به گزارش سرویس کودک و نوجوان خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، می‌توان گفت دانشنامه‌های کودک و نوجوان معمولاً از قالب خاصی پیروی می‌کنند و از نظر فرم و قالب شبیه به همدیگر و همچنین شببیه به دانشنامه‌های بزرگسال هستند، اما مولفان مجموعه «دانشنامه‌ی شگفت‌انگیز» تلاش کرده‌اند از قید و بند مرسوم دانشنامه‌نویسی جدا شوند وبه شکلی خلاقانه دانش پایه را به کودکان منتقل کنند. این مجموعه، که نوشته‌ی گروه تاکیم ییلدیز است، برای کودکان بالای ۹ سال مناسب است و دانستنی‌های مهم را به آنها منتقل می‌کند. زبان این مجموعه ساده و همراستا با زبان کودکان است و تنها بخش کمی از اطلاعاتی که در آن آمده، در کتاب درسی دانش‌آموزان وجود دارد. به همین خاطر مطالعه‌ی این مجموعه علاوه بر پر کردن اوقات فراغت، به دانش آنها می‌افزاید و حتی می‌تواند پایه‌ی خوبی برای افرادی باشد که می‌خواهند در آینده در رشته‌ی علوم تجربی تحصیل کنند.
یک بخش سرگرم‌کننده‌ی این مجموعه بخش بازی در انتهای هر جلد آن است. کودک در این بخش، بعد از خواندن و آشنایی با مفاهیم، به بازی‌های ساده و علمی مشغول می‌شود.
دراینجا به مرور ۴ جلد از این مجموعه می‌پردازیم.
راز فصل ها
این جلد از مجموعه «دانشنامه‌ی شگفت‌انگیز» از مفاهیم ساده، یعنی آشنایی با چهار فصل، شروع می‌شود و به مفاهیم کمی پیچیده‌تر مثل آشنایی با کهکشان آندرومدا در آسمان شب در پاییز، انقلاب تابستانی و سحابی شکارچی در آسمان شب در زمستان می‌رسد. توضیحات در مورد آسمان شب و صور فلکی و علم مربوط به این حوزه بسیار کم و حتی ناقص است و نویسندگان به نمایش کل آسمان و توضیح چند مفهوم بسنده کرده‌اند. هر چند شاید این باعث شود سوالات متعددی به ذهن کودکان بیاید و مشتاق به خواندن کتاب‌های دیگر شوند.
وضعیت جانداران، درختان و به طور کلی طبیعت در هر فصل به صورت مختصر به مخاطب نشان داده شده است. همچنین تصویرگری‌ها، در کنار تصاویر واقعی، به درک مطالب کمک می‌کند.
دنیای واکسن‌ها
مخاطب در این جلد از مجموعه «دانشنامه‌ی شگفت‌انگیز» پرسش‌هایی در مورد واکسن‌ها و پاسخ به این پرسش‌ها را می‌خواند؛ مانند چرا واکسن می‌زنیم، واکسن‌ها چگونه تزریق می‌شوند و چرا با اینکه واکسن زدم، باز هم بیمار شدم؟
بخش‌های کوتاه و ساده کردن موضوعات باعث شده تا خواندن کتاب برای مخاطب خسته‌کننده نباشد. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «به‌طور کلی، گلبول‌های سفید در مغز استخوان تولید می‌شوند. بخشی از آنها نیز در اندام‌هایی مانند طحال، لوزه و تیموس تولید می‌شوند. این اندام‌ها بخشی از سیستم لنفاوی هستند که با سیستم ایمنی بدن همکاری می‌کنند.»
اندام‌هایی که توضیح داده شده در تصویر بدن یک کودک به نمایش در آمده است. هماهنگی تصویر در کنار متن برای کودک جذاب است هرچند برای صرفه‌جویی در فضا، با صفحات بسیار شلوغی روبرو هستیم.
چرخه‌ی آب
واقعاً آب از کجا به وجود آمد؟ دانشنامه‌ی چرخه‌ی آب برای پاسخ دادن به این پرسش و پرسش‌های علمی و اساسی دیگر در مورد آب در طبیعت منتشر شده است. مخاطب در این اثر با بخش‌های جذابی روبرو می‌شود؛ مثلاً درمی‌یابد که آب در تشکیل ابرها نقش دارد و در صفحه ابرها با انواع ابر و اسامی‌شان آشنایی پیدا می‌کند. نویسندگان سعی کرده‌اند نگاه همه‌جانبه‌ای به موضوع داشته باشند تا کودک به دانش عمومی و کلی دست پیدا کند. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «سطح آب‌های زیرزمینی با توجه به میزان بارندگی در فصول گوناگون متفاوت است. برخی از این آب‌ها راکد هستند. مقداری از آنها هم در اعماق زمین یا به موازات پوسته‌ی زمین جاری می‌شوند. این جریان آب زیرزمینی رودخانه‌ها و دریاچه‌ها را پر می‌کند.»
چرخه‌ی زندگی گیاهان
در کتاب «چرخه‌ی زندگی گیاهان» مفاهیم گوناگونی مانند انواع گیاهان بدون آوند و بدون دانه ودانه‌دار، ریشه، ساقه، برگ‌ها، هاگ‌ها، مخروط‌ها، گل‌ها، میوه‌ها و دانه‌ها به عنوان زیرمجموعه‌ی گیاهان به کودکان معرفی می‌شود. مولفان تلاش کرده‌اند که مفاهیم کتاب، ملموس، مورد علاقه و نزدیک به زندگی کودکان باشد. در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «توت‌فرنگی منبع غذایی چندین حیوان است. دانه‌های توت‌فرنگی از دستگاه گوارشی حیواناتی که میوه‌اش را می‌خورند عبور می‌کند و همراه با مدفوع بر روی خاک می‌افتد، به این صورت، دانه‌ها به مکان‌های دور منتقل می‌شوند.»
مجموعه «دانشنامه‌ی شگفت‌انگیز» از سوی انتشارات برکه و با ترجمه بهزاد تبریزی‌آرا و نازلی خلیلی‌صفا منتشر شده است.
نظر شما