سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - فرشته احسانی‌فر، کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی: کتابخانه، یک پایگاه اطلاعاتی و اجتماعی است که به گروه‌های مختلف در جامعه، خدمات ارائه می‌دهد. در گذشته کتابخانه‌ها صرفاً مکانی برای امانت کتاب و سالن مطالعه بودند؛ اما امروزه با ظهور تکنولوژی، کتابخانه‌ها رنگ دیگر به خود گرفته و به مراکز خدمات اجتماعی تبدیل شده‌اند. کتابخانه‌ها با توسعه فناوری، شکل ارائه خدمات خود را تغییر داده و دیگر تنها مراکزی برای ارائه کتاب و سالن مطالعه نیستند، بلکه با اجرای برنامه‌های اجتماعی و فرهنگی مبتنی بر کتاب قدم در راه پیشبرد اهداف اجتماعی و فرهنگی جامعه گذاشته و در فرهنگ‌سازی مطالعه در کشور نقش تازه‌ای را ایفا می‌کنند.
کتابخانه و پژوهش
کتابخانه‌ها به‌عنوان پایگاه‌های اطلاعاتی، امکان دسترسی افراد جامعه را به انواع منابع اطلاعاتی (چاپی و الکترونیکی) تامین می‌کنند. امروزه با دسترسی کتابخانه‌های عمومی به پایگاه‌های اطلاعاتی، کتابخانه‌ها به مراکز پاسخگویی به نیاز پژوهشگران در حوزه‌های علمی مختلف تبدیل شدند. پژوهشگران با مراجعه حضوری یا ارائه درخواست پژوهشی خود در سامانه مدیریت کتابخانه‌های عمومی می‌توانند به مدارک و مقالات علمی حوزه خود دسترسی داشته باشند. از آنجایی که یک پژوهشگر در مسیر پژوهشی خود با انبوه اطلاعات در یک حوزه موضوعی مواجه است کتابداران به‌عنوان مشاوران پژوهشی در حوزه بازیابی اطلاعات در صرفه‌جویی وقت و هزینه یاریگر پژوهشگران خواهند بود.
کتابخانه و مهارت‌آموزی
یکی از رسالت‌های بزرگ کتابخانه‌های عمومی در حال حاضر ارائه خدمات به کودکان و نوجوانان است. زندگی در دنیای دیجیتال بر هوش هیجانی، روابط اجتماعی، مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری کودکان تاثیر منفی می‌گذارد و ای عمومی با برگزاری دوره‌های مهارت‌آموزی مختلف، در کنار تقویت مهارت‌ها، کودکان را با زندگی در کنار کتاب آشنا می‌کنند. برگزاری نشست‌های کتابخوانی، قصه‌گویی، نمایشنامهخوانی، نمایش‌های عروسکی، دوره‌های کاردستی و اوریگامی، نقاشی، سفالگری و … از برنامه‌های کتابخانه‌های عمومی برای کودکان و نوجوانان است.
کتابخانه و گروه‌های خاص
در کنار ارائه خدمات ویژه کتابخانه‌ها به گروه کودک و نوجوان، ارائه خدمات به نابینایان، ناشنوایان، افراد سالخورده و بازنشسته، زنان خانهدار و مادران است. در برخی از کتابخانه‌ها با توجه به جامعه مخاطب بخشهای ویژه‌ای برای گروه‌های خاص تعیین شده است. برای نمونه، بخش نابینایان، خدمات ویژه به گروه نابینایان و کمبینایان ارائه می‌دهد.
کتابخانه و کسب و کارهای کوچک
یکی دیگر از خدمات نوین در کتابخانه‌های عمومی، حمایت از کسب و کارهای کوچک است. به همین منظور همایشهای مختلفی در سراسر کشور برگزار می‌شود. حمایت از مشاغل خرد در رونق کسب و کار تاثیر بسزایی دارد. کتابخانه‌های عمومی نیز به منظور آگاهیبخشی و ارتقای توانمندی مخاطبان، دوره‌های آموزشی و مهارتی مختلفی برگزار می‌کنند. در این دوره‌ها شرکت‌کنندگان در کنار آموزش مهارت و هنر، با نحوه بازاریابی و کسب مهارت فروش آشنا می‌شوند. کتابخانه‌ها با برگزاری نمایشگاه‌ها و بازارچههای مشاغل خانگی، با معرفی محصولات به رونق هر چه بیشتر این نوع کسب و کار کمک می‌کنند.
کتابخانه عمومی شهدای باغ زهرا بوشهر، یکی از کتابخانه‌های عمومی شهرستان بوشهر است که با ۱۸۲ متر مربع زیربنا در سال ۱۳۹۲ افتتاح شده است. این کتابخانه که بهصورت تک نیرو اداره می‌شود، در کنار ارائه امانت کتاب و سالن مطالعه، برنامه‌های متنوعی نیز برگزار می‌کند. نشست‌های کتابخوانی ویژه مادران با محوریت کتاب در موضوع شیوه‌های فرزندپروری، نشست‌های کتابخوانی کودکان، قصه‌گویی، کارگاه‌های آموزشی والد و فرزند، دوره‌های آموزشی ویژه کودکان، برنامه‌های مناسبتی و … از برنامه‌های متنوع فرهنگی کتابخانه است.
کتابخانه عمومی شهدای باغ زهرا، علاوه بر برگزاری دوره‌های آموزشی و مهارتی، با برپایی نمایشگاه و بازارچه مشاغل خانگی و معرفی تولیدات خانگی زنان خانهدار، از کسب و کارهای کوچک حمایت می‌کند. از دیگر خدمات این کتابخانه به اعضا، می‌توان به دسترسی و تامین منابع اطلاعاتی و برگزاری کارگاه‌های آموزشی «آشنایی با انواع پایگاه‌های اطلاعاتی و استنادی» به پژوهشگران اشاره کرد.
با توجه به نقش کتابخانه‌ها به عنوان پایگاه‌های فرهنگی و اجتماعی، کتابخانه عمومی شهدای باغ زهرا برنامه‌های متنوعی نیز برای تابستان و اوقات فراغت اعضای خود برگزار کرده است. کلاس‌های سفالگری و نقاشی خلاق ویژه کودکان برای تقویت دست‌ورزی، پرورش خلاقیت و رشد هوش کودکان برگزار می‌شود. کودکان در کارگاه سفالگری با استفاده از تفکر و توانایی فیزیکی، اثری خلق می‌کنند که موجب افزایش اعتماد به نفس آنها می‌شود.
دوره‌های هنر آموزی از دیگر برنامه‌های تابستانی این کتابخانه ویژه نوجوانان و بزرگسالان است. در کارگاه‌های عروسک‌بافی، ویترای، گلدوزی، مکرومه‌بافی و آینه‌کاری، علاوه بر حمایت از مربیان و معرفی حرفه آنها، هنرجویان هنری می‌آموزند که می‌توانند از آن هنر کسب درآمد کنند.
نظرات