عمر رماننويسی در ايلام، کمتر از عمر داستان کوتاه و غالب محتوای آن جنگ ايران و عراق است. «ياسر بابايي» در بهار سال 1381 نخستين رمان استان ايلام را در 200 نسخه با عنوان «خش و خاطره» در يک نشر غيررسمی منتشر کرد. پس از او «محمدعلی قاسمی» نخستين رمان استان در يک نشر رسمی را با نام «طعم خدا» در سال 84 منتشر کرد.
«بووومه شين»،«عزيز بومی» و «هات» از رمانهای ديگر قاسمی است که در جای خود به نقد و بررسی نياز دارند. «بهاری ديگر» اثر «فاطمه عبداللهی» نيز در سال 1389 منتشرشده که کار ضعيفی است. «فاطمه عطابيگی ممتاز» نيز با رمان «ياس من» صاحب تجربه در اين زمينه است و زهرا امیدی با رمانهای «شاهپری» و «خارج از خط» و رمان کردی «هووز ملاکهت» تلاشهایی جدی از خود نشان داده است.
مرتضی حاتمی، رمان نوجوان «فرار...فرار» (رمانی با رویکرد و نگاهی تازه به ادبیات پایداری و مقاومت) را سال 1396 در 188 صفحه در انتشارات آستان جانان،منتشر کرد که نگاهی تازه و متفاوت به جنگ دارد.
در سال 1397نيز شاهد انتشار دو رمان نوجوان بوديم؛«سبز و سرخ و سپيد» اثر «حسين شکربيگي» و ديگری رمان «مهر مهران» اثر «ياسر بابايی» که هر دو به جنگ تحميلی و آثار آن بر زندگی مردم استان ايلام با نگاه خاص خود مي پردازند.
تنوع و گرايش داستان نويسان جوان به موضوعات بومی و پرداخت داستان به شيوههای مدرن و پست مدرن و گاه گرايشهای نوشتاری به سمت و سوی زبان رسم الخط کُردیايلامی، از بسامدها و فرکانسهای ساختاری و محتوايی داستان کوتاه و رمان است، هر چند نبايد موضوع جنگ و خاطرات آن را نيز در محتوا و انديشه نويسندگان ايلامي در پردازش داستان کوتاه و رمان ناديده گرفت.
جنگ در استان ايلام، فرصتی اجتماعي و تاريخی برای نگارش داستان و سرودن شعر برای اهالی قلم اين استان به وجود آورد. نويسندگان نسل اول داستان نويسي با بهرهگيری از اين فرصت، نخستين آثار مکتوب خود را به يادگار گذاشته و به خوبی از اين فرصت در آفرينش و نگارش رمان و مجموعه داستان استفاده کردهاند؛ فرصتی تاريخی که بخشهايی از فرهنگ و هنجارهای اجتماعي را ماندگار و ثبت کرد.
جنگ و ابعاد آن، همچنان دستمايه و خميره محتوايی نويسندگان استان است و کتابهای خوبي نيز در همين راستا منتشرشده و جوايز معتبری هم به خود اختصاص داده است.
البته ادبياتداستاني استان در اين ژانر(ادبيات پايداری و دفاعمقدس) در جای خود به بررسی و آسيبشناسی محتوايی و تکنيکی نياز دارد که در اين مجال و مقال نمیگنجد، اما بهرهمندی نويسندگان از جنگ، تبديل لحظههای ناب به فرصتهای ادبي بوده است.
در نسلهای جديد داستاننويسي استان و طيف نويسندگان جوان، حرکتهايی تازه و رو به جلو و اميدبخش با پرداختهای تکنيکي به داستان کوتاه،مسير و حرکت را به سوی داستانهای مدرن، آغاز کردهاند که اميدواريم اين رفتار و حرکت ادبی، همچنان با جديت و نگاهی حرفهای به تعالی و بالندگي بهتر منجر شود.
نسل جوان داستان ايلام، با مطالعه آثار خلاقه و مدرن و بهرهگيری از فضاهای نقد و تحليل، در چراغافروزی داستان نقشآفرين شدهاند. با اين حال نويسندگان نسل اول در دو فضای فعال و نيمه فعال هم چنان حضوری معنوي دارند.
رمان قریه نوشته مولایی نوید خوبی برای استمرار نگارش رمان در استان ایلام است و البته میبایست منتظر سایر آثار این نویسنده جوان ایلامی بود.
به گزارش ایبنا محمد مولائی (حهمه ماولا) متولد سال 1368 در شهرستان بدره استان ایلام است و «قریه» نخستین اثر ادبی و داستانی اوست بوده که به سبک رئالیسم جادویی و در قالب رمان نوشته شده و چاپ اول آن در سال 1399 انجام شده است.
نظر شما