در بسیاری از جوایز معتبر سینمایی دنیا، بخشی نیز به بهترین فیلمنامه اقتباسی و فیلم اقتباسی از کتاب‌ها اختصاص می‌یابد. امسال اما بر اساس جزئیات منتشرشده توسط سازندگان آثار، در میان ۲۲ فیلم بخش سودای سیمرغ، فیلمنامه هیچ اثری با اقتباس از کتاب‌های داستانی یا غیرداستانی اعلام نشده است.
این در حالی است که از دوره بیست و چهارم، سیمرغ فیلمنامه اقتباسی به جشنواره فجر اضافه شد. به نظر می‌رسد جایزه سیمرغ بهترین فیلمنامه اقتباسی که در دوره سی‌وهشتم جشنواره ملی فیلم فجر پس از چند سال غیبت به فهرست جوایز بازگشت و نبود فیلمنامه اقتباسی، هیات داوران این جشنواره را با یک چالش جدی برای داوری روبه‌رو کرده است؛ چراکه در این دوره هیچ کدام از سازندگان فیلم‌های بخش سودای سیمرغ، اقتباسی بودن فیلمنامه را به جشنواره اعلام نکردند؛ بنابراین تشخیص اقتباسی بودن فیلمنامه، به عهده هیات داوران جشنواره بود؛ امری که داوری را با چالش مواجه کرد گرچه تیتراژ آثار نشان می‌داد هیچ فیلمسازی فیلمی بر اساس کتاب و یا داستان کوتاهی نساخته است!
پیوند میان ادبیات و سینما همواره فیلم‌ها و سریال‌های فوق‌العاده‌ای را به‌همراه داشته و بسیاری از مهم‌ترین فیلم‌ها در دنیا از روی رمان‌ها و قصه‌های ادبی و منثور ساخته می‌شوند. می‌توان گفت تقریبا هیچ رمان مشهور و جریان‌سازی نیست که بر پایه آن، فیلمی ساخته نشده باشد. پس از اقتباس‌های متعدد بزرگان سینمای جهان از رمان‌های مختلف و با انتشار فراگیر رمان‌های معروف زبان فارسی، سینماگران ایرانی هم به سوی اقتباس روی آوردند و آثار گوناگونی آفریدند. در زیر با بررسی مهم‌ترین اقتباس‌های ایرانی، نقش اقتباس در سینمای ایران را دنبال خواهیم کرد.
در سال گذشته فیلم «بیست و سه نفر» که بر اساس یکی از دراماتیک‌ترین وقایع جنگ تحمیلی ساخته شده است، یکی از فیلم‌های اقتباسی جشنواره سی و هفتم فجر بود؛ فیلمی که با اقتباس از کتابی به همین نام از خاطرات گروهی از رزمندگان نوجوان ایرانی که سال ۱۳۶۱ به اسارت عراقی‌ها درآمدند، ساخته شد. «تیغ و ترمه» کیومرث پوراحمد و «مردی بدون سایه» علیرضا رییسیان هم از دیگر فیلمنامه‌های اقتباسی سال گذشته بود.
همچنین در روزگاری که کمتر مخاطبی با دی جی سلینجر آشنا بود، داریوش مهرجویی با اتکا به داستان خوب «فرانی و زویی» فیلم پری را ساخت. در قصه «فرانی و زویی» سلینجر یک دهقان روس برای فرانی شک یک عارف را می‌گیرد. فیلم به متن کتاب وفادار است و تغییرات کمی در اقتباس شکل گرفته است که شاید مهرجویی از زهر تلخی داستان تا حدی کاسته است.
«اینجا بدون من » فیلم محبوب و مشهور بهرام توکلی نیز از نمایشنامه «باغ وحش شیشه‌ای» تنسی ویلیامز اقتباس شده بود.
باید اعتراف کرد شاید یکی از علت‌های ضعف ساختار فیلم‌های امسال که عمدتا نیز تنها به مسائلی مانند اعتیاد و تلخی‌های جامعه پرداخته بودند، همین بی‌توجهی فیلمنامه‌نویسان به کتاب‌های جدید و عدم توجه آنها به ادبیات داستانی غنی ایرانی بوده باشد.
نظر شما