فاطمه پیرامن در این نشست توضیحاتی را درباره کتاب ارائه کرد و گفت: زمانی این کتاب نگارش شد که پیش نویس منشور حقوق شهروندی مطرح بود، من نیز بر این اساس تصمیم گرفتم منشور را با مبنای کرامت انسانی معیار بررسی خود قرار دهم چون این اصل تنها اصل غیر قابل عدول است. از این کارم نیز اهدافی را دنبال کردم. نخست اینکه مبنای روشنی به منشور حقوق شهروندی داده شود و مصادیق آن مشخص شود و از سوی دیگر تاکید من روی مبنا قرار دادن کرامت انسانی بوده است.
وی ادامه داد: از میان تمام مصادیقی که می‌توانست در تهیه قواعد منشور تاثیرگذارتر باشد کرامت انسانی مهم‌تر بود. در حال حاضر نیز منشور بازبینی شده و اصلاحاتی در آن انجام شده است. تحلیل‌هایی که در این کتاب درباره کرامت انسانی صورت گرفته در نهایت می‌تواند در بازبینی و اصلاح منشور کاربردی باشد.
وی با تاکید بر کرامت ذاتی انسان گفت: در این کتاب کرامت انسانی اصل است و تلاش در فصول مختلف، تعریف، ماهیت، مصادیق و ... کرامت انسانی بیان شده است. یکی دیگر از ایراداتی که می‌توان به این منشور گرفت این است که در آن تعریف دقیقی از شهروندان ارائه نشده است و این عدم تعریف می‌تواند به اعمال تبعیض شهروندان بیانجامد.
پیرامن در بخش پایانی سخنانش یادآور شد: حقوق شهروندی باید در جزء جزء جامعه سیاسی وارد شده تا بر اساس آن در ارگان‌های دولتی و میان شهروندان ضمانت اجرایی پیدا کند. همچنین حقوق اقلیت‌های خاص مانند معلولان، کودکان و زنان و ... باید در منشور مورد توجه قرار گیرد.
مظفری نیا نیز در ادامه این نشست توضیحاتی را درباره تاریخچه شکل گیری منشور حقوق شهروندی و ادبیات سازی در این باره ارائه کرد و گفت: کار کردن روی حقوق شهروندی باعث می‌شود که مردم با این ادبیات بیشتر آشنا شوند. البته ما نیز برای فرهنگ سازی این ادبیات از مدیران خود شروه کنیم و از سوی دیگر در مدارس حقوق شهروندی را فرهنگ‌سازی کنیم.
وی با اشاره به اقدام خوب نویسنده روی منشور حقوق شهروندی و پرداختن به وجه علمی آن افزود: البته تلاش بیشتر باید این باشد که روی مصادیق حقوق شهروندی متمرکز شویم و ببینیم که به طور مثال حقوق معلمین در منشور حقوق شهروندی چیست. از سوی دیگر بسیاری از موضوعات اگرچه در قالب قانون درآمده است اما در اجرا ضعیف است و باید این خلاء‌ها برطرف شود.
مظفری نیا با بیان اینکه باید بین حقوق و تکالیف در منشور حقوق شهروندی تفاوت قائل شویم گفت: مصادیق استفاده از حقوق شهروندی باید از طریق انجمن‌های این حوزه به مردم از مقاطع پایه آموزش داده شود.
این مدرس دانشگاه با تاکید بر تلفیق فرهنگ ایرانی و اسلامی با یکدیگر افزود: باید در بررسی حقوق شهروندی تمدن ایرانی اسلامی را در نظر بگیریم.
علی تقی خانی نیز در ادامه این نشست تدوین یک فهرست جزئی‌تر را برای کتاب پیشنهاد کرد و افزود: طی چند سال اخیر آن قدر حجم تولیدات ما زیاد شده که لزوم تهیه فهرست تفصیلی برای مراجعه بهتر مخاطب به موضوعات ضروری است. همچنین مولف اگرچه قرار بوده در فصل اول به توضیح کلیات بسنده کند اما مفاهیم را هم شرح داده است. در فصل دوم نیز مولف وارد بررسی ماهیت کرامت انسانی شده اما من بیشتر علاقه‌مند بودم که تحلیل مبانی حقوق شهروندی را ببینم چراکه ماهیت در این موضوع با مبانی متفاوت است.
وی با اشاره به اینکه در فصل سوم ارتباطی بین مصادیق و کرامت انسانی دیده نمی‌شود ادامه داد: من با مطالعه این اثر نتوانستم متوجه شوم که بین مصادیق در این کتاب و کرامت انسانی چه ارتباطی وجود دارد. از سوی دیگر در کتاب عبارات مختلف عربی وجود دارد که لازم است با توجه به اهمیت زبان فارسی، کمتر استفاده شود. در منابع کتاب نیز که در پایان آورده شده ایرادات ویرایشی وجود دارد که باید برطرف شود.
این مدرس دانشگاه با تاکید بر اینکه در کرامت انسانی باید به مبنای آن توجه کرد گفت: مبنای مهم تری در کرامت انسانی وجود دارد و آن این است که حق مردم بر حق خداوند تقدم دارد حال با توجه به مطالب کتاب ما نمی‌توانیم متوجه شویم که مولف اساسا با این موضوع مخالف است یا موافق؟ اگر حقوق مردم را بر حق الله متقدم بدانیم آن وقت است که برخورد ما درباره حقوق شهروندی متفاوت می‌شود.
وی ادامه داد: اینکه دولت خود را برای نگارش منشور حقوق شهروندی موظف می‌کند بسیار قابل تامل است چون این بدین معنی است که دولت خود را نماینده مردم می‌داند. ما باید در اجرای حقوق شهروندی از این هم فراتر برویم و این فرهنگ‌سازی را از مردم شروع کنیم. باید جایی که حکومت وارد می‌شود یادآور شویم که تو نماینده مردم هستی نه مسلط بر مردم! اختیاری که به حکومت داده شده به دلیل نمایندگی مردم است بنابراین ما باید تقدم حقوق مردم را مبنا قرار دهیم و دولت نباید به بهانه دفاع از حقوق خداوند از حقوق مردم حمایت نکند! کرامت انسانی بنابراین برای ما تنها مبنا نیست بلکه هدف است و رسیدن به آن باید برای همه یک هدف باشد.
تقی خانی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به تعریف لغوی کرامت انسانی در کتاب توضیح داد: مولف در این بخش پس از بیان همه تعاریف درباره کرامت انسانی تعریف دوری از کرامت انسانی مطرح می‌کند و می‌گوید کرامت ذاتی کرامتی است! و این علامت سوال برای ما باقی ماند که از این تعریف دوری به چه نتیجه‌ای می‌توان رسید.
مونس کشاورز مدیر انتشارات حقوق شهروندی نیز در بخش پایانی این نشست با اشاره به فعالیت‌هایی که تاکنون درباره حقوق شهروندی صورت گرفته گفت: اگرچه به نظر می‌رسد تاکنون فعالیت‌های بسیاری از سوی دولت در این باره صورت گرفته اما همچنان بازخوردهایی که وجود دارد این است که این فعالیت‌ها نتوانسته به ثمر برسد، گویی این موضوع جدی گرفته نشده است.
وی یاداور شد: با این وجود ایجاد زمینه‌ای برای طرح گفتمان علمی درباره حقوق شهروندی جای تقدیر بسیار دارد چراکه به تدریج می‌توان از این فضا برای بررسی تخصصی گتمان حقوق شهروندی در کشور استفاده کرد.
نظر شما