بیش از ۲۰ نسخه قرآن خطی نفیس در سه ماهه نخست سال 96 به گنجینه قرآنهای خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی اهدا شد.
سید محمدرضا فاضل هاشمی در ادامه با اشاره به جزوه قرآنی ارزشمند اهدایی یکی از واقفان گفت: این جزوه دارای منتخبی از سورههای قرآن، از آیه ۵۶ سوره یوسف تا آیه ۳۹ سوره فتح بوده و به خط نسخ ۸ سطری و ۹ سطری بر کاغذ نخودی، در ۲۴ برگ ۱۰ در ۵/۱۶ سانتیمتری کتابت شده است. اسامی سورهها، به سرخی و شنگرف بوده، فواصل آیات دارای دوایر شنگرفی، جدولکشی صفحات به شنگرف و جلد آن تیماج مشکی است.
وی درباره نسخه قرآن کامل، اهدایی بتول کاروان، عنوان کرد: این قرآن در قرن یازدهم به خط نسخ، ۱۵ سطری در ۲۳۳ برگ بر کاغذ نخودی آهارمهره کتابت شده که دو صفحه اول آن ترجمه به فارسی، به خط نستعلیق به سرخی و شنگرف نوشته شده است. اسامی سورهها به شنگرف، فواصل آیات دارای دوایر شنگرفی، در حاشیه آن نشانهها به شنگرف، صفحه برگ آخر کسرنویسی با خط و کاغذ مغایر انجام شده و جلد آن، تیماج عنابی ضربی با نقش ترنج و سرترنج است.
این کارشناس نسخ قرآنی آستان قدس رضوی ادامه داد: قرآن دیگری به کتابت قرن یازدهم توسط دکتر آمال صراف در فروردین ماه سال ۱۳۹۶ به گنجینه اهدا شده است. یک قرآن نفیس نیز به قدمت قرن سیزدهمف اهدایی رحیمخان مقصودلو بوده که یک قرآن کامل مترجَم است که در شعبان ۱۲۰۰ هجری قمری کتابت شده و دو صفحه اول آن مذهّب منقّش است. در این نسخه قرآنی، خط خود متنِ قرآن نسخ بوده، اسامی سورهها به خط ثلث و به شنگرف، و خط ترجمه آن، نستعلیق است. در اوراق قرآن نیز حواشی وجود دارد که نکات تفسیری ارزشمندی در آن دیده میشود.
فاضل هاشمی از قرآن نفیس اهدایی دیگری از عبدالله غمامی نام برد و افزود: کتابت این مصحف شریف به خط نسخ ۱۲ سطری بر کاغذ نخودی آهارمهره، به قلم محمدامین بن اللهوردی طالقانی است که در جمادیالثانی ۱۲۲۷ هجری قمری کتابت شده و دو صفحه اول دارای سرلوح با کتیبه صدر و ذیل، مذهّب و منقّش، با حاشیه گل و برگ الوان است. اسامی سورههای آن به خط ثلث و شنگرف بوده و فواصل آیات با گوی زرین مزین شده است. جدولکشی صفحات به تحریر مشکی و زر و شنگرف، صفحات آن کمندکشی و در پشت برگ اول، وقفنامه نسخه که در قرن سیزدهم وقف شده، ملاحظه میشود.
کارشناس مسئول اداره مخطوطات سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی گفت: در حال حاضر بیش از ۲۳ هزار جلد نسخه قرآن اعم از قرآنهای نفیس خطی، جزوات قرآنی و قرآنهای فاخرِ چاپ سنگی در گنجینه قرآنهای خطی آستان قدس رضوی نگهداری میشود که از این میان، قرآنهای منسوب به ائمۀ اطهار علیهمالسلام که بر پوست آهو و به خط کوفی اولیه نگاشته شدهاند، مهمترین و ارزشمندترین آثار قرآنی این مجموعه بینظیر است.
اطلاعات نمونههایی از قدیمیترین و نفیسترین مصاحف خطی گنجینه آستان قدس در ادامه ارائه میشود.
- قرآن شماره 6 به خط کوفی، از ابتدای سوره هود تا پایان سوره کهف که بر روی پوست آهو نوشته شده و در صفحه آخر آن رقم گردیده است (کتبه علی بن ابی طالب). وقفنامه به خط شیخ نهایی است.
- قرآن شماره 13 به خط کوفی 7سطری، از ابتدای آیه 29 سوره نساء، آیه 146 سوره نساء بر روی پوست آهو نوشته شده و به نقل از شیخ بهایی منسوب به امام حسن مجتبی (ع) است.
- جزوه 3015 به خط کوفی، واقف: کشوادبن املاس، تاریخ کتابت: 327ق.
- قرآن شماره 3004 به خط کوفی روی پوست آهو، واقف: ابوالقاسم علی بن سیمجور در سال 383ق.
- قرآن شماره 100، قرآن مترجم کامل و منحصر به فرد از نظر تذهیب، محشی به تفسیر خلاصه المنهج ملافتح الله کاشانی، نسخه از نظر هنر تذهیب و دقت و ظرافت و پر کاری یکی از نفیس ترین و بهترین نسخ قرآنهای مترجم است، خط متن نسخ خوش به کتابت ملاّ علی بروجردی و کاتبِ تفسیر: حسن بن یعقوب کشمیری، تاریخ کتابت تفسیر: 1245 هجری قمری.
نظر شما