چهار فصل نخست کتاب با عنوان‌های «کلیات کتاب الکترونیکی»، «ناشران، تولید‌کندگان و تجمیع‌کنندگان کتاب‌های الکترونیکی»، «وضعیت نشر کتاب‌های الکترونیکی در ایران» و «دید بین‌المللی به نشر کتاب الکترونیک» تدوین شده است.
«ابعاد مختلف نشر کتاب الکترونیکی»، «کتاب درسی الکترونیکی»، «کتاب درسی الکترونیکی دانشگاهی» و «نشر کتاب درسی دانشگاهی چاپی و الکترونیکی» عنوان چهار فصل بعدی این کتاب است.
درباره بازار جهانی کتاب الکترونیکی در نخستین فصل کتاب می‌خوانیم: «اگرچه عرصه کتاب‌های الکترونیکی به‌طور چشم‌گیری در دهه اخیر با میانگین سرعت رشد سالانه حدود 20 درصد رشد کرده است، اما کتاب‌های الکترونیک، هنوز صرفا بخش کوچکی از بازار کتاب را به خود اختصاص داده‌اند.» نویسندگان این مطالب را به نقل از جاست همچنین به نقل از واسیلپو، هارتلی و رولی منعکس کرده‌اند.
در دومین فصل کتاب برترین ناشران الکترونیک معرفی شده‌اند. به‌عنوان مثال اشپرینگر، رندوم هوس، اسماش وردز، موبی، استوریا، هچت، سیمونز و شوستر، هارپر کالینز، تیلور اند فرانسیس، الزویر، سیج ای رفرنس، آر.اس.سی پابلیشینگ و بلک‌ول رفرنس آنلاین از این جمله هستند.
نویسندگان در معرفی بخش الکترونیک اشپیرینگر آورده‌اند: «بازار هدف اشپیرینگر، کتابخانه‌های دانشگاهی و تحقیقاتی، شرکت‌ها، پژوهشگران و کارگزاران است که امکان دسترسی به بزرگ‌ترین مجموعه هنر و علوم‌انسانی، حقوق، پزشکی، علوم‌سیاسی و علوم‌اجتماعی را فراهم می‌کند. این مجموعه شامل تک‌نگاشت‌ها، کتاب‌های درسی، دست‌نامه‌ها، اطلس‌ها، منابع مرجع، کتاب‌های سری به‌صورت مجموعه بسته‌های سالانه ارائه می‌شوند.
از جمله قابلیت‌های کتاب‌های الکترونیک این ناشر می‌توان به نمایه‌سازی کامل، جست‌و‌جو در هر فصل، 13 مجموعه زبان انگلیسی و پنج مجموعه زبان آلمانی، قابل ارائه از یک پلت‌فرم واحد، ارتباط با کل محتوای اشپیرینگر یاد کرد.
دلایل موثر بر ترغیب نشر کتاب الکترونیکی از جمله موضوعات سومین فصل کتاب است. در این باره می‌خوانیم: «ناشران به دلایل مختلفی کتاب الکترونیکی تولید می‌کنند. نیاز مخاطب، هزینه پایین تولید، انتشار سریعتر و توزیع راحت‌تر از جمله دلایل موثر در نشر کتاب الکترونیکی است.
نویسندگان در ادامه به اعلام نتایج بررسی خود در ایران پرداخته و آورده‌اند: «با وجود آنکه تصور می‌شود ناشران به دلیل هزینه پایین تولید، به سمت نشر کتاب الکترونیکی رفته‌اند، نیاز مخاطب و توزیع راحت‌تر این کتابها را مهم‌ترین دلایل تولید کتاب الکترونیکی است؛ بنابراین تقاضا به‌عنوان مهم‌ترین عامل مطرح شده که این امر می‌تواند به لحاظ اقتصادی مهم ارزیابی شود.»
یکی از محور‌های بحث در چهارمین فصل کتاب ذی‌نفعان حوزه نشر الکترونیک هستند. نویسندگان در نتیجه‌گیری خود تشریح کرده‌اند که نویسنده، ناشر، تجمیع‌کننده، کاربر، کتابخانه و فروشنده دی‌نفعان اصلی در عرصه نشر الکترونیک هستند.
فروشندگان کتاب‌های الکترونیک به‌عنوان آخرین مبحث پنجمین فصل کتاب است. نویسندگان در بررسی مقالات منتشر شده از سوی پژوهشگران در سراسر دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که «تاکنون درباره فروشندگان کتاب الکترونیکی در مقاله‌های محدودی بحث شده است. شاید یکی از مهم‌ترین دلایل آن است که در محیط الکترونیکی ناشران و تجمع‌کنندگان کتاب الکترونیکی، خود به‌عنوان فروشنده این کتابها مطرح‌اند، در حالی‌که در محیط چاپی نقش اصلی فروش و اشاعه اطلاعات برعهده کتابفروشان است.
کتاب درسی الکترونیک از جمله مهم‌ترین و موضوعات کاربردی در حوزه کتاب الکترونیک است. نویسندگان در تشریح اهداف کتاب درسی الکترونیکی آورده‌اند: «درحالی که یافته‌های پژوهشی قطعی درباره تاثیر دقیق بهره‌وری یادگیری با استفاده از کتاب‌های الکترونیکی وجود ندارد استفاده روز‌افزون از کتاب‌های درسی الکترونیکی به زودی رخ خواهد داد.» این مطلب برگرفته از نتایج پژوهش مارکزاک ارائه شده است.
ارائه روز‌آمدی، جست‌و‌جو و اشاعه اطلاعات، درج ویژگی‌های تعاملی به منظور ارائه مفاهیم مشکل، پر کردن شکاف در دانش، برقراری ارتباط به‌واسطه ارائه دانش مشابه یک یاد‌دهنده و ارتباط با همتایان همچنین توسعه و پیشرفت خلاقیت و انگیزه درونی از اهداف کتاب درسی الکترونیکی است.
مولفان در هفتمین فصل کتاب با هدف بهبود جایگاه کتاب درسی الکترونیکی دانشگاهی به فعالان این حوزه چند پیشنهاد ارائه کرده‌اند؛ مانند همسویی از تعریف‌های دنیا با نیاز‌های موجود در کشور نه صرفا تبعیت از آنها، توجه به ابعاد مختلف نشر کتاب درسی الکترونیکی دانشگاهی و شناسایی مشکلات و گره‌ها، اهمیت اتاق فکر در هماهنگی بین نیاز‌ها و مشکلات، استفاده از بهترین و برجسته‌ترین استادان به منظور ارائه درس به‌صورت چند‌رسانه‌ای.
ضعف کتاب‌های درسی دانشگاهی از جمله موضوعات آخرین فصل کتاب است. درباره این موضوع می‌خوانیم: «چگونگی نشر کتاب درسی الکترونیکی دانشگاهی با غلبه بر ضعف کتاب‌های درسی موجود، توجه به ویژگی‌های مطلوب کتاب درسی دانشگاهی از دیدگاه استادان و نیز در نظر گرفتن ویژگی‌های مورد نیاز کتاب درسی الکترونیکی دانشگاهی در هر یک حوزه‌های علمی میسر است.»
کتاب «نشر کتاب الکترونیکی در ایران» با شمارگان 500 نسخه در 180 صفحه، به‌بهای 15 هزار تومان از سوی انتشارات موسسه خانه کتاب به بازار نشر عرضه شده است.
نظر شما