به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مراسم گرامیداشت نورالله مرادی، استاد برجسته کتابداری و آرشیو ایران، همزمان با مجمع عمومی انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران، یکشنبه 29 فروردین، با حضور سیدرضا صالحی امیری، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، جمعی از مدیران فرهنگی، استادان، پیشکسوتان و فعالان حوزه کتابداری، در تالار حکمت کتابخانه ملی برگزار شد.
مرادی فردی فراموش نشدنی در دنیای کتاب و کتابداری است
در این مراسم کامران فانی، با اشاره به همکاری و دوستی 45 ساله خود با نورالله مرادی گفت: وقتی داشتم به رابطه و همکاری خودم با نورالله مرادی فکر می‌کردم، متوجه شدم که ارتباط و پیوند ما با هم خیلی بیش از آن است که می‌نماید. ما هر دو با هم وارد رشته کتابداری در مقطع فوق لیسانس شدیم و هر دو در یک کلاس بودیم. هردو با هم یک تز برای پایان‌نامه نوشتیم. ما هر دو عضو کمیته انتشارات انجمن بودیم.
این مترجم و کتابشناس افزود: ما در چندین دائره‌المعارف همکاری نزدیکی داشتیم. دائره‌المعارف دموکراسی، دائره‌المعارف ناسیونالیسم و دانشنامه دانش‌گستر که برای بخش خصوصی بود. یکی دیگر از کارهای مشترک ما که برای 40 سال پیش است، اثری 30 صفحه‌ای بود به نام «از دست‌نوشته مؤلف تا نسخه چاپی» که در آن تمام مراحل تولید یک کتاب از تألیف تا قرار گرفتن در ویترین کتابفروشی‌ها را توضیح داده بود.
وی با اشاره به سابقه مدیریت درخشان نورالله مرادی گفت: وزارت امور خارجه در گذشته کتابخانه کوچکی داشت. زمانی که مرادی رئیس این کتابخانه شد، آنجا به کلی عوض شد و امروز یکی از بهترین کتابخانه‌های تخصصی در این حوزه است. تنوع کاری دکتر مرادی در این حوزه بسیار گسترده بود؛ به طوری که امروز حتی ابایی از غلط‌گیری متن نیز ندارند و از ویراستاری تا چاپ همه کار می‌کنند.
فانی همچنین مرادی را یکی از مدرسان بزرگ کتابداری و اطلاع‌رسانی در رشته مرجع‌شناسی عنوان کرد و گفت: در گذشته به او پیشنهاد داده بودم تا مجموعه‌ای از مطالبی را که در کلاس‌ها به عنوان جزوه تهیه کرده بود به صورت کتاب منتشر کند. او گفت ممکن است این کتاب فروش نرود، اما جالب است بدانید پس از آنکه این جزوه تخصصی با عنوان «مرجع‌شناسی» توسط انتشارات فرهنگ معاصر منتشر شد، به عنوان پرفروش‌ترین کتاب رشته کتابداری معرفی شد. به‌طوری که تا کنون بیش از هشت بار چاپ شده است.
این پژوهشگر، مرادی را فردی فراموش‌نشدنی در دنیای کتاب و کتابداری عنوان کرد و گفت: ایشان یکی از شخصیت‌های برجسته در این حوزه است و امیدوارم کارش را ادامه دهد و با کار جدیدی که به زودی با عنوان «دانشنامه جهانی شدن» منتشر می‌شود، برگ زرین دیگری به کارنامه پربار خود اضافه کند. حق این بود که این مراسم را انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران برگزار کند.
میزان حضور دکتر مرادی در حوزه کتاب بسیار ارزشمند است
مهدی فیروزان، مدیرعامل شهر کتاب از دیگر سخنرانان این مراسم بود که با اشاره به آشنایی خود با نورالله مرادی از سالیان دور، گفت: آشنایی من با آقای مرادی از سال 1361 شروع می‌شود؛ زمانی که شاهد تلاش‌های بی‌وقفه او برای حفظ آرشیو صدا و سیما و ایجاد ساختاری منسجم در آن بودم. این رابطه از آن زمان تا به امروز در شهر کتاب، انتشارات سروش، فرهنگستان زبان نیز ادامه پیدا کرد و همیشه در زمان‌های حساس از حضور و علم این استاد استفاده می‌کردم.
وی با اشاره به جایگاه علمی نورالله مرادی گفت: دوستانی که بیشتر با شهر کتاب آشنا هستند، می‌دانند که دغدغه من «توسعه» است. اگر قرار شود برای تطبیق تئوری توسعه در ذهن خودم کسی را معرفی کنم، درخشان‌ترین مثال ذهنی من دکتر مرادی است که همواره ایشان را در حال یادگیری می‌بینم و شاید این موضوع از برکات کتابدار بودن باشد.
او ادامه داد: هیچ فرهنگنامه جدی وجود ندارد که رد پایی از دکتر مرادی در آن نباشد؛ چه در تدوین مدخل، چه در تدوین شیوه اجرایی آن، چه در تأمین منابع و چه در مشاوره. هیچ شورای کتاب جدی و حرفه‌ای وجود ندارد که دکتر مرادی در آن حضور نداشته باشد. این شدت حضور برای من بسیار عجیب و ارزشمند است.
جلوگیری از نابودی اسناد و آثار هنری در دوران انقلاب
علی صلح‌جو از همکاران سال‌های دور نورالله مرادی نیز در این نشست گفت: آشنایی من با دکتر مرادی به سال 1340 در موسسه فرانکلین بر می‌گردد. تصویری که من از آقای مرادی در ذهن دارم، یک جوان پرانرژی، فعال، پر از ایده و مشتاق عرضه این ایده‌هاست؛ به طوری که مرادی در هر قسمتی از موسسه قرار می‌گرفت، شور و سرزندگی خاصی در آن قسمت ایجاد می‌شد.
وی یکی از صفات بارز دکتر مرادی را نکته‌سنجی او دانست و گفت: او به محض برخورد با مسائل، با دید انتقادی خاص خود، ایرادات آن مسأله را می‌دید و بازگو می‌کرد؛ به طوری که وقتی در موسسه آقای مرادی قرار بود صحبت کند، همه مشتاقانه و گاهی با نگرانی منتظر بودند ببینند آقای مرادی چه موضوعی را مطرح می‌کند.
صلح‌جو با بیان اینکه مرادی منشأ اثر کارها و توفیقات بسیاری بوده، به بیان یکی از دستاوردهای بزرگ ایشان پرداخت و گفت: طبیعت همه انقلاب‌ها همواره با نوعی تندروی همراه است و در انقلاب‌ها معمولاً اتفاقاتی می‌افتد که ممکن است مسئولان بعداً از آن با تأسف یاد کنند. در دوره انقلاب ما نگاهی جریان پیدا کرده بود که باید هرآنچه از گذشته به جا مانده بود، از میان برود. آن زمان دکتر مرادی با تدابیری از انهدام و از بین رفتن بخشی از اسناد فرهنگی و هنری سازمان صدا و سیما جلوگیری کرد، این درحالی بود که برخی در مورد این اسناد کلمه «نجس» به کار می‌بردند.
وی افزود: این حرکت مرادی واقعاً نشان می‌دهد که به مسئولیت، حرمت و تعهد حرفه‌ای خود پایبند بوده که این موضوع قابل تقدیر، تنها از یک کتابدار متعهد و مسئول برمی‌آید.
برپایی جایزه سالانه «دکتر مرادی»
علی عمرانی، از پیشکسوتان حوزه کتابداری که در این مراسم به عنوان مجری نیز حضور داشت، از برگزاری جایزه‌ای با عنوان «جایزه دکتر مرادی» خبر داد و گفت: موسسه «گنجینه راه مهر» که از موسساتی است که نرم‌افزار آرشیوی می‌نویسد و نرم‌افزار آن در آرشیوهای صدا و سیما مورد بهره‌برداری قرار گرفته. این موسسه متقبل هزینه جایزه‌ای با نام «جایزه دکتر مرادی» در حوزه آرشیو کردند و متعهد شده‌است.
وی افزود: ما در گذشته از برگزاری جایزه خانم پوری سلطانی در حوزه کتابداری خبر داده بودیم. اما به زودی برای این جایزه نیز کمیته‌ای تشکیل می‌دهیم تا کار معیار گذاری و تعیین ملاک‌های آثاری که شایسته دریافت این جایزه هستند را انجام دهند. این حرکت برای ما بسیار ارزشمند است، چرا که موجبات خوشحالی و دلگرمی بسیاری از فعالان در این حوزه را فراهم می‌کند.
مرادی فردی فراموش نشدنی در دنیای کتاب و کتابداری است
در این مراسم کامران فانی، با اشاره به همکاری و دوستی 45 ساله خود با نورالله مرادی گفت: وقتی داشتم به رابطه و همکاری خودم با نورالله مرادی فکر می‌کردم، متوجه شدم که ارتباط و پیوند ما با هم خیلی بیش از آن است که می‌نماید. ما هر دو با هم وارد رشته کتابداری در مقطع فوق لیسانس شدیم و هر دو در یک کلاس بودیم. هردو با هم یک تز برای پایان‌نامه نوشتیم. ما هر دو عضو کمیته انتشارات انجمن بودیم.
این مترجم و کتابشناس افزود: ما در چندین دائره‌المعارف همکاری نزدیکی داشتیم. دائره‌المعارف دموکراسی، دائره‌المعارف ناسیونالیسم و دانشنامه دانش‌گستر که برای بخش خصوصی بود. یکی دیگر از کارهای مشترک ما که برای 40 سال پیش است، اثری 30 صفحه‌ای بود به نام «از دست‌نوشته مؤلف تا نسخه چاپی» که در آن تمام مراحل تولید یک کتاب از تألیف تا قرار گرفتن در ویترین کتابفروشی‌ها را توضیح داده بود.
وی با اشاره به سابقه مدیریت درخشان نورالله مرادی گفت: وزارت امور خارجه در گذشته کتابخانه کوچکی داشت. زمانی که مرادی رئیس این کتابخانه شد، آنجا به کلی عوض شد و امروز یکی از بهترین کتابخانه‌های تخصصی در این حوزه است. تنوع کاری دکتر مرادی در این حوزه بسیار گسترده بود؛ به طوری که امروز حتی ابایی از غلط‌گیری متن نیز ندارند و از ویراستاری تا چاپ همه کار می‌کنند.
فانی همچنین مرادی را یکی از مدرسان بزرگ کتابداری و اطلاع‌رسانی در رشته مرجع‌شناسی عنوان کرد و گفت: در گذشته به او پیشنهاد داده بودم تا مجموعه‌ای از مطالبی را که در کلاس‌ها به عنوان جزوه تهیه کرده بود به صورت کتاب منتشر کند. او گفت ممکن است این کتاب فروش نرود، اما جالب است بدانید پس از آنکه این جزوه تخصصی با عنوان «مرجع‌شناسی» توسط انتشارات فرهنگ معاصر منتشر شد، به عنوان پرفروش‌ترین کتاب رشته کتابداری معرفی شد. به‌طوری که تا کنون بیش از هشت بار چاپ شده است.
این پژوهشگر، مرادی را فردی فراموش‌نشدنی در دنیای کتاب و کتابداری عنوان کرد و گفت: ایشان یکی از شخصیت‌های برجسته در این حوزه است و امیدوارم کارش را ادامه دهد و با کار جدیدی که به زودی با عنوان «دانشنامه جهانی شدن» منتشر می‌شود، برگ زرین دیگری به کارنامه پربار خود اضافه کند. حق این بود که این مراسم را انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران برگزار کند.
میزان حضور دکتر مرادی در حوزه کتاب بسیار ارزشمند است
مهدی فیروزان، مدیرعامل شهر کتاب از دیگر سخنرانان این مراسم بود که با اشاره به آشنایی خود با نورالله مرادی از سالیان دور، گفت: آشنایی من با آقای مرادی از سال 1361 شروع می‌شود؛ زمانی که شاهد تلاش‌های بی‌وقفه او برای حفظ آرشیو صدا و سیما و ایجاد ساختاری منسجم در آن بودم. این رابطه از آن زمان تا به امروز در شهر کتاب، انتشارات سروش، فرهنگستان زبان نیز ادامه پیدا کرد و همیشه در زمان‌های حساس از حضور و علم این استاد استفاده می‌کردم.
وی با اشاره به جایگاه علمی نورالله مرادی گفت: دوستانی که بیشتر با شهر کتاب آشنا هستند، می‌دانند که دغدغه من «توسعه» است. اگر قرار شود برای تطبیق تئوری توسعه در ذهن خودم کسی را معرفی کنم، درخشان‌ترین مثال ذهنی من دکتر مرادی است که همواره ایشان را در حال یادگیری می‌بینم و شاید این موضوع از برکات کتابدار بودن باشد.
او ادامه داد: هیچ فرهنگنامه جدی وجود ندارد که رد پایی از دکتر مرادی در آن نباشد؛ چه در تدوین مدخل، چه در تدوین شیوه اجرایی آن، چه در تأمین منابع و چه در مشاوره. هیچ شورای کتاب جدی و حرفه‌ای وجود ندارد که دکتر مرادی در آن حضور نداشته باشد. این شدت حضور برای من بسیار عجیب و ارزشمند است.
جلوگیری از نابودی اسناد و آثار هنری در دوران انقلاب
علی صلح‌جو از همکاران سال‌های دور نورالله مرادی نیز در این نشست گفت: آشنایی من با دکتر مرادی به سال 1340 در موسسه فرانکلین بر می‌گردد. تصویری که من از آقای مرادی در ذهن دارم، یک جوان پرانرژی، فعال، پر از ایده و مشتاق عرضه این ایده‌هاست؛ به طوری که مرادی در هر قسمتی از موسسه قرار می‌گرفت، شور و سرزندگی خاصی در آن قسمت ایجاد می‌شد.
وی یکی از صفات بارز دکتر مرادی را نکته‌سنجی او دانست و گفت: او به محض برخورد با مسائل، با دید انتقادی خاص خود، ایرادات آن مسأله را می‌دید و بازگو می‌کرد؛ به طوری که وقتی در موسسه آقای مرادی قرار بود صحبت کند، همه مشتاقانه و گاهی با نگرانی منتظر بودند ببینند آقای مرادی چه موضوعی را مطرح می‌کند.
صلح‌جو با بیان اینکه مرادی منشأ اثر کارها و توفیقات بسیاری بوده، به بیان یکی از دستاوردهای بزرگ ایشان پرداخت و گفت: طبیعت همه انقلاب‌ها همواره با نوعی تندروی همراه است و در انقلاب‌ها معمولاً اتفاقاتی می‌افتد که ممکن است مسئولان بعداً از آن با تأسف یاد کنند. در دوره انقلاب ما نگاهی جریان پیدا کرده بود که باید هرآنچه از گذشته به جا مانده بود، از میان برود. آن زمان دکتر مرادی با تدابیری از انهدام و از بین رفتن بخشی از اسناد فرهنگی و هنری سازمان صدا و سیما جلوگیری کرد، این درحالی بود که برخی در مورد این اسناد کلمه «نجس» به کار می‌بردند.
وی افزود: این حرکت مرادی واقعاً نشان می‌دهد که به مسئولیت، حرمت و تعهد حرفه‌ای خود پایبند بوده که این موضوع قابل تقدیر، تنها از یک کتابدار متعهد و مسئول برمی‌آید.
برپایی جایزه سالانه «دکتر مرادی»
علی عمرانی، از پیشکسوتان حوزه کتابداری که در این مراسم به عنوان مجری نیز حضور داشت، از برگزاری جایزه‌ای با عنوان «جایزه دکتر مرادی» خبر داد و گفت: موسسه «گنجینه راه مهر» که از موسساتی است که نرم‌افزار آرشیوی می‌نویسد و نرم‌افزار آن در آرشیوهای صدا و سیما مورد بهره‌برداری قرار گرفته. این موسسه متقبل هزینه جایزه‌ای با نام «جایزه دکتر مرادی» در حوزه آرشیو کردند و متعهد شده‌است.
وی افزود: ما در گذشته از برگزاری جایزه خانم پوری سلطانی در حوزه کتابداری خبر داده بودیم. اما به زودی برای این جایزه نیز کمیته‌ای تشکیل می‌دهیم تا کار معیار گذاری و تعیین ملاک‌های آثاری که شایسته دریافت این جایزه هستند را انجام دهند. این حرکت برای ما بسیار ارزشمند است، چرا که موجبات خوشحالی و دلگرمی بسیاری از فعالان در این حوزه را فراهم می‌کند.
نظر شما