به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نخستین چاپ از ویراست دوم «فلسفه ریاضیات (آشنایی امروزی با دنیای برهان‌ها و تصویرها)» نوشته جیمز رابرت براون با ترجمه محمد‌قاسم وحیدی اصل، استاد دانشگاه شهید‌بهشتی از سوی انتشارات «نوشتگان» به بازار نشر عرضه شده است.
این کتاب در 12 فصل با عنوان‌های «مقدمه، تصویر ذهنی ریاضی»، «افلاطون‌گرایی»، «برهان‌های تصویری و افلاطون‌گرایی»، «ریاضیات کاربردی چیست؟»، «هیلبرت و گودل»، «گره‌ها و نماد‌گذاری»، «تعریف چیست؟»، «رویکرد‌های ساختی»، «برهان‌ها، تصویرها و شیوه‌‌ها و ویتگنشتاین»، «محاسبه، برهان و حدس»، «چگونه فرض پیوستار را ابطال کنیم» و «رو کردن دست» تدوین شده است.
در نخستین فصل کتاب نویسنده ضمن ارائه شرحی درباره تصویر ذهنی ریاضی در مطلبی با عنوان خواندنی‌‌های بیشتر آورده است: «هستند بسیاری که وقتی به سراغ فلسفه ریاضیات می‌آیند که هنوز رویارویی جدی با خود ریاضیات نداشته‌اند. اگر دنبال جایی می‌گردید که تجربه‌ای کسب کنید، کتاب کلاسیک قدیمی «ریاضیات چیست؟» اثر کورانت، رابینز، و استیورات را امتحان کنید.»
نویسنده در ابتدای سومین فصل کتاب آورده است: «ریاضیدانان، مانند همه ما، ایده‌های هوشمندانه را ارج می‌نهند، به‌ویژه از یک تصویر ابتکاری لذت می‌برند. اما این ارج گذاشتن‌ها موجب آن نمی‌شود که شکاکیت مستولی بر خود را درهم شکنند. بالاخره یک نمودار ــ در بهترین حالت ــ تنها حالتی خاص است و نمی‌تواند قضیه‌ای کلی را ثابت کند. بدتر اینکه می‌تواند مطلقا گمراه کننده باشد.
نگرش غالب، اما نه جهان شمول، آن است که تصویرها واقعا چیزی جز ابزارهای رهگشا نیستند؛ آنها به لحاظ روان‌شناختی انگیزه‌بخش و به لحاظ آموزشی مهم‌اند. ــ اما چیزی را اثبات نمی‌کنند. می‌خواهم با این نظر مخالفت کنم و به نفع آنکه تصویرها نقشی مشروع به‌عنوان شواهد و موجه‌‌سازی دارند. اقامه دعوی کنم ــ نقشی که بس فراتر از رهگشا بودن است. خلاصه اینکه، تصویرها می‌توانند از پس اثبات قضیه‌ها برآیند.ــ»
«صورت‌گرایی» یکی از موضوعات سومین فصل کتاب است. در این باره می‌خوانیم: «شطرنج و دیگر بازی‌هایی که روی صفحه انجام می‌شوند، مرکب از نماد‌ها یا نشانه‌ها و قواعدی برای حرکت دادن آنها به این سو یا آن‌سوست. هیچ‌کس مهرههای شطرنج را به‌عنوان معرف چیزی تلقی نمی‌کند. صورت‌گرایان این قیاس را بسیار دوست دارند: ریاضیات صرفا یک بازی است؛ اشیای ریاضی مانند مهرههای شطرنج و قواعد ریاضی همانند قاعده‌های دلخواه بازی‌اند. با رنگ و لعاب بیشتر بخشیدن به آن شاید هم اضافه کنند که ریاضیات بزرگ‌ترین بازی است که تاکنون انجام شده اما با این حال صرفا یک بازی است.»
درباره آفرینش یا آشکار‌سازی؟ در ششمین فصل کتاب آمده است: «ریاضیدانان و تاریخدانان اغلب اهمیت نماد‌گذاری خود را متذکر می‌شوند. اما تاکنون به‌ندرت تحلیل‌هایی جدی انجام شده است. با این حال «کن ماندرس» اخیرا بر چندین نکته کلیدی انگشت گذاشته و چند ادعای جالب توجه ارائه کرده است.»
نخستین چاپ ویراست دوم «فلسفه ریاضیات(آشنایی امروزی با دنیای برهان‌ها و تصویرها)» با شمارگان یک‌هزار نسخه در 356 صفحه، به بهای 22 هزار تومان از سوی انتشارات «نوشتگان» به بازار نشر عرضه شده است.
یکشنبه ۲۲ فروردین ۱۳۹۵ - ۰۹:۰۰
نظر شما