خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) از قم- خلاء پژوهش در زمینه‌های تاریخی در حوزه علمیه قم و احساس نیاز مبرمی که در این زمینه وجود داشت، باعث شد کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران با تکیه بر دو گرایش اسلام و ایران به منظور تقویت و فعال کردن بحث ها و مطالعات تاریخی در سال 1374 با مدیریت رسول جعفریان در قم راه اندازی شود. این کتابخانه وابسته به دفتر آیت الله العظمی سیستانی است که حجت الاسلام شهرستانی در قم بر آن نظارت دارد.

نیاز به وجود چنین کتابخانه‌ای با منابع مختلف و به روز باعث شده که مراجعان آن هر روز زیادتر شود. فراهم کردن منابع قدیم و جدید به ویژه در بخش‌های لاتین و کتاب‌های عربی نیز موجب شده که استادان و محققان از مراجعه به این کتابخانه بر کنار نباشند. به علت افزوده شدن بر منابع کتابخانه، فضای فیزیکی کتابخانه هر از چند گاهی تغییر و تحولاتی را ایجاب می‌کند.

برای ارائه هر چه بهتر و آسان‌تر خدمات به محققان و پژوهشگران سعی شده است از مقررات خشک و دست و پا گیر رایج در کتابخانه ها جلوگیری شود، بدین روی استفاده از منابع کتابخانه با آسان‌ترین روش ممکن است. استفاده از کتابخانه تنها با ارائه کارت شناسایی معتبر برای عموم محققین آزاد است.  البته به علت سطح کار و تخصصی بودن کتابخانه فقط متخصصان تاریخ و گرایش‌های وابسته به آن اجازه استفاده از کتابخانه را دارند.

یکی از نقاط قوت کتابخانه منابع فراوان آن است. در سال 1374 کتابخانه با حدود چهار هزار جلد کتاب افتتاح گردید، اما اکنون (1394) بیش از 100 هزار جلد کتاب و مجله در این کتابخانه وجود دارد که همین امر بر اهمیت آن افزوده است. 

حضور مستمر در نمایشگاه‌های بین المللی سوریه، شارجه، کویت، بحرین، بیروت، ریاض، مصر و مراکش باعث شده منابع عربی کتابخانه در زمینه‌های مختلف به روز و غنی باشد. همچنین طی سفرهای مختلف، کتاب‌های فراوانی از شهرهای مکه، مدینه و جده برای کتابخانه خریداری شده است. با این وجود بخش قابل توجهی از خریدهای کتابخانه، از کتاب‌هایی است که از عراق خریداری شده است. این آثار طی این یک دهه بخش‌های گوناگون از کتابخانه را تقویت کرده است.

علاوه بر کتاب، مجلات تاریخی یا شبه تاریخی نیز مورد توجه بوده و بخش مجلات  کتابخانه مشتمل بر شمار فراوانی مجله فارسی و عربی است. به گفته مراجعان، مجلات کتابخانه یکی  از نقاط قوت آن است. پی گیری مستمر و برقراری ارتباط با مراکز مختلف باعث غنای این بخش شده است.

سیستم کتابخانه به دلیل تخصصی بودن رشته تاریخ، سیستم خاصی است. نوع رده بندی موضوعی است؛ بدین گونه که بر اساس نیاز کاربران و مراجعین کتابخانه که دوره‌های تاریخی و مناطق به صورت جغرافیایی تقسیم شده و موضوع‌های مختلف را تشکیل داده‌اند. به علاوه مباحث حاشیه‌ای نیز بر اساس شعبه‌های شناخته شده علمی در درس تاریخ تقسیم بندی شده است. در این تقسیم بندی موضوعات مهم و کلان اصل بوده و از پرداخت به موضوعات ریز و جزیی خودداری شده است. تا کنون کتاب‌ها بر اساس 77 ریز موضوع تفکیک شده است.

تمامی کتاب‌های موجود در کتابخانه در برنامه رایانه ای که به صورت اختصاصی برای این کتابخانه طراحی شده، ثبت شده است. مراجعان می‌توانند کتاب‌های مورد نیاز خود را از طریق جستجو در کامپیوتر و راهنمایی کتابداران تهیه کنند.

کتابخانه تخصصی تاریخ در کنار فعالیت اصلی خود، در زمینه‌های دیگر علمی نیز فعال است. برگزاری نشست‌های مختلف علمی در طول چند سال گذشته با استادان برجسته تاریخ از جمله آنها است.

همچنین تا کنون بیش از دوازده عنوان کتاب توسط این کتابخانه و در بعضی موارد با همکاری دیگر موسسه ها منتشر شده که می‌توان به کتاب‌های تاریخ محمدی، تحفه الازهار و زلال الانهار در چهار جلد، دو گفتار پيرامون گوشه هايي از احوال و آثار علماء بزرگ خوانسار، گزارشي از كتاب تحفه فيروزيه شجاعيه به جهت سده سنيه سلطان حسينيه، الحاوي في رجال الشيعه الاماميه، قبيله بنو تميم و نقش آن در تاريخ اسلام و ايران، قبيله ازد و نقش آن در تاريخ اسلام و ايران، ميراث مکتوب شيعه از سه قرن نخستين شيعه، سلمان محمدي ابو عبدالله پارسي، خورشید جی، سلمان حقیقت جاویدان و مهاجرت به حبشه اشاره کرد.

از جمله کارهای دیگر کتابخانه استفاده از سیستم اطلاع رسانی موجود در اینترنت است. بدین روی سایت کتابخانه با نشانی www.Historylib.Com در سه بخش به ارائه خدمات می‌پردازد. یک بخش به ارائه مقالات تاریخی از استادان مختلف و بخش دیگری نیز به معرفی تازه‌های کتاب و مجلات می‌پردازد و بخش سوم نیز برنامه جستجو در منابع کتابخانه است.
 
مدیر: رسول جعفریان
 سایت کتابخانه:www.historylib.com               فکس:7742700
 آدرس:خیابان سمیه، خیابان شهید رجایی، کوچه11، پلاک8،  تلفن:7731355 – 0251
   
موضوعات موجود در کتابخانه:
1- تاریخ ایران
2- ایران باستان
3- صفویه و زندیه
4- قاجار
5- مشروطه
6- پهلوی اول
7- پهلوی دوم
8- نهضت ملی
9- انقلاب اسلامی
10- جنگ تحمیلی
 
11- تاریخ جهان
12- تاریخ عراق
13- شامات
14- فلسطین
15- افغانستان و هند
16- مغرب و اندلس
17- مصر
18- کشورهای افریقایی
19- امریکا
20- جزیره العرب
21- تاریخ دولتها
22- خلافت و دولت
 
23- تاریخ انبیا (ع)
24- تاریخ ادیان
25- تاریخ تصوف
26- جغرافیای عمومی
27- جغرافیای ایران
28- تهران
29- اصفهان
30- کرمان و یزد
31- مازندران و گیلان
32- آذربایجان
33- خراسان و سیستان
34- غرب ایران
35- جنوب ایران
36- کرد و کردستان
37- قم
38- خلیج فارس
 39- فرهنگها
40- کتابشناسی
 41- تاریخ مطبوعات
42- اقتصاد
43- فرهنگ و تمدن
44- سفر نامه
45- حکایات تاریخی
46- ادبیات فارسی
47- ادبیات عرب
48- انساب و خاندانها
49- عرب معاصر
50- تاریخ اسلام
51- تاریخ تشیع
52- مجموعه و یادنامه
53- جنبشها
54- تراجم عمومی
55- تراجم تک نگاری
56- امام خمینی
57- تاریخ علوم
58- زنان
59- تاریخنگاری
 
60- کتابهای هنری
61- کتابهای لاتین 
62- اسناد
 
63- سیره نبوی (ص)
64- سیره امامان (ع)
65- حضرت فاطمه(ع)
66- امام علی (ع )
67- امام حسن (ع)
68- امام حسین (ع)
69- امام سجاد (ع)
70- امام محمد باقر(ع)
71- امام جعفر صادق (ع)
72- امام موسی کاظم(ع)
73- امام رضا (ع)
74- امام جواد (ع)
75- امام هادی (ع)
76- امام عسگری(ع)
77- امام زمان (عج)