به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، حجت‌الاسلام معنوی در نشست «تطور اندیشه مهدویت در حوزه علمیه قم در سده اخیر» از سلسله نشست‌های علمی یکصدمین سال بازتاسیس حوزه علمیه قم که به صورت برخط برگزار شد، با اشاره به روند اندیشه مهدویت در طول تاریخ تشیع عنوان کرد: بعد از انقلاب اسلامی حدود ۶ هزار کتاب در رابطه با مهدویت در حوزه علمیه قم نوشته شده که نسبت به گذشته رشدی چندین برابری داشته است.
وی ادامه داد: سیر تطور اندیشه مهدیت در حوزه علمیه قم به شش مرحله تقسیم میشود که مرحله اول آن «اندیشه ورزی اعتقادی و تربیتی در مهدویت» است که در این مرحله برای اولین بار مهدویت مورد مطالعه اعتفادی و تربیتی قرار گرفت و اگر به صد سال اخیر برگردیم شاید بتوان گفت که کتاب منتهی الآمال به صورت ضمنی به مهدویت می‌پردازد و با رویکرد اعتقادی و تربیتی مطالبی تدوین میشود.
کارشناس مهدویت با بیان اینکه مرحله دوم «تحلیل حدیثی در حوزه مطالعاتی مهدویت» است، اظهار کرد: مجموعه احادیثی در زمینه مهدیت شکل گرفته بود اما دسترسی مخاطب به این مجموعه حدیثی پراکنده بود همچنین احادیثی وجود داشتند که برای مخاطب قابل فهم نبودند و نیازمند توضیح بودند؛ همین مساله باعث شده مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی کتاب منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر را نگارش کنند.
وی با اشاره به اینکه تدوین این کتاب ۷۰ سال طول کشید و احادیث به صورت روایت به روایت تفسیر شدند، بیان کرد: تسهیل دسترسی مخاطب به احادیث پراکنده در منابع متعدد و تبیین مهدویت با رویکرد فقه الحدیث دو ویژگی این کتاب است.
استاد حوزه با بیان اینکه درمرحله سوم حوزه دانشی مهدویت توسعه پیدا می کند، گفت: در این مرحله موسسات و مراکز مهدوی که ذیل حوزه علمیه قم فعالیت می‌کنند مثل مرکز تخصصی مهدویت و موسسه آینده روشن شکل گرفتند و مهدیت از یک آموزه و اندیشه حدیثی به یک حوزه دانشی و تفکر راهبردی تبدیل شد.
وی با اشاره به اینکه در این مرحله شاهد تاسیس مجلات و نشریات علمی و پژوهشی ویژه مهدیت هستیم، ادامه داد: در حوزه علیمه قم دیدگاه مستشرقان و غرب شناسان در مهدویت اعم از حوزه سلبی و ایجابی مورد مطالعه قرار گرفته است.
کارشناس مهدویت با بیان اینکه «مطالعه موضوع شناختی مهدویت» مرحله چهارم این سیر است، عنوان کرد: تطور دانشی در حوزه مهدیت هرکز به تعارض دیدگاه‌ها منجر نشد بلکه تفاوت مطالعاتی به تفاوت بینشی و اندیشه مطالعاتی تبدیل شد.
حجت‌الاسلام معنوی با اضافه کرد: مرحله ششم شاهد رشد مصادر و منابع مهدیت هستیم و بعد از انقلاب اسلامی شش هزار اثر در زمینه مهدویت در حوزه علمیه قم تولید شد.
وی افزود: درست است که این آثار در رتبه‌های علمی متفاوتی قرار دارند اما شاهد توسعه کمی و کیفی هستیم هستیم و پدیدآورندگان به زمینه‌های متعدد مساله مهدویت پرداختند.
کارشناس مهدویت تاکید کرد: این شش هزار اثر مربوط به حوزه علمیه قم است و مجموعه آثار تولید شده بیشتر است و علاوه بر این در حوزه سامرا نیز شاهد فعالیت گسترده‌ای در زمینه امامت و مهدویت هستیم.
وی گفت: در مرحله پایانی شاهد تحقیق علمی در زمینه مهدیت هستیم که این امر برای اولین بار در دهه اخیر شکل گرفت و غیر از مقالات تخصصی، بیش از دو هزار مقاله علمی ترویجی دراین زمینه تولید شده و حدود ۴۰۰ رساله در حوزه علمیه با موضوع مهدویت پژوهشی شکل گرفته است.
نظر شما