به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين كتاب به مناسبت گردهمايي عبدالقادر مراغي در خرداد ۱۳۸۷ در تهران كه به دبيري داريوش طلايي برگزار شد، منتشر شده است.

اين كتاب شامل بخش‌هاي «پيش‌گفتار مصحح»، «ديباچه مولف»، «مقدمه»، دوازده باب، «خاتمه»، «پيوست»، «كتاب‌نامه»، «واژه‌نامه عربي- فارسي» و «نمايه» است.

بابك خضرايي در پيش‌گفتار كتاب به شرح حال عبدالقادر مراغي و نگارش جامع الالحان توسط او،‌ نحوه مقابله و ويرايش اين كتاب، شيوه كار و نسخه هاي مقابله شده در اين تصحيح و توضيحاتي درباره علامت‌ها و تغييرات در رسم‌الخط و واژه‌نامه و پيوست آخر كتاب پرداخته است.

در این بخش درباره مراغی می‌خوانیم: «آن‌چه مراغی از دوران کودکی خود نقل کرده، حفظ قرآن و تحصیل موسیقی نزد پدرش، غیبی، است و می توان گمان برد که این دوران را در مراغه، که از شهرهای مهم آن روزگار بوده، به‌سر برده است.»

همچنین در پیش‌گفتار آمده است: «کمال‌الدین عبدالقادربن غیبی مراغی در دیباچه کتاب ارجمند جامع‌الالحان می‌گوید که «اگر کسی در این کتاب امعان نظر لازم دارد، بر مجموع قواعد علمی و عملی و مصطلحات قوم اطلاع یابد و به نسخ دیگر محتاج نشود.» از این گفته می‌توان به وجه آمدن کلمه «جامع» در نام این کتاب پی برد.»

بخش «خاتمه» كتاب شامل 6 فصل است كه فصل دوم آن اختصاص به شعرهايي دارد براي آن‌كه در هر مجلسي مناسب آن مجلس خوانده شود و مشتمل بر چهل و پنج مجلس است. مولف اين شعرها را به زبان فارسي، عربي، تركي و پهلوي انتخاب كرده است.

در پیوست این پیش‌گفتار در یازده صفحه نمونه‌هایی از نسخ کتابت شده به خط مراغی آمده است که شامل صفحاتی چون یادداشت مراغی در هدای نسخه‌ای از جامع‌الالحان به فرزندش، ذکر مراغی از سن و سال خود، نشان امیر تیمور در سفارش مراغی به مردم سمرقند، نشان سلطان اویس در باره مراغی و نشان سلطان احمد درباره مراغی است.

مقدمه كتاب شامل پنج بخش با عناوين «فصل اول در تعريف موسيقي»، «فصل ثاني در كيفيت حدوث صناعت موسيقي»، «فصل ثالث در ذكر موضوع موسيقي»، «فصل رابع در ذكر مبادي اين علم» و «فصل خامس در آن كه علت غايي اين فن چيست» است.

در فصل سوم اين مقدمه در ذكر موضوع موسيقي چنين آمده است: «چون موضوع هر علمي آن است كه در آن علم بحث كنند از عوارض ذاتي آن، پس نغمه موضوع موسيقي باشد. و بعضي از حكما گفته‌اند كه موضوع اين علم الحان است و هرچه منسوب به الحان باشد و آن‌چه الحان بدان موقوف باشد و كامل شود؛ به اعتبار آن‌كه مستعد محسوس شدن باشد.»

همچنین در فصل پنجم مقدمه با عنوان «در آن‌که علت غایی این فن چیست» می‌خوانیم: «غرض از علم موسیقی مباشرت است در عملیات این فن بر وجهی که آن‌چه در قوت محصل گردد،‌ به فعل توان آوردن؛ تا نغمات ملایمه به سمع سامعان رسد و سبب ذوق و وجد و التذاذ گردد. پس محتاج شديم به معرفت نغمات ملايمه؛ چون ما ماموريم به خواندن قرآن به صوت حسن؛ و صوت حسن، جبلي است مرخوش خوانان را.»

در فصل دوم از باب ششم كتاب نيز جدول‌هايي را با عناوين «ادوار عشاق»، «ادوار نوا»، «ادوار بوسليك»، «ادوار راست»،‌ «ادوار حجازي»، «ادوار حسيني»، «ادوار زنگوله»، «ادوار راهوي»، «ادوار اصفهان»، «ادوار عراق»، «ادوار بزرگ» و «ادوار زيرافكند» مي‌بينيم.

در پیوست آخر کتاب علاوه بر صفحات اول و آخر نسخه‌های کتاب جامع‌الالحان، بخش‌های بحث‌ برانگیز و دشوارخوان این کتاب با همان ترتیب کتاب جامع‌الالحان به این منظور که محققان بتوانند با استفاده از منابع دست اول به پژوهش پرداخته و امکان مقایسه داشته باشند، آورده شده است.

«جامع الالحان» عبدالقادربن غيبي مراغي با مقابله و ويرايش بابك خضرايي توسط مركز تاليف، ترجمه و نشر آثار هنري با طراحي جلد حسن توكلي در بهار 88 در قطع وزيري، در 575 صفحه، در شمارگان 1500 نسخه چاپ و به‌تازگي با قيمت 7000 تومان عرضه شده است.