این کتاب در هشت فصل به نگارش درآمده است: دوران کودکی و نوجوانی، دوران انقلاب، دوران جنگ، حضور در جبهه، دوران اسارت، اردوگاه، اردوگاه شماره 12 تکریت و آزادی آورده شده است.
نویسنده در کتاب «دور از چشم صلیب» از دوران سخت کودکی و نوجوانی می‌گوید. از اوضاع نابسامان و بسیار دشوار آن زمان: مرگ پدر، برادر و داستان پر از رنج مادری ایثارگر و شجاع که همچون کوهی استوار در برابر حوادث و ناملایمات روزگار به رسالت زینبی خود پرداخت. همچنین از جبهه و حضور در جبهه‌های مقاومت یاد می‌کند. خاطرات ثبت‌نام در پایگاه بسیج برای اعزام به جبهه در نوجوانی، آموزش نظامی و اعزام به مناطق جنگی جزیره مجنون و کردستان در مرحله اول و بار دوم نیز اعزام به منطقه جنگی شلمچه و در ادامه به دوران اسارت می‌پردازد.
با مسعود قربانی؛ نویسنده کتاب «دور از چشم صلیب» به گفت‌وگو پرداخته‌ایم که در ادامه می‌خوانیم.
لطفا درباره کتاب «دور از چشم صلیب» و نحوه شکل‌گیری آن توضیح دهید.
عنوان مجموعه خاطراتی که نوشتم از سوی موسسه پیام آزادگان با عنوان «دور از چشم صلیب» انتخاب شد و دلیل انتخاب این عنوان برای کتاب این بود که من جزو اسرای مفقودالاثر بودم، زیرا در سال 1367 اسامی عده‌ای از اسرا به صلیب سرخ داده نشده بود و ما از چشم صلیب سرخ جهانی که مهم‌ترین نهاد بین‌المللی است، به‌دور بودیم. در کتاب نیز در بخشی از خاطراتم به موضوع مفقودالاثری اشاره کرده‌ام، از این جهت عنوان «دور از چشم صلیب» را برای کتاب انتخاب کردند.
مطالب این کتاب در سه بخش ارائه شده است. یک بخش مربوط به دوران کودکی و نوجوانی خودم است در ادامه مطالب مربوط به جنگ و جبهه است و بخش بعدی به مسأله اسارت می‌پردازد که 2 سال و سه ماه در اسارت دولت بعثی عراق بودم که خاطرات آن در کتاب درج شده است.
این کتاب چه ویژگی بارزی نسبت به دیگر کتاب‌ها که در حوزه دفاع مقدس نوشته شده، دارد؟
نمایش حضور گسترده نوجوانان و جوانان کم سن و سال در جبهه‌های جنگ را می‌توان از ویژگی‌های بارز کتاب «دور از چشم صلیب» دانست. بنا به فرمایش امام خمینی(ره)، انقلاب اسلامی، انفجار نور بود، یوم‌اللهی بود که به حکومت ستمشاهی پایان داد و علاوه بر اینکه نعمت استقلال و آزادی را برای ما به ارمغان آورد، دست شیطان را از مملکت کوتاه کرد تا انشاالله زمینه‌ای برای ظهور حضرت مهدی(عج) باشد.
حضور و نقش پررنگ جوانان در دوران پیروزی انقلاب اسلامی زمینه‌ای شد برای اینکه مردم از همه اقشار جامعه بعد از این که صدام جنگ تحمیلی را شروع کرد، دسته‌دسته با انگیزه قوی که داشتند در جبهه‌ها حضور یافتند که از جمله آنها مردم روستای اکبرآباد شهرستان فسا بودند که بسیاری از نوجوانان و جوانان این منطقه در جبهه‌ها حضور یافتند. یکی از آنها خود من بودم که با اینکه پدرم را در سن 6 سالگی از دست داده بودم و مشکلات زیادی داشتم و مادرم سرپرستی ما را بر عهده داشت، اما در آن شرایط تصمیم گرفتم به‌عنوان بسیجی در جبهه حضور یابم و هم در جبهه و هم در اسارت جزء افراد کم سن و سال بودم.
یک بُعد اسارت شکنجه، جنگ و محدودیت‌های آن دوران است، اما از ابعاد دیگر، اسارت زمینه‌ای برای خودسازی افراد در محیطی دور از تجملات زندگی ایجاد کرده بود و افراد در اوج اخلاص به خودسازی می‌پرداختند و در بعد وسیع‌تر که برای ما خیلی اهمیت داشت، پرداختن به مسائل عقیدتی فرهنگی و سیاسی بود که اسرا در آنجا تحت هر شرایطی که بود، سختی‌های زیادی را تحمل می‌کردند و شکنجه‌های ویژه می‌شدند، ولی دست از آرمان‌های انقلاب و نظام اسلامی بر نمی‌داشتند. در واقع برخلاف جبهه و جنگ که سلاح داشتیم اما در اسارت دیگر خبری از اسلحه نبود و تنها ایمان و عقیده افراد بود که باعث می‌شد زیر بار حرف زور دشمن نروند و پای آرمان‌های انقلاب بایستند و مقاومت کنند. این‌ها موارد مهمی است که در کتاب به آنها اشاره شده است.
ادبیات مقاومت جزو محبوب‌ترین کتاب‌های منتشرشده در سال‌های اخیر است. چرا در میان آنها کمتر کتابی درباره آزادگان دیده می‌شود؟
تا جایی که من اطلاع دارم آزادگان بسیاری خاطرات خود را از طریق موسسه پیام آزادگان منتشر کرده‌اند. البته هنوز به خیلی از موضوعات پرداخته نشده و ناگفتنی‌های بسیاری وجود دارد. امیدوارم افراد ترغیب شوند و مطالب بیشتری به نگارش درآید. اخیرا در یکی از پیام‌رسان‌ها گروهی با عنوان خاطرات آزادگان اردوگاه 12 تکریت ایجاد شده که در این گروه آزادگان خاطرات خود را مطرح می‌کنند و قرار است این مطالب جمع‌آوری و مکتوب شود. باید این انگیزه در افراد ایجاد شود که خاطرات خود را بازگو کنند و در قالب کتاب دربیاورند.
خاطراتی که از دوران دفاع مقدس منتشر شده و آثاری که با عنوان فرهنگ جبهه فراهم آمده، چقدر می‌تواند به‌عنوان مواد خام برای خلق آثار بزرگ و ماندگار مورد استفاده نسل‌های بعد قرار گیرد؟
خاطرات دوران دفاع مقدس این قابلیت را دارند که در قالب فیلم و تئاتر برای نسل‌های آینده که جبهه و جنگ را تجربه نکردند به نمایش در بیاوریم. در حوزه دفاع مقدس کتاب‌های مفید زیادی نگاشته شده، اما باز هم کم است. در رابطه با مدافعان حرم نیز کتاب‌های خوبی به نگارش درآمده که در معرض دید عموم قرار گرفته است.
نظر شما