یکشنبه ۱۷ فروردین ۱۳۹۳ - ۱۷:۵۷
محتوا و ساختار، دو اصل جهانی‌شدن کتاب کودک

حسن دولت‌آبادی، نویسنده کودک و نوجوان، توجه به محتوا و ساختار را دو اصل مهم در ماندگاری و جهانی شدن کتاب کودک عنوان کرد.

حسن دولت‌آبادی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به مناسبت 14 فروردین، روز جهانی کتاب کودک، با اشاره به نگاه دنیا از زمان‌های گذشته نسبت به کودکان اظهار کرد: تا قبل از قرن بیستم نگاه جدی به کودکان وجود نداشت و بیشتر به عنوان موجود زایدی به آن‌ها نگریسته می‌شد که باید کنار گذاشته می‌شدند و این موضوع به وضوح در فیلم‌های مربوط به آن برهه زمانی مشخص است.

این نویسنده کودک و نوجوان ادامه داد: با پیدایش روانشناسی به شیوه علمی و روانشناسی کودک به شکل خاص، نگاه‌ها عوض شد و کودک به عنوان موجودی مظلوم، معصوم و عضوی اساسی در نظام خانواده نشان داده شد که باید مورد توجه و حمایت قرار می‌گرفت. 

وی افزود: اما به تدریج بعد از قرن بیستم با مطرح شدن سوء استفاده‌های مختلف از کودکان و موضوعاتی مانند حمل مواد مخدر توسط آن‌‌ها نگاه زاید به کودکان ادامه پیدا کرد.

دولت‌آبادی با اشاره به توجه به کودکان در فرهنگ اصیل ایرانی تصریح کرد: علی‌رغم این‌که در گذشته ادبیات مستقل کودک وجود نداشته اما تربیت کودکان، موضوعی بوده که همواره مورد تاکید قرار داشته و در قصه‌ها، افسانه‌ها و اسطوره‌های ایرانی مطرح بوده است.

وی افزود: آموزش‌های تربیتی کودکان در دوره پیش از اسلام در ایران وجود داشته و بعد از اسلام هم توسط بزرگان دین بسیار توصیه شده است.

دولت‌آبادی یادآوری کرد: آموزش کودکان از دوران مشروطه جهت‌گیری خاصی پیدا کرد و از مکتب‌خانه‌ها به مدارس کشیده شد.

وی گفت: امروزه با مشکل اساسی در ادبیات کودک مواجه هستیم که در آموزش و تربیت کودکان هم وجود دارد و آن وجود اختلاف در میان شیوه‌های سنتی تربیت و شیوه‌های علمی است که از غرب وارد فرهنگ ما شده است.

این نویسنده کودک و نوجوان ادامه داد: با وجود نقاط مثبت و منفی که در فرهنگ سنتی تربیت کودکان در ایران وجود دارد اما شیوه‌های نوین و علمی غربی هم خالی از اشکال نیست و بسیاری از آن‌ها با فرهنگ ما هم‌خوانی نداشته و ایجاد تضاد و ناهماهنگی کرده است.

وی تصریح کرد: در ادبیات کودک باید به سمتی برویم که با تلفیق ارزش‌های سنتی مانده از گذشته و نکات مثبت روش‌های نوین علمی بتوانیم گام مهم و موثری در ماندگاری و جهانی شدن آن برداریم.

دولت‌آبادی با بیان این‌که آثار جاویدان آثاری هستند که گرچه در مقطع و مکان خاصی تولید می‌شوند اما بعد از به‌وجود آمدن متعلق به همه زمان‌ها و سرزمین‌ها خواهند بود، اظهار کرد: برای ماندگار شدن باید حرفی زد برای همه مکان‌ها و زمان‌ها و به این منظور باید ابتدا ارزش‌های خودمان را در حوزه کودک بشناسیم و سپس به همه ابعاد وجودی ساختار کودک آگاهی پیدا کرده و ساختارهای شناخته شده و مطرح جهان را شناسایی کنیم.

این نویسنده کودک و نوجوان تاکید کرد: ما به لحاظ محتوایی چیزی کم نداریم زیرا دارای فرهنگ غنی، اصالت و ریشه هستیم.

وی افزود: نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم شکل و ساختار کتاب کودک است، با وجود این‌که ساختار داستان کوتاه و بلند از ابتدا در ایران وجود نداشته و توسط جمال‌زاده و هدایت وارد ایران شده است، اما ادبیات ما از لحاظ قصه، افسانه و اسطوره بسیار غنی است و این موضوع می‌تواند زمینه‌ساز تولید محتواهای با ارزش برای کتاب‌های کودک جهانی باشد.

دولت‌آبادی تصریح کرد: لذا ما باید بتوانیم به درستی و با آگاهی متناسب با دانش روز شامل همه علوم مربوط به کودکان اعم از روانشناسی، جامعه‌شناسی، شناسایی نیازهای روز کودک و جامعه و استفاده از شیوه‌های نوین نوشتن و استفاده از امکانات و فناوری‌های روز مانند گرافیک و تصویرسازی برای کودکان به تولید آثار ارزشمند و ماندگار با محتوای ایرانی و جذاب در این حوزه بپردازیم.

وی افزود: برای جهانی شدن باید سعی کنیم روش‌های نوینی در ساختار و ارایه کتاب کودک ابداع کنیم و شناخت کاملی نسبت به کودکان داشته باشیم.

حسن دولت‌آبادی، نویسنده کودک و نوجوان در سال 1335 در ساری متولد شد. از وی آثار فراوان و ارزشمندی مانند مجموعه سی جلدی «نمایشنامه‌های آسان»، «گربه و پلنگ»، «روباه به مهمانی می‌رود» و «پل» منتشر شده است._

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها