به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خراسان رضوی، سال گذشته و با بالا رفتن قیمت دلار، صنعت نشر کشور که به کاغذ وارداتی وابسته است، با بحران جدی روبه رو شد؛ بحرانی که سایه سنگی آن هم برای ناشران و هم برای خریداران کتاب، بسیار محسوس بود.

با این وجود باز هم صنعت نشر از حرکت باز نایستاد و با طرح‌های حمایتی از جمله اختصاص کاغذ با ارز دولتی به ناشران و طرح‌های فصلی خرید کتاب برای مردم و کتابفروشان، به حیات خود ادامه داد.

صدور مجوز 4000 عنوان کتاب در خراسان رضوی در سال 98
به گفته افشین تحفه‌گر، معاون فرهنگی و امور رسانه‌ای اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان رضوی، در سال گذشته مجوز نشر برای 4000 عنوان کتاب در موضوعات و قالب‌های مختلف صادر شد، درحالی که این آمار در سال قبل از آن (1397) 3400 عنوان بود.

مهدی نصیرزاده، مدیرعامل شرکت تعاونی اتحادیه ناشران خراسان رضوی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا، در ارتباط با وضعیت صنعت نشر در استان در سال گذشته، گفت: با توجه به وضعیت کاغذ که در سال گذشته با آن روبه رو بودیم، تعدادی از ناشران با مشکلاتی مواجه شدند و ما با استفاده از کاغذ با ارز دولتی 4200 تومانی که توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اتحادیه ناشران توزیع شد، توانستیم نیاز ناشران را تامین کنیم.

وی درمورد علل گران شدن کتاب‌ها در سال گذشته به‌رغم اختصاص کاغذ با ارز دولتی به ناشران، گفت: این نکته مطرح می‌شود که چرا با وجود اختصاص کاغذ با ارز دولتی به ناشران، باز هم قیمت کتاب بالاست، در پاسخ به این سوال باید گفت که هر بند کاغذ، قبل از بالا رفتن قیمت ارز، چیزی حدود 80 هزار تومان بود و بعد از بالا رفتن نرخ ارز، با اختصاص ارز دولتی، قیمتی حدود 160 هزار تومان داشت که این نشان از دو برابر شدن قیمت کاغذ با‌ وجود حمایت از ناشران برای تهیه کاغذ بود.

تنها کاغذ تعیین‌کننده قیمت کتاب نیست
نصیرزاده ادامه داد: علاوه بر این، بخش زینک، چاپ و سایر بخش‌های مرتبط با کتاب، شاهد هزینه‌های 4 برابری نسبت به گذشته بودند، به‌همین علت با اینکه سعی شد در بخش تامین کاغذ اقدامات حمایتی لازم صورت بگیرد، باز هم شاهد افزایش قیمت کتاب بودیم چراکه قیمت کاغذ به تنهایی تعیین کننده قیمت کتاب نیست.

وی در پاسخ به این پرسش که برای پاسخگویی به نیاز چاپخانه‌ها به کاغذ در این استان چه کرده‌اید؟، گفت:‌ باید بگویم ظرفیت چاپخانه‌ها با نشر در خراسان رضوی هماهنگی ندارد،‌ کل ظرفیت چاپخانه‌های استان به سمت چاپ کتاب متمایل شده‌اند،‌ در حالی‌که تنها بخشی از ظرفیت چاپ باید به کتاب اختصاص پیدا کند‌؛ اگر تمامی زیرساخت‌های چاپ را به کتاب اختصاص دهیم، متضرر خواهیم شد. 

نصیرزاده با دفاع از حرکت ناشران به سمت چاپ دیجیتال گفت‌: چه اشکالی دارد که ابتدا از یک کتاب 100 نسخه چاپ کنیم و بعد اگر استقبال شد با چاپ غیردیجیتال در شمارگان بالا کتاب را منتشر کنیم؟، این روش بهتر از این است که کتاب را چاپ کنیم و مدتی در انبارها نگه داریم و دست آخر نیز آن را خمیر کنیم.

اینکه گفته می‌شود همه ناشران استان کاغذهای تخصیصی را فروخته‌اند،‌ درست نیست‌
وی در پاسخ به اینکه آیا به‌شخصه شاهد فروش کاغذهای دولتی در بازار آزاد توسط ناشران در در استان خراسان رضوی بوده‌اید؟، گفت: مورد خاصی مشاهده نکردیم،‌ اما ممکن است در هر کاری پنج درصد خطا وجود داشته باشد،؛ در هر حال اینکه بگوییم همه ناشران کاغذها را فروخته‌اند،‌ درست نیست‌، پس این کتاب‌هایی که چاپ می‌شود، با کدام کاغذ است؟!

نصیرزاده اضافه کرد: در کل ما ناشران حرفه‌ای خراسان رضوی را در سال گذشته از نظر کاغذ تامین کردیم اما وضعیت اقتصادی نامناسب موجود که به همه صنف‌ها ضربه زده بود، به کتاب، به عنوان یک کالای غیرضروری در سبد خانوار ایرانی، بیشتر ضربه زد.

مدیرعامل شرکت تعاونی اتحادیه ناشران استان خراسان رضوی همچنین افزود: از آنجایی که فکر می‌کردیم امسال هم در نمایشگاه کتاب تهران حاضر می‌شویم، کاغذ مورد نیاز ناشران برای شرکت در این رویداد را هم فراهم کرده بودیم که متاسفانه به‌علت شیوع کرونا این نمایشگاه تعطیل شد.

بار اصلی نشر در خراسان رضوی بر دوش 10 درصد از ناشران استان است
وی بر لزوم اجرای تمهیداتی ویژه برای ناشران حرفه‌ای اثرگذار بر صنعت نشر کشور تاکید کرد و گفت: در خراسان رضوی حدود هزار موسسه انتشاراتی وجود دارد که از این میان بار اصلی نشر تنها بر دوش 10 درصد از این ناشران است؛ این مسئله می‌طلبد نگاه حمایتی ویژه‌ای، چه از سمت مسئولین و چه مردم، به آن‌ها صورت گیرد تا در این شرایط دوام آورده و از چرخه تولید خارج نشوند.

مدیرعامل شرکت تعاونی اتحادیه ناشران استان خراسان رضوی در انتها گفت: جبران روش‌مندِ آسیب‌های وارده به صنعت نشر و ارائه راه‌حل برای برون رفت از این وضعیت، به‌خصوص در روزهای شیوع ویروس کرونا، نیازمند آسیب شناسی دقیقی است اما، اکنون این جامعه است که باید با استفاده از فرصت به وجود آمدهِ از تهدید کرونا، در قرنطینه خانگی، دوباره با کتاب آشتی کند و به کمک ناشران بیاید.