به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست ویژه‌ «ایران از نگاه آلفونس گابریل» با حضور «برنهارد ویدر»، معمار و نویسنده‌ اتریشی سه‌شنبه 11 آذرماه در شهر کتاب مرکزی برگزار شد و در آن سفرهای «آلفونس گابریل»، سفرنامه‌نویس اتریشی به ایران مورد بررسی قرار گرفت.
 
ویدر در ابتدای سخنانش به نحوه آشنایی خود با «آلفونس گابریل» اشاره کرد و گفت: من پیش از مارس سال 2013 میلادی با گابریل آشنایی نداشتم. شاید در جوانی به این نام برخورده باشم اما نمی‌توانم با قاطعیت این موضوع را بیان کنم ولی نکته جالب توجه این است که این پژوهشگر با وجود آن‌که در بسیاری از مقالات علمی و نشریات قابل احترام و توجه است، اما در حوزه آلمانی زبان‌ها چندان دارای شهرت نیست. او کتاب‌هایی در زمینه ادبیات نیز منتشر کرده که بارها بازچاپ شده است.
 
وی ادامه داد: «پتر لیش» یکی از دوستان من سال‌ها پیش پژوهشی درباره ایران و فرهنگ ایرانی انجام داده بود. من سال گذشته گزیده‌ای از عکس‌های سفر دوم و سوم او به ایران و نسخه قدیمی یکی از کتاب‌های گابریل را توسط او دیدم. جلد کتابی که پتر کشف کرده بود با دو نوع پارچه کتانی با رنگ قهوه‌ای جلدسازی شده بود. از نگاه به شکل طراحی این کتاب به محتوای آن که شرح عبور گابریل از کویرهای ایران در طول سه بار اقامت در ایران در سال‌های 1927، 1933 و 1937 میلادی بود، پی بردم.
 
«پژوهش در ایران» گابریل اثری بسیار ارزشمند است
 
این نویسنده اتریشی افزود: بهترین پژوهشی که درباره گابریل تاکنون انجام شده و من آن را پیدا کردم متعلق به «رولان پیچ»، پژوهشگر دینی - آلمانی است. او از سال 2000 تا 2007 میلادی استاد دانشگاه مونیخ و از سال 2006 استاد مهمان دانشگاه باقرالعلوم در قم بوده است. پیچ، اثر گابریل با نام «پژوهش در ایران» را اثری بسیار ارزشمند می‌داند.
 
وی درباره کتابشناسی آلفونس گابریل گفت: او بین سال‌های 1929 تا 1969 میلادی یازده کتاب منتشر کرد که از آن میان دو عنوان را به صورت مشترک با همسرش نوشته و در سه کتاب هم به عنوان همکار از او نام برده است.
 
ویدر در معرفی گابریل بیان کرد: آلفونس گابریل در سال 1894 میلادی در اتریش به دنیا آمد. پدر او ژنرال ارتش امپراتوری اتریش-مجارستان بود. وی در سال 1904 به همراه خانواده به وین مهاجرت کرد و در این شهر به دبیرستان رفت. نخستین سفر گابریل به شمال آفریقا و تونس در سال 1912 بدون اطلاع خانواده‌اش انجام شد.
 
کتابی دربردارنده تحقیق گابریل درباره فلامینگوهای هند
 
این معمار اتریشی در تشریح تحصیلات و سوابق پزشکی گابریل گفت: آلفونس در طول سال‌های 1914 تا 1918 در جنگ جهانی اول به خدمت نظام درآمد. او بعد از اتمام تحصیل در رشته پزشکی در وین، آموزش دو ساله‌ای را در بیمارستان ویلهلم شهر وین گذراند.
 
ویدر ادامه داد: آلفونس از سال 1922 تا 1925 به عنوان پزشک در خدمت دولت هلند درآمد و در جزیره بخش غربی هند به همراه همسرش درباره فلامینگوها تحقیق کرد که حاصل آن کتابی با عنوان «چوگوگو، گوشه‌ای از زندگی فلامینگوها» شد. وی همچنین به همراه مسافران اندونزیایی عازم به حج، از بخش تحت سلطه هلند به عنوان پزشک اعزام شد.
 
شرح سفرهای آلفونس گابریل به ایران و دشت کویر
 
وی به نخستین سفر گابریل به خاورمیانه و ایران در سال 1927 اشاره کرد و گفت: مسیر سفر او از دمشق، بغداد، خلیج‌فارس، مسقط و عمان بود. او به همراه همسرش به بندرعباس، خلیج فارس و ایران سفر کرد و از آنجا به سمت شرق و کوه‌های بشاگرد، دریاچه جازموریان و کرمان رفت. او اطلاعاتی درباره حاشیه غربی کویر دشت لوت به دست آورد و بر همین اساس از سمت شمال از دشت کویر و مسیر مارکوپولو نیز عبور کرده و سپس به تهران آمد و سفر خود را با گذشت از بغداد، حلب و در نهایت وین به پایان ‌رساند.
 
ویدر درباره دومین سفر گابریل در سال 1933 بیان کرد: او در این سفر از دشت کویر می‌گذرد و راه سنگفرش دوره شاه عباس صفوی را کشف می‌کند. عبور از «ریگ جن»، منطقه‌‌ مرزی میان ایران و افغانستان نیز در این سفر اتفاق می‌افتد. اما برای عبور از دشت لوت با شکست مواجه می‌شود. حاصل سفر کتابی با عنوان «عبوری از صحاری ایران، گشت و گذرهای جدید در بخش‌های خشک داخل ایران» می‌شود.
 
این نویسنده ادامه داد: گابریل در سال 1937 میلادی سفر سوم به ایران را با عبور از بخش جنوبی دشت لوت و کشف فرهنگی از بین رفته در فلات شهداد در مرز پاکستان و بیابان خاش در جنوب افغانستان انجام می‌دهد.
 
 
کتاب‌هایی که آلفونس گابریل درباره ایران نوشت
 
ویدر اضافه کرد: گابریل در زمان جنگ‌جهانی دوم مسئول بخش شرق فرماندهی ارتش آلمان بود و به عنوان جغرافیدان امور نظامی به جنوب غربی لیبی و منطقه مرزی چاد فرستاده شد. وی بعدها به عنوان استاد مهمان و پروفسور دانشگاه تجارت جهانی در وین مشغول به کار شده و در سال 1959 نیز بازنشسته می‌شود. آلفونس گابریل در 28 می 1976 در وین درگذشت.
 
وی به کتاب‌های منتشر شده توسط گابریل اشاره کرد و گفت: «در شرق دوردست»، «چوگوگو بخشی از زندگی فلامینگوها»، «کویر لوت و بلوچستان ایران»، «ایران دست‌نخورده و گسترده»، «دریاها، جنگل‌ها و بیابان‌های غریب»، «پژوهش در ایران»، «تصویر کویر»، «کویرهای زمین و پژوهش‌ درباره آنها»، «مارکوپولو در ایران»، «مسافر فراموش‌شده ایران»، «بهشت‌های خشن، کویرهای بزرگ»، «جغرافیای دینی ایران» و «دنیای دینی ایران» از جمله آثار وی بودند که در تعدادی از آنها او با دادن مقاله و مطلب همکاری داشته است.
 
نگاه خردمدار آلفونس گابریل به جانوران و دنیای انسان‌ها
 
وی با بیان این‌که گابریل پیوسته از خود این سئوال را مطرح می‌کرد که «چرا خود را در بیابان‌های دشوار ایران قرار داده است؟» سپس گفت: گابریل پیوسته در مقام مسافر و نویسنده درگیر اندیشه‌های متناقض و تاثیرپذیرفته از لایه‌های مختلف از ادراک بود و هرگز موفق نمی‌شد آنها را به نتیجه‌ای برساند. او در مقام دانشمند، جغرافیا، زمین‌، آب‌وهوا، پوشش گیاهی، جانوران و دنیای انسان‌ها را با نگاهی خردمدار توصیف می‌کند.
 
وی ادامه داد: گابریل در پی دستیابی به فرهنگ‌های کهن و اصیل بود و از مشاهده اشکال مختلف فرهنگ‌ها مسحور می‌شد اما همزمان هم شاهد فروپاشی فرهنگ‌های کهن بود.
 
ویدر با بیان این‌که گابریل به عرفان گرایش داشته است، افزود: او به عرفان به معنای تجربه شخصی و بی‌واسطه امر قدسی از طریق ادراک گرایش داشت و خواننده با خواندن کتاب‌های وی همین حس را دریافت می‌کند هرچند که گزارش او همان نگاه محتاطانه یک دانشمند است.