به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، آیین نقد و بررسی رمان «گرگ سالی» با حضور جمعی از اصحاب قلم، داستان‌نویسان و منتقدان ادبی مانند ابراهیم زاهدی‌مطلق، محمد ناصری، راضیه تجار و محمدکاظم مزینانی برگزار شد.

ابراهیم زاهدی‌مطلق، نویسنده و منتقد ادبی در این مراسم اظهار کرد: مرحوم امیرحسین فردی خودش می‌دانست که در حوزه ادبیات قدرت و قابلیتش در توصیف است. وی در زندگی شخصی خود نیز به همین روش عمل می‌کرد و به همین دلیل در اغلب آثارش موقعیت توصیف را برای خود ایجاد کرده است.

این منتقد ادبی افزود: مرحوم فردی در رمان «گرگ سالی» شخصیت خود را به شهر اردبیل می‌برد به‌گونه‌ای که هر خواننده‌ای حتی با یکبار مطالعه این اثر، ترغیب می‌شود به روستای توصیف شده در آن سفر کند.

زاهدی‌مطلق با بیان این‌که جزیی‌پردازی از لازم‌ترین ابزاری است که هر نویسنده‌ای باید برای توصیف خوب انجام دهد، عنوان کرد: فردی در این رمان به خوبی به جزییات پرداخته است. تصور می‌کنم مرحوم فردی بیش از هر شخص دیگری از این توصیفات لذت می‌برد.

وی اظهار کرد: تشبیهات عظیمی که متن رمان «گرگ سالی» را به ادبیات تبدیل کرده‌اند، از دیگر ویژگی‌های این اثر به شمار می‌آید.

این نویسنده ادامه داد: مرحوم فردی از کنار هیچ چیز پیرامون خود به سادگی نمی‌گذشت. به نظرم تمام شخصیت‌هایی که با مرحوم فردی در ارتباط نزدیک بودند، به این واقعیت اِشراف دارند.

محمد ناصری، نویسنده در این مراسم گفت: مرحوم فردی به دلیل برخی ابعاد وجودی و ویژگی‌های منحصر به فردش، مغفول مانده است. وی در بنیانگذاری و راه‌اندازی حرکت‌های بلندمدت فرهنگی موثر بود.

این نویسنده ادامه داد: مدیریت فرهنگی مرحوم فردی با مدیریت فرهنگی مدیران قابل مقایسه نیست. ایده‌های بکری که فردی به‌ویژه در حوزه انقلاب اسلامی داشتند، وی را از سایر مدیران فرهنگی متمایز کرده بودند.

وی با بیان این‌که رمان «گرگ سالی» در 400 صفحه و 9 فصل به بررسی شخصیت‌ها و موضوع‌های داستان می‌پردازد، افزود: انقلاب اسلامی، دلمشغولی مرحوم فردی بود. بنابراین، اغلب آثار وی با رویکرد انقلاب اسلامی به نگارش در آمده‌اند.

ناصری توضیح داد: رمان «گرگ سالی» به شدت تحت تاثیر باورهای دینی و مذهبی مرحوم فردی نگارش یافته است. وی در این اثر از تجربیات زیستی خود به شیوه‌ای هنرمندانه صحبت کرده است.

این نویسنده و منتقد ادبی با بیان این‌که در رمان «گرگ سالی» از حوزه بسیار سنگین که مرز واقعیت‌ها را درمی‌نوردد، یاد شده است، گفت: مرحوم فردی در این اثر به صورت واقع‌گرایانه، غیب را به عالم شهادت گره زده است.

وی رمان «گرگ سالی» را یک داستان دینی دانست و عنوان کرد: به نظرم بیان کردن مقوله‌های ماورای طبیعت در طبیعت مادی هنری است که مرحوم فردی در این اثر به آن پرداخته است.

راضیه تجار، مدرس داستان‌نویسی از دیگر سخنرانان این مراسم بود. وی با اشاره به شخصیت‌های رمان «گرگ سالی» اظهار کرد: نویسنده به کمک قرار گرفتن رویدادها در کنار شخصیت‌ها، طرحی را در می‌افکند و شخصیت‌ها را برای خوانندگان بارز می‌کند. عنصری که در رمان «گرگ سالی» غالب به نظر می‌رسد، همان طرح داستان است.

وی با بیان این‌که اسماعیل، شخصیت اصلی رمان «گرگ سالی» را تشکیل می‌دهد، گفت: با توصیفاتی که نویسنده از اسماعیل کرده است، متوجه می‌شویم که وی جوانی در مقطع سنی حدود 22 یا 23 ساله است و تنها مشخصه این جوان، داشتن محاسن است که هر شخصی با دیدن او پی به مذهبی بودن اسماعیل می‌برد و همین موضوع باعث می‌شود که به او مشکوک شوند.

این مدرس داستان‌نویسی توضیح داد: اسماعیل از نظر ویژگی‌های درونی، فردی مهربان و دوستدار طبیعت است که به موقع نمازش را می‌خواند. اسماعیل شخصیتی است که به افرادی که نشانه های مذهبی دارند، گرایش زیادی دارد.

تجار ادامه داد: نویسنده در این اثر، زاویه دید خواننده را محدود کرده است و اغلب شخصیت‌ها و موضوع‌ها را از دید اسماعیل بیان می‌کند. مخاطبان به وسیله اسماعیل با سایر شخصیت‌های داستان آشنا می‌شوند.

وی عنوان کرد: اسماعیل در برخی موقعیت‌های داستان، بسیار محافظه‌کارانه عمل می‌کند و با وجود این‌که شخصیتی با اهداف مشخص مذهبی است، زیاد به بیان باورها و اعتقادات خود نمی‌پردازد بلکه نویسنده اجازه می‌دهد مخاطبان با استفاده از اتفاقات محیط پیرامون اسماعیل، به درون وی پی ببرند.

این مدرس داستان‌نویسی بیان کرد: «آنا» مادربزرگ اسماعیل، شخصیت دیگر این داستان است. «آنا» بانویی باحجاب است که به حیوانات رسیدگی و به وسیله آن‌ها امرار معاش می‌کند. این بانو در زندگی همواره به خودش تکیه و از اصطلاحات مهربانانه در صحبت استفاده می‌کند.

تجار افزود: «آنا» در این رمان بارها گفته است که در کودکی آرزو داشتم پرواز کنم و از این منطقه بروم. این جمله مظلومیت زن‌های آن دوران و تمایل آن‌ها را به رهایی بیان می‌کند.

وی ادامه داد: سونا از دیگر شخصیت‌های این داستان است که می‌خواهد کمی متفاوت باشد و به سرعت سمت دریا می‌رود و احساس می‌کنیم شکست را پذیرفته و نمی‌خواهد قفسی را که ساخته‌اند، بپذیرد. تصور می‌کنم باید رشد و بالنده شدن این شخصیت را در جلد بعدی توسط شاگرادن مرحوم فردی مشاهده کرد. 

محمدکاظم مزینانی، نویسنده و منتقد ادبی در این مراسم گفت: در نوشته‌های مرحوم فردی به صورت کامل می‌توان به حرکت مستدام وی در مسیر اعتقاداتش پی برد. مرحوم فردی همواره از امتحان کردن مسیرهایی که می‌دانست عاقبت خوشی ندارند، امتناع می‌کرد.

وی افزود: هم در شخصیت مرحوم فردی و هم در آثار وی به صورت کامل محافظه‌کاری، نجابت روستایی، توجه به جزییات و دوری از پیچیدگی‌ها مشهود است.

مزینانی عنوان کرد: هر نویسنده‌ای باید در نوشته‌های مربوط به انقلاب اسلامی خود با ادبیات سیاسی، نظریه‌های قدرت و مبانی جامعه‌شناسی آشنا باشد. مرحوم فردی به صورت جامع و کامل به این موارد واقف بود.

این نویسنده و منتقد ادبی اظهار کرد: مرحوم فردی در بند کشف و شهود نبود. وی دنبال تنوع و گونه‌گویی نبود. گویی یک حالت عابدانه‌ای داشت. در حوزه داستان‌نویسی به هیچ وجه با داستان و فضای مدرن و پَسامدرن میانه خوشی نداشت.

وی ادامه داد: مرحوم فردی همواره فارغ از هرگونه هیجانات انسان‌سوز می‌نوشت. گویی هیچ پرسشی درباره مرگ و نیستی نداشت. وی به واقعیتی که خارج از وجود عینی جریان داشته باشد، کاری نداشت.

مزینانی بیان کرد: نگاه مرحوم فردی همواره مبنی بر قیاس بود. وی به صورت آگاهانه دست به قلم می‌شد و اثری را خلق می‌کرد.