حسین سعیدی، مدیر انتشارات «به‌نشر»، در گفت‌‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره اقدامات این انتشارات برای جبران آسیب‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا گفت: ما تقریبا از ابتدای فراگیرشدن بحث کرونا در کشور، ملزم به رعایت تمام پروتکل‌های ستاد ملی مبارزه با کرونا بودیم و تقریبا از یک هفته مانده به سال جدید، هم‌زمان با تعطیلی حرم مطهر رضوی، همه فروشگاه‌های عرضه کتابمان را تعطیل کردیم. به‌همین خاطر به‌لحاظ اقتصادی خسارت دیدیم؛ بنابراین با مشورت برخی همکاران و مشاوران، طرحی با عنوان «کروتاب» را شروع کردیم که فروش مجازی آثار و محصولات به‌نشر و سایر ناشرانی را که با مجموعه به‌نشر همکاری داشتند، شامل می‌شود.
 
رشد 300 تا 400 درصدی فروش مجازی «به‌نشر»
مدیر انتشارات «به‌نشر» در ادامه از رشد فروش مجازی این نشر در تعطیلات نوروز خبر داد و گفت: سهم فروش مجازی آثار ما خیلی سهم بالایی نیست؛ چراکه ما حدود ۴۰ مرکز عرضه و فروشگاه در مشهد، سایر شهرستان‌های استان و تهران داریم؛ بنابراین سهم فروش مجازی ما نسبت به فروش حضوری خیلی ناچیز است؛ ولی همین مقدار فروش نسبت به گذشته، رشد تقریبا چندبرابری پیدا کرده‌است؛ تقریبا چیزی حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ درصد رشد در فروش مجازی‌مان داشته‌ایم که اتفاق مبارکی بود.
 
سعیدی، رشد فروش مجازی «به‌نشر» را به دو دلیل، اتفاق مبارکی خواند و افزود: اولا؛ متوجه شدیم بایستی به نیاز مخاطبان توجه داشته باشیم و ثانیا؛ حجم بالایی از مخاطبان ما که هم در مراکز استان‌ها و شهرستان‌ها و هم در مجموعه خود استان ارتباط دارند، تقاضاهایی داشتند که از این طریق توانستیم این تقاضاها را پوشش دهیم.
 
وی ضمن اشاره به پایان طرح ‌ویژه فروش نوروزی به‌نشر، عنوان کرد: این طرح تا پایان تعطیلات نوروزی؛ یعنی ۱۵ فروردین انجام شد. دلیلش هم این بود که بخشی از این آثار از خود انتشارات به‌نشر و حدود ۵۰ درصد از آثار سایر ناشران بود و به این دلیل که نتوانستیم آثار سایر ناشران را تامین کنیم و طرح را با پایان تعطیلات متوقف کردیم. اما در ادامه طرح جدیدی تحت عنوان «بهارخوان» را شروع کردیم.
 
بهار به‌یاد ماندنی، با ۵۰ کتاب خواندنی
مدیر انتشارات «به‌نشر» در توضیح چگونگی شکل‌گیری طرح «بهارخوان» قبل از شروع سال جدید و پیش از اینکه ماجرای کرونا پیش بیاید، پیش‌بینی دوستان در آستان قدس رضوی این بود که بتوانیم به‌صورت جدی در حوزه کتاب در ایام نوروز و بهار، اتفاق جدیدی را رقم بزنیم که هم شامل فروش و عرضه آثار به‌صورت فیزیکی و در خود فضای حرم مطهر و هم به صورت مجازی باشد.
 
 او ادامه داد: با شیوع ویروس کرونا و شرایط پیش‌آمده، آن بخش عرضه فیزیکی کار عملاً متوقف شد؛ اما کار را در حوزه مجازی، در دو بخش دنبال کردیم. شعاری هم با عنوان «بهار به‌یاد ماندنی، با ۵۰ کتاب خواندنی» برای این طرح بهارخوان انتخاب کرده‌ایم.
  سعیدی در توضیح بخش‌های طرح «بهارخوان» اضافه کرد: یک بخش از این دو بخشی که ما پیش‌بینی کرده‌ایم، حالت تبلیغی و ترویجی کتاب دارد و به صورت یک پویش برای کتاب و کتاب‌خوانی است و بخش دیگر آن هم به عرضه کتاب با شرایط ویژه اختصاص دارد.
 
مدیر انتشارات به‌نشر در تشریح شرایط پویش کتاب و کتاب‌خوانی طرح «بهارخوان» این نشر عنوان کرد: در بخش اول این طرح از خانواده‌هایی که در خانه هستند، دعوت کردیم که به این پویش بپیوندند و تصاویر دورهمی‌های خانوادگی خود، با موضوع معرفی، خوانش و حتی خلاصه‌برداری کتاب و به‌طورکلی اتفاقاتی که را با محور کتاب در خانه می‌افتد، هم از طریق شبکه‌های اجتماعی خود منعکس و منتشر کنند و هم برای شبکه‌های اجتماعی ما بفرستند. در نهایت هم ما حدود ۸۸ جایزه برای برگزیدگان این پویش در نظر گرفته‌ایم که بعد از پایان طرح، اعلام و اهدا خواهیم کرد.
 
وی افزود: در بخش دوم که عرضه کتاب با شرایط ویژه است، ۵۰ عنوان کتاب منتخب که حدود ۳۰ درصد آن مربوط به انتشارات به‌نشر و ۷۰ درصد آن مربوط به سایر ناشران است، را با تخفیف ۲۰% و ارسال رایگان در سایت و شبکه‌های اجتماعی به‌نشر معرفی و عرضه کرده‌ایم که به شکلی ادامه همان طرح کروتاب است. علاوه بر این ۵۰ عنوان کتاب، ۵۰۰ عنوان کتاب مربوط به خود انتشارات به‌نشر که در موضوعات دینی، انقلابی و سیره اهل بیت عصمت و طهارت است را با ۱۵% تخفیف معرفی و عرضه کرده‌ایم که با شرایط ویژه برای مخاطبان ارسال می‌کنیم.
 
سعیدی درباره زمان اجرای طرح «بهارخوان» هم اشاره کرد: این طرح از نیمه‌شعبان تا نیمه ماه مبارک رمضان اجرا می‌شود و علاوه بر تخفیف ۲۰ درصدی بر آثار اعلام شده و ارسال رایگان آن‌ها، کتاب‌هایی به صورت بهداشتی، با یکسری هدایای متبرک از حرم مطهر رضوی در کنار آن‌ها، برای مخاطبین ارسال می‌شود.
 
فرصت مغتنم کرونا برای ناشرها
 
سعیدی در بخش دیگر صحبت‌های خود به آسیب‌های کرونا به صنعت نشر و اقدامات احتمالی برای رفع این آسیب‌ها پرداخت و گفت: «به‌نشر» ناشری است که همه چرخه تولید، توزیع و عرضه کتاب را به صورت کامل دارد؛ بنابراین با تمامی مشکلات این حوزه آشنا هستیم. به‌نظر من در مواجه با این وضعیت، هم خود ناشران بایستی از این شرایط که به‌واسطه شیوع کرونا ایجاد شده فرصت‌سازی کنند و هم دولت و نهادهای حاکمیتی، بایستی یک‌سری اقدامات انجام دهند.
 
وی افزود: واقعیت این است که ما الان بیش از ۵۰ روز است که درگیر کرونا هستیم و این وضعیت احتمالا ادامه هم پیدا خواهد کرد. خود این ایام که با شعار «در خانه بمانیم» سپری می‌شود، فرصت مغتنمی است که ناشران در خانه ماندن مردم را به‌عنوان یک مجال برای کتاب و کتاب‌خوانی بدانند و کتاب‌های خوب خود را برای خانواده‌های ایرانی معرفی کنند. ما اگر بتوانیم نیاز مخاطبان به کتاب و کتاب‌خوانی را اغنا کنیم، حتماً می‌توانیم با شیوه‌هایی مانند طرح‌های کروتاب و بهارخوان، کتاب را راحت‌تر به دست مخاطبان خود برسانیم.

نهادهای حاکمیتی رسانه‌ها را پای کار کتاب بیاورند
سعیدی ضمن تاکید بر اینکه وضعیت حاضر شرایط ویژه‌ای است که ناشرها می‌توانند بخشی از مخاطبان خود راضی نگه دارند؛ اضافه کرد: ازطرفی نهادهای حاکمیتی مثل وزارت ارشاد هم باید یک‌سری کارها انجام دهند که به نظر من در اولویت اول و مهمترین این کارها، پای کار آوردن رسانه‌ها با فعالیت‌های تبلیغی-ترویجی؛ به‌ویژه صداوسیما است.
 
مدیرانتشارات به‌نشر در اشاره به ظرفیت‌های صداوسیما برای کمک به صنعت نشر در شرایط کرونایی، اضافه کرد: حتی در فضای شبکه‌های آموزشی که این روزها برای تدریس مجازی دروس مدارس فعال هستند هم امکان معرفی کتاب‌های خوب وجود دارد. علاوه‌بر‌این باید برخی از تهیه‌کنندگان و برنامه‌سازانی که برنامه‌های مختلفی در صداوسیما دارند را ملزم کنیم، تا حتما در برنامه‌های خود آیتم‌هایی برای معرفی کتاب‌های خوب داشته باشند.
 
وی افزود: ما الان شاهد تبلیغات گسترده مواد غذایی در تلویزیون هستیم، اما دریغ از حتی یک تبلیغ خوب کتاب. این سری اقداماتی است که به نظرم در این ایام بایستی حتما صدا‌و‌سیما و رسانه‌ها و خود دولت مطالبه کنند و انجام شود.
 
هزینه‌های برگزاری نمایشگاه کتاب به ناشران داده شود
سعیدی ضمن اشاره به سی‌ودومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، گفت: مساله مهم دیگری که به باید توسط رسانه‌ها و خود وزارت ارشاد پیگیری شود، این است که ایام پیش‌رو، ایامی است که هرساله همه برای نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران آماده می‌شدند، به هردلیل حالا در این ایام نمایشگاه کتاب تهران برگزار نمی‌شود؛ اما نباید چون این شرایط خاص ایجاد شده، از برگزاری نمایشگاه چشم‌پوشی شود؛ چراکه نمایشگاه یک فرصت بسیار مغتنم برای عرضه جدیدترین آثار ناشران و فرصتی برای ارتباط مستقیم آن‌ها با مخاطبان خود است.
 
وی با اعلام اینکه باید برگزاری نمایشگاه کتاب در دستور کار قرار گیرد، اضافه کرد: در اولین فرصتی که امکان برگزاری نمایشگاه است، باید نمایشگاه کتاب برگزار شود. اگر هم به‌ هردلیلی وزارت ارشاد به این جمع‌بندی رسید که نمایشگاه کتاب برگزار نشود، آن هزینه‌هایی که از طرف دولت برای برگزاری نمایشگاه کتاب تامین می‌شد، در قالب عناوینی از قبیل اعطای وام کم‌بهره به ناشران یا کتابفروشی‌ها، خرید کتاب از ناشران، یا معافیت بیمه‌ای کل صنعت نشر و... در اختیار ناشر‌ان قرار بگیرد. این موارد، بخشی از مجموعه اقدامات ریزی است که به‌نظرم قابل پیش‌بینی توسط دولت و متولیان امر است.
 
نشر، فرهنگ و کتاب از نظر دولت و برخی متولیان در اولویت نیست
مدیرانتشارات به‌نشر ضمن بیان اینکه آسیبی که در این شرایط به اقتصاد صنعت نشر وارد شده، در مقایسه با سایر اقتصادهای دیگر خیلی بیشتر است؛ اضافه کرد: دولت با‌توجه به‌اینکه برخی از آسیب‌ها به زندگی و سلامت ربط داشته را در اولویت قرار داده و جبران می‌کند، اما نشر، فرهنگ و کتاب که از نظر دولت و برخی متولیان در اولویت نیست، مغفول می‌شود و نیازمند است که برخی از مجموعه‌های رسانه‌ای مثل خبرگزاری‌ها و صدا‌و‌سیما در این زمینه مطالبه کنند.
 
وی در پایان گفت: خود عوامل نشر هم باید به فکر چاره باشند تا راهکارهای جدیدی برای زنده نگه‌داشتن خودشان در این ایام کرونایی بیابند.