مهدي عليپورحافظي در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) با بيان اين كه كتابخانه ديجيتال داراي منابع الكترونيكي است و خدمات ديجيتالي را ارايه مي‌كند، عنوان كرد: در كتابخانه ديجيتال، خدمات سنتي كتابداري به شكل نوين در محيط وب انجام مي‌شود. گاه در كشور به كتابخانه‌هايي عنوان ديجيتال اطلاق مي‌شود كه خدمات ديجيتالي ارايه نمي‌كنند و فاقد نظام جست‌وجوي متن و متاديتا هستند.
رييس سابق كميته كتابخانه ديجيتالي سازمان انرژي اتمي خاطرنشان كرد: در عصر كنوني كه با تغيير رفتار اطلاع‌يابي كاربران كتابخانه‌ها روبه روييم، كتابخانه‌هاي سنتي نمي‌توانند منبع اطلاعاتي كارآمد محسوب شوند. كتابخانه‌ها اگر با نيازهاي امروز و رفتار اطلاع‌يابي جامعه هم‌سو نشوند از رده خارج مي‌شوند.
معاون سردبير نشريه كتاب ماه كليات گفت: تا چد سال پيش ضرورت حضور كتابخانه‌ها در محيط وب و راه‌اندازي كتابخانه ديجيتال در سطح تئوري مطرح بود ولي امروز ضرورت آن كاملا ملموس است. به عبارت ديگر راه‌اندازي كتابخانه ديجيتال ديگر يك گزينه نيست، بلكه لازمه و علت تامه است.
طراح خدمات مرجع از راه دور مركز تحقيقات مخابرات ايران با بيان اين كه در شرايط كنوني كتابخانه‌هايي كه به فناوري نوين مجهز نباشند به تدريج از گردونه خارج مي‌شوند، افزود: براي راه‌اندازي كتابخانه ديجيتال فرايندي طي مي‌شود. ابتدا اطلاعات كتاب‌شناختي وارد رايانه مي‌شود، سپس اطلاعات در وب‌سايت قرار مي‌گيرد و به تدريج قابليت‌هاي جديدي به آن افزوده مي‌شود. اطلاعات تمام متن كتاب وارد مي‌شود و ابتدا بخشي از منابع كتابخانه ديجيتال مي‌شوند. در اين مرحله هنوز خدمات سنتي ارايه مي‌شود و در نهايت محتواي منابع ديجيتالي مي‌شود و خدمات الكترونيكي ديجيتال به كاربران داده مي‌شود.
عليپور حافظي با بيان اين مطلب كه كتابخانه ديجيتال ابزاري براي ارايه خدمات بهينه است، گفت: براي جايگزين كردن كتابخانه‌هاي ديجيتال در نخستين و اصلي‌ترين گام بايد در سطح جامعه فرهنگ‌سازي كنيم. از سوي ديگر مديران بسياري سازمان‌ها به درستي با مفهوم كتابخانه ديجيتال آشنا نيستند و آن را بستري براي ذخيره اطلاعات مي‌دانند. بنابراين راه‌اندازي كتابخانه ديجيتال را در بازه زماني اندكي سفارش مي‌دهند و پس از تغيير مديريت سازمان ديگر آن كتابخانه استفاده نميشود.
وي خاطرنشان كرد: از سوي ديگر كتابداران ما هنوز كتابخانه ديجيتال را نمي‌شناسند و از قابليت كافي براي استفاده و ايجاد آن برخوردار نيستند. ضمن اين‌كه كاربران گاه اينترنت را كتابخانه جهاني بزرگ تصور مي‌كنند، در حالي‌كه اينترنت از آن‌جا كه فاقد سازماندهي اطلاعات است، كتابخانه ديجيتال محسوب نميشود. براي استفاده صحيح از كتابخانه ديجيتال بايد به فرهنگ‌سازي و اصلاح انتظارات كاربران اقدام شود.
عليپور حافظي با اذعان بر اين‌كه هنوز كاربر براي جست‌وجوي اطلاعات بايد به چندين كتابخانه ديجيتال مراجعه كند، گفت: تلاش براي راه‌اندازي كنسرسيوم محتواي ملي، نويدبخش راه‌اندازي كتابخانه ديجيتال جامع در كشور است.
كارشناس خدمات كتابخانه‌اي تحت وب افزود: يكي از چالش‌هاي كشور ما در ايجاد كتابخانه ديجيتال، تعريف نشدن و عدم اجراي قانون حق مولف محيط ديجيتال است. قوانين داخلي كشور سازگار با قوانين بين‌المللي كپي رايت نيست كه اين امر براي ما مشكل‌آفرين شده است.
وي بالابودن هزينه راه‌اندازي كتابخانه ديجيتال را از چالش‌هاي نه چندان اساسي عنوان كرد و گفت: كتابخانه ديجيتال محصولي جديد است كه از سه سال پيش وارد كشور شده است. با وجود تلاش‌هاي صورت گرفته هنوز كتابخانه ديجيتال به معناي واقعي در ايران شكل نگرفته ولي چشم‌انداز روشني پيش رو داريم.
عليپورحافظي جاي گرايش تخصصي كتابخانه ديجيتال را در مقطع كارشناسي ارشد كتابداري خالي دانست و افزود: راه‌اندازي چنين گرايشي به تربيت متخصصان آشنا با مديريت و ارايه اطلاعات كتابخانه ديجيتال مي‌انجامد.
دكتر حافظي كتابي را به عنوان «يكپارچه‌سازي خدمات در كتابخانه‌هاي ديجيتال» در دست ترجمه دارد كه تا دو ماه ديگر آماده چاپ خواهد بود.
چهارشنبه ۵ آبان ۱۳۸۹ - ۱۱:۳۰
به گفته عضو هيات مديره انجمن كتابداري و اطلاع‌رساني، كتابخانه ديجيتال هدف و محصول غايي نيست بلكه فرايندي است كه از ارايه خدمات ديجيتال آغاز مي‌شود و ادامه مي‌يابد.\
نظر شما