مریم کرباسی، غزلسرا گفت: به نظرم نبود خانمها در صدر هنر و فرهنگ تبدیل به یک قانون شده و انگار قرار است که همیشه خانمها پشت سر آقایان قرار بگیرند و شعر مردان همیشه جلوتر از شعر زنان باشد؛ درست همان اتفاقی که در حوزههای دیگر نیز رخ میدهد.
کرباسی در معرفی مجموعه شعر جدیدش به ایبنا گفت: «دعوتنامه» سومین مجموعه شعری است که از من منتشر شده است و پیش از این، کتاب اول و دومم به ترتیب در سالهای 88 و 95 منتشر شده است. کتاب جدید از 33 غزل تشکیل شده که نیمی از شعرهای این کتاب عاشقانه و مابقی، شعرهای موضوعی مانند شعر آئینی، شعر مادر و شعرهای تقدیمی هستند.
وی ادامه داد: به دلیل آنکه مادرم در قید حیات نیستند، غزلهای مادرانه بسیاری مینویسم و در این مجموعه نیز چند غزلی با این مضمون وجود دارد. عاشقانه های این کتاب نیز به همسرم مربوط میشود؛ چراکه ایشان نقش غیرقابل انکاری در شاعر شدن و شاعر بودن من دارند.
شاعر مجموعه شعر «دعوتنامه» با اشاره به نقش زندهیاد حسین جلالپور در کتاب جدیدش اظهار کرد: ویرایش نهایی این کتاب از سوی زنده یاد جلالپور انجام شده است. اگر بخواهم درباره این اتفاق صحبت کنم باید بگویم که وی در آخرین روزهای اسفندماه 97 کتاب ویرایش شده را به من برگرداند و چند روز بعد در فرودینماه سال جاری آن خبر تلخ منتشر شد و همه ما را شوکه کرد.
وی در توضیح شیوه سرایش آثارش گفت: خیلی از شعرهای من دغدغههای روزانه من است. قشنگترین لحظههای زندگی من ثانیههایی است که در کنار همسرم نشستهام، صحبت میکنیم و چای میخوریم و همینها را در شعرم میآورم. به نظرم مشکلات و سختیها برای همه آدمها وجود دارد؛ اما من سعی کردهام بیشتر این اتفاقات را در شعرم بیاورم.
کرباسی با اشاره به پدیده شعر کوششی اظهار کرد: من هیچ وقت نتوانستم شعر بسازم. یعنی نمیتوانم یک جا بنشینم و بعد بگویم که برای فلان موضوع شعر بسازم. هر چیزی که من در غزلهایم آوردم حاصل زیست و زندگیام بوده است. از دیدگاه من شعر پدیدهای جوششی است و با تلاش کردن نمیتوان اتفاق خاصی را رقم زد. بسیاری از دوستانی که شعر من را نقد و بررسی کردند، معتقدند که در شعرهای من خیالپردازی و تصویرسازی کمتری وجود دارد و شعرهایم بسیار ساده و روان است.
وی ادامه داد: هیچ وقت نخواستم از خودم فاصله بگیرم و واژههای عجیب و غریب وارد شعرم کنم. من اگر شعر زنانه میسرایم این شعرها از زبان مریم کرباسی سروده شده است؛ زنی که در جایگاه مادر، خواهر، همسر و فرزند قرار دارد. در یکی از شعرهایم به این موضوع اشاره کردهام که فرزندی ندارم اما شعر مادرانه میسرایم؛ چراکه با فوت مادرم، نقش مادر را برای خواهرانم ایفا کردهام.
شاعر مجموعه شعر «خبرهای خوب» در تشریح نگاههای زنانهای که در شعرهایش وجود دارد اظهار کرد: من هیچ وقت وسوسه نشدم تا به سمت فضاهایی که برخی از شاعران زن امروز در آن قلم میزنند، بروم؛ چراکه مدل سرودن من به گونهای است که تا اتفاقی را تجربه نکنم، نمیتوانم آن را بسرایم. برخی از شعرهای آئینی من نیز رگههای عاشقانه دارد که یا به مادرم یا به دیگر نزدیکانم برمیگردد. برای مثال در کتاب «خبرهای خوب» شعری دارم که به حضرت رقیه (س) برمیگردد و آن نیز تجربه شخصی من است. در بیت آخر آن شعر سرودهام: «روی دلم که حسرت دختر همیشه داشت/ این شعر را به نیت مرهم گذاشتم» یا در شعری برای امام رضا (ع) که بیت آخر آن به مادرم ختم میشود، آمده است «صبح شد، تب داشتم، دیدم کنار بسترم/ مادرم با گریه میخواند زیارتنامه را»
برگزیده نخست جشنواره سراسری شعر یادمان ولایت در توضیح به تفاوت جایگاه شاعر مرد و زن گفت: همیشه برای من سوال بوده که چرا در شعر هم مثل سایر هنرها، حضور خانمها در صدر مجلس خیلی کمرنگتر از آقایان است. متاسفانه هیچ وقت جوابی برای این سوال پیدا نکردم. اگر حوزه شعر انقلاب را بررسی کنیم، متوجه خواهیم شد که زنان شاعر فعالیتهای خوب و ارزشمندی انجام دادهاند؛ اما هیچ وقت آن طور که بايد مطرح نبودند؛ برای مثال ما در شعر انقلاب زندهیاد طاهره صفارزاده را داریم. وی بهعنوان شاعری فراملّی، از شاخصهای ارزنده شعر معاصر محسوب میشوند؛ اما آنگونه که باید و شاید، آثار وی مورد مطالعه و تحقیق شاعران معاصر قرار نگرفته است.
وی در پایان با اشاره به جایگاه شعر زنان گفت: به نظرم نبود خانمها در صدر هنر و فرهنگ تبدیل به یک قانون شده و انگار قرار است که همیشه خانمها پشت سر آقایان قرار بگیرند و شعر مردان همیشه جلوتر از شعر زنان باشد؛ درست همان اتفاقی که در حوزههای دیگر نیز رخ میدهد. البته اگر بخواهم به شکل منصفانه به این اتفاق نگاه کنم باید بگویم که پتانسیل امروز شعر مردان بیشتر است و در حال حاضر من زنی را نمیبینم که پتانسیل ایستادن در رتبه نخست شعر ما را داشته باشد.
نظر شما