به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در این مراسم که به همت مرکز سعدی‌شناسی و بنیاد فارس‌شناسی برگزار شد شخصیت‌هایی چون دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی، اشرف بروجردی، کوروش کمالی سروستانی، قاسم کاکایی، اسماعیل تبادار استاندار فارس و جمعی از پژوهشگران و سعدی شناسان حضور داشتند.

سخنران اول این بزرگداشت کوروش کمالی سروستانی بود. مدیر مرکز سعدی‌شناسی در ابتدای سخن خود گفت: سعدی در درون مایه اندیشه خود سیره والای بزرگان دین را سرلوحه خویش داشت، شاعری که او را ملک المتکلمین و رب النوع ادب فارسی خوانده‌اند و آفرینشش را در خلق معانی به ثنا می‌نشینند.

کمالی شیخ اجل را سلطان یگانه ملک سخنش خواند و گفت:  قولی که جملگی برآنند شاعر بلندآوازاه ای که با ذهن و زبانش در ساحت جهانی ما جا گرفته و کلامش با آرمان ها و مطلوب‌های ما نسبتی دارد.

به گفته کمالی، بی شک اگر چون اویی نبود ماهیت و ذات زیستن ما از لونی دیگر بود و مگر جز در مقام خوشه چینی اش ما را یارای آن است که بخردانه بیاموزیم.

مدیر مرکز سعدی شناسی ادامه داد: مگر جز این است که روزگار استیلای همدلی خویش را دستاویزی می جوییم تا فارغ از غوغای زمانه در افق حقیقی بیاموزیم. هراس از تاریکی فضیلت زکانه ماست که در پرتوش خواهان رشد و بخردانگی هستیم. 

مدیر مرکز سعدی شناسی افزود: اگر انسان امروز در پی رستگاری خویش است باید حقیقت زمان را دریابد. نسبت بعد ما به خقیقت نسبت همجواری ما به اندوه و دلتنگی و سرگشتگی است  اگر زمانه ما زمانه دریافت این امر ناگزیر است هنگامه بازگشت به اصل خویستن فرارسیده است.


اسماعیل تبادار؛استاندار فارس

سخنران دوم مراسم یادروز سعدی، اسماعیل تبادار استاندار فارس بود و سعدی را «نماینده خرد ایرانی» خواند. به گفته استاندار فارس، در پهنای ادب فارسی، سعدی در زمزه خدمتگزاران سخت کوشی است که توانست نردبان سخن را با افتخار و پیروز بپیماید و در آسمان ادبیات جهان، چراغ معرفت را روشن کند.

به گفته تبادار امروز بیش از 700 سال از درگذشت سعدی شیرین سخن  می گذرد اما زبان شعری و کلام نثری وی از بلاغت اولیه برخوردار است.

استاندار فارس با اشاره به اینکه سعدی اقلیم فارس و سرزمین شیراز را در فرهنگ جهانی و حافظه تاریخی ثبت کرده و دوام بخشیده است، ادامه داد:سعدی نماینده خرد ایرانی است و انواع دانش های ایرانی را داراست. او شاعر آدمیت است و عشق و اخلاق از صفات بارز او محسوب می شود.در آرمان شهر سعدی، نخستین سخن عشق است.

استاندار فارس با بیان اینکه مکتوبات و ضرب المثل های سعدی، فرهنگ و ذهن و فکر ما را ساخته و جهان بینی و رفتار ما را شکل داده است، اضافه کرد: باید ادبیات سیاسی  و اخلاقی سعدی، زینت حافظه ما باشد و آن را به ذهن بسپاریم.

وی با اشاره به اینکه سعدی سوژه های اجتماعی و سیاسی را  به نظم و نثر درآورده و به زیبایی با زندگی مردم پیوند عمیق داده است، گفت: عاملی که همواره بر نوآوری های سعدی حاکم است، ذوق اوست. ملاحتی که در سخن سخن سعدی است، برگرفته از عاطفه لطیف است و شعرش مشحون از جمال است. سعدی، حافظ و مولانا زیباشناسان فرهنگ ما هستند و چشمان ما را نسبت به زیبایی ها باز می کنند و درواقع استخوان بندی فرهنگ ما را همین ها شکل داده اند.

تبادار سپس با بیان اینکه سعدی با نوشتن بوستان فی الواقع نصیحت الملوک را نوشته، اظهار کرد: سعدی در غزلیات عاشق است و عاشقانه های لطیف را بیشتر در نزد او می توان یافت. او در گلستان هم به موضوعاتی پرداخته که کاربردی است و توجه به اصول کاربردی او را منتقد و مصلح الدین کرده است. سعدی به درستی دریافته بود که راه امنیت و عدالت تنها از مسیر گفت و گو می گذرد و به همین دلیل سلاطین را مدام به خداپرستی و عدالت ورزی دعوت می کند.

 تبادار در پایان با تاکید بر اینکه سعدی، معلم فرهنگ و اخلاق و ادب و عدالت و تربیت وتواضع و قناعت برای همه ماست، خاطرنشان کرد: با آنکه سعدی در اوج قرن هفتم می زیست و در عین حالی که دوران در فکر و ذکر او تاثیر فراوان گذاشت اما با این حال دشنام نمی دهد و درشتی نمی کند، بلکه با زبان تند و جرات نظر خود را می گوید.


سخنران بعدی این مراسم اشرف بروجردی بود. رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد: سعدی افصح‌المتکلمین سعدی شیرازی زیستن در بستری از علم فرهنگ را تجربه کرد و مقام دانشوری و اندیشه گری یافت. 

اشرف بروجردی با اشاره به صبغه سعدی در فراگیری دانش در نظامیه بغداد و در جوار احمد و محمد غزالی، او را وارث هویت ایرانی قلم داد کرد و گفت: خلق حکایت‌های کوتاه و درآمیختن نظم و نثر‌ و نیز آوردن مضامین عارفانه و عاشقانه نقل داستان‌هایی در گلستان و بوستان که به‌ آثار غزالی شباهت دارد، همه نشان از تعلیم و تربیت دارد؛ اما هنری دیگر و اندیشه‌ای دیگر سعدی را از غزالی و غزالی‌ها متمایز می‌کند که نمونه‌ای از آن ذهن وقاد و قلم نقاد سعدی در ساحت اجتماعی و شیوه بیان اوست که با آزاد‌منشی همراه است.

بروجردی خاطرنشان کرد: سعدی با آنکه آمد و شد بسیار به دربار داشت و حاکمان فارس را مدح گفت، به جای اغراق در مدایح به پند پرداخت و آن‌ها را متوجه کرد که در دوران حکومتشان از برپایی عدالت و تدبیر خردمندانه گریزی ندارند. 

بروجردی با بیان اینکه سعدی به تکریم ممدوح بسنده نمی‌کند، افزود: این موضوع نشانگر سوگیری هوشمندانه او در برابر گفتمان حکومتی است؛ بدین‌معنا او برادران جوینی و دو تن از اتابکان را می‌ستود؛ اما در مدح آن ها نیز از نصیحت کناره نگرفت.

مشاور فرهنگی رئیس جمهور بیان کرد: سعدی بیش از همه و پیش از همه استاد سخن است؛ اما در قلمرو معنا تصویری ناب از معلم اخلاق را از خود به جا گذاشته که هم در ساحت تعلیم تربیت فردی و هم در ساحت اجتماعی کافی است.

وی تأکید کرد: تا زمانی که محققان حوزه ادب فارسی و دیگر رشته‌های علوم انسانی انگیزه دست‌یافتن به خوانش جدید از آثار سعدی را داشته باشند، این جریان بر دوام است.
بروجردی سعدی بیان کرد: منظومه بوستان با نگاهی‌ آرمان‌گرایانه به جامعه سروده شده است و در آن افراد به ‌گونه‌ای تصویر می‌شوند که باید باشند و  مخاطب سعدی در این کتاب جز باب اول ناشناس است و در باب اول روی سخن با حاکم است موضوع کشورداری و رعایت عدل است. 

وی با بیان اینکه باید باریک‌بینانه به حکایت‌ها نگریست تا بدانیم نقد و سوگیری بر جانبداری حاکم است، گفت: نگاه او در بوستان به شیوه‌های اصلاح کشورداری در عین حفظ روحیه جانب‌داری از حکومت است. 

وی افزود: از بوستان سعدی گفتمان حکومتی بر می آید که ماحصل نقد ساختار حاکم در بیانی هنرمندانه است او در ترسیم آرمان شهر خود به جهان بینی افراد توجهی ویژه دارد و ما با باور به فنا و اینکه انسان جاودانه نیست در باب اول بوستان مواجهیم .

بروجردی از دیگر شیوه‌های سعدی را تشویق و تنبیه توامان دانست گفت: او شاهان دادگر را به سرانجام نیکو بشارت می دهد و ظالم را از عاقبت شوم بر حذر می‌دارد.

وی با بیان اینکه از دیگر نکات این است که سعدی گاه پارسایان را در مقابل حکومت قرار می‌دهد، خاطرنشان کرد: این روش جامعه آرمانی سعدی را بهتر شکل می‌دهد.