به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، دغدغه اصلی کتاب «روشنفکران ایرانی و سنت» نوشته علی علی‌حسینی؛ با زیرعنوان «بررسی عادت‌واره‌های چپ و هگلی»، مواجه با سنت از سوی روشنفکران معاصر ایرانی است و اینکه آن‌ها چه دیدگاهی نسبت به سنت دارند؟ چرا و چگونه به چنین دیدگاهی رسیده‌اند؟ سپس در رویکرد فکری مهم یا به تعبیر بوردیو، عادت‌واره چپ و هگلی به عنوان شاخص‌ترین جریان‌های روشنفکری معاصر جهات بررسیدن مفهوم سنت نزد آن‌ها انتخاب شده است. این دو جریان نقش زیادی در فعال کردن فضای فکری در ایران داشته‌اند، از سوی دیگر این دو عادت‌واره به بحث سنت در ایران توجه ویژه‌ای کرده‌اند تا کهنه را از نو تفکیک کرده و شرایط گذار از قدیم به جدید و از سنت به تجدد را توضیح دهند. از متفکرین چپ به نقی‌ارانی و احسان طبری و از اندیشمندان هگلی به حمید عنایت و سیدجواد طباطبایی پرداخته شده است.

مولف در دیباچه کتاب در تشریح نگاه ایرانیان به مقوله سنت می‌گوید از دو قرن پیش تا کنون ایرانیان حیرت، حسرت، نفرت، شیفتگی، اقتباس، نقادی و حتی بی‌تفاوتی نسبت به غرب را تجربه کرده‌اند. هر یک از این نگرش‌ها و مواضع نسبت به غرب هم طبعا زمینه‌ساز موضع‌گیری‌های متفاوت روشنفکران ایرانی به سنت از قبیل نفی، نقد، شیفتگی، اقتباس و حتی فراموشی شد. آنچه در این میان اهمیت دارد، تبدیل شدن سنت به مسئله و عطف توجه به خود در میان دسته‌ها و جریان‌های مختلف از اهل تفکر و تامل در ایران است. 

در نگاه او سنت تا پیش از تبدیل شدن به دغدغه و مسئله علمی توسط مردم زیسته می‌شده است. به تعبیر دیگر، سنت، نحوه زیستن ما بود، مجموعه‌ای از چگونه فکر کردن و چگونه دیدن هستی یا چگونه شناختن پدیده‌ها و سروسامان دادن به جامعه. حتی چه و چگونه پوشیدن و چگونه خوردن یا دیدن و ساختن و پرستش کردن. در یک کلام سنت چگونه بودن ما در قالب یک بسته جامع که شامل همه زوایای زندگی و حتی پس از حیات ما می‌شد. یعنی این نوع بودن، دیدن و فهمیدن تا زمانی نوع دیگری متفاوت از آنچه خود داشت قرار نگرفته بود، مسئله ما هم نشده بود و این حضور دیگری یعنی غرب بود که باعث شد هر متفکر و هر جریان فکری بر اساس پیش‌دانسته‌ها و پیش‌فرض‌ها و نوع گزینشی که زمانه بر او تحمیل می‌کرد و با توجه به شرایط تاریخی به وجهی از وجود سنت توجه کرد. پس آنچه که به دست می‌آمد نیز برساخته‌ای از فهم آن متفکر یا جریان فکری از سنت بود که به‌عنوان معنا و منظور نهایی از سنت ارائه می‌شد و امروز هم با انواعی از برساخته‌ها، قرائت‌ها و فهم‌ها از سنت مواجه هستیم که هرکدام بخشی از آن را برجسته کرده‌اند.

علی‌حسینی همچنین درباره چرایی انتخاب دو گفتمان اندیشه‌ای چپ و هگلی برای تبیین مقوله سنت و مدرنیته در ایران می‌نویسد: «فهم بسیاری از مباحث جدید در ایران بدون آشنایی با اندیشه چپ، بسیار دشوار خواهد بود و به نوعی درک و دریافت ما از بسیاری مفاهیم در حوزه سیاست، اقتصاد و ... تحت تاثیر اندیشه‌های چپ شکل گرفته است. هرچند اندیشه چپ تنها بخشی از فلسفه آلمانی را نمایندگی می‌کند و بخش دیگر این فلسفه که هگل بزرگترین نماینده آن است؛ در ایران نیز نمایندگانی داشته و دارد و ادبیات روشنفکری را به ویژه پس از شکل‌گیری دانشگاه در ایران تحت تاثیر خود قرار داده است. خلاصه که اگر چپ‌ها از یک نوع «کهنه و نو» با تحلیل مارکسیستی و پوزیتیویستی صحبت می‌کنند، هگلی‌ها از گونه دیگری از کهنه و نو سخن می‌گویند ولی وجه مشترک هر دو این است که گذار از سنت به امر نوپدید را ناگزیر می‌دانند.»
 
کتاب «روشنفکران ایرانی و سنت» نوشته علی علی‌حسینی در ۳۳۶ صفحه، شمارگان ۳۰۰ نسخه و به قیمت ۴۸۰۰۰ تومان از سوی انتشارات دانشگاه مفید منتشر شده است.