پیام مصلح، مسئول فروش نشر «خوب» و «مون» در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره تأثیرات فعالیت بلاگرهای کتاب بر بازار و کتابفروشیها، گفت: ورود بلاگرها به این عرصه، همچون بسیاری از پدیدههای نوین، هم سویههای مثبت دارد و هم میتواند چالشهایی بهدنبال داشته باشد.
صنعت نشر ایران نیاز به نوآوری دارد
وی با اشاره به اینکه صنعت نشر ایران بیش از گذشته به نوآوری و بهروز شدن نیاز دارد، افزود: مدتهاست در بحث بازاریابی، بهروز نشدهایم و این بهروزرسانی لزوماً منوط به استفاده صرف از بلاگرها نیست؛ بلکه نشانه نبود پویشهای مؤثر و نداشتن برنامهریزی منسجم در حوزه نشر است و اگر آسیبشناسی در این زمینه انجام شود این همکاری هم نقاط قوت دارد و هم میتواند آسیبزا باشد اما در مجموع نمیتوان تأثیر مثبت کتاببلاگرها را بر بازار کتاب نادیده گرفت.
مصلح با اشاره به اینکه حضور بلاگرها در معرفی کتاب، قطعاً بر افزایش تقاضا و حتی ورود کتاب در ویترین کتابفروشیها تأثیرگذار است، تاکید کرد: تأثیرگذاری بلاگرها زمانی بیشتر میشود که فعالیت آنها گروهی و طی کمپینهایی منظم انجام گیرد، نه صرفاً در قالب معرفیهای انفرادی.
وی ادامه داد: ناشران متعددی از این ساختار بهره میبرند و بعضی آثار ترند موجود در بازار نیز بیش از هر چیز، حاصل همین همکاریهای برنامهریزی شده با گروههای بلاگریاند.
گرایش بلاگرها براساس تحولات اجتماعی و علایق جامعه متغیر است
مصلح، درباره ژانرهایی که بیشتر ازسوی بلاگرها معرفی میشوند، معتقد است: گرایش بلاگرها براساس تحولات اجتماعی و علایق جامعه متغیر است. بهویژه در مقاطعی نظیر دوره کرونا، یا زمان التهابهای اجتماعی و حتی جنگ ۱۲ روزه اخیر، معرفی و فروش کتابهای حوزه علوم اجتماعی، جامعهشناسی یا علوم سیاسی رونق مییابد اما در مجموع، داستان و روایتهای داستانی همچنان اصلیترین محتوایی هستند که بلاگرها به آنها توجه دارند.
کیفیت معرفی کتاب بلاگرها برای کتابفروشها مهم است
مسئول فروش نشر «خوب» و «مون» در تشریح چالشهای همکاری میان کتابفروشها و بلاگرها، گفت: فروش مستقیم کتاب ازسوی برخی بلاگرها با تخفیفهای قابل توجه، از چالشهایی است که برخی کتابفروشیها نسبت به آن حساسیت دارند؛ همچنین کیفیت معرفی آثار برای کتابفروشان مهم است. مسئله اینجاست که جامعه، دچار تغییرات سریعی شده و مردم زمان زیادی در شبکههای اجتماعی میگذرانند؛ پس پذیرش این تحولات ضروری است.

این فعال حوزه کتاب با اشاره به اینکه باید پذیرفت، عملاً زیست دیجیتال بخش جدا نشدنی زندگی امروز شده و ناشران و کتابفروشها باید آن را جدی بگیرند، افزود: در دوران کرونا کتابفروشیها فعالیت جدیتری در اینستاگرام داشتند؛ اکنون بلاگرها با مهارت بهتر در استفاده از الگوریتمهای شبکههای اجتماعی و بازاریابی شبکهای، فضای مسلطتری پیدا کردهاند؛ بنابراین میتوان گفت کتابفروشها و بلاگرها میتوانند مکمل هم فعالیت داشته باشند؛ نمونه موفق این همکاری را در نشستها و رویدادهای کتابمحور میبینیم که بلاگرها به عنوان مهمان حضور دارند و تأثیر مثبتی بر فروش و دیده شدن کتاب دارند.
مصلح گفت: بهرهمندی آگاهانه و حرفهای از ظرفیت بلاگرها، توجه به مولفه بهروز شدن استراتژیها و تعامل سازنده میان ناشران، کتابفروشان و فعالان فضای مجازی میتواند مسیر تحول و پیشرفت صنعت نشر را در ایران هموار سازد.
کتابفروشی؛ مکان گفتوگوی عمیق و انتخاب آگاهانه
این فعال حوزه کتاب درباره فعالیت بلاگرها و تاثیر آنها در عمق بخشیدن به مطالعه و فرهنگ کتابخوانی در جامعه گفت: معتقدم کتابفروشی نهادی است که ادبیات و جریانهای فکری را اعتلا میبخشد، چراکه افراد بهطور مستقیم با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند. در کتابفروشی فرصتی مهیاست تا از طریق گفتوگو، سلیقهها و نیازهای فردی مورد توجه قرار گیرد و کتاب مناسب هر شخص براساس علاقهمندی و سطح او معرفی شود. تجربه نشان داده که هیچ کتابی وجود ندارد که برای همه مناسب باشد؛ هر فرد بسته به علاقه و نیازش به دنبال آثار خاصی میرود.
مصلح با بیان اینکه حضور فردی متخصص در کتابفروشی و گفتوگوی رو در رو، در تقویت عادت مطالعه و تداوم علاقهمندی به کتاب موثر است، افزود: بلاگرها بیشتر کتابها را برای طیف گستردهای از مخاطبان معرفی میکنند و افراد بسته به سلیقهشان آنها را دنبال میکنند؛ اما نقش مؤثر بلاگرها زمانی نمود پیدا میکند که توجه کنیم، بخش بزرگی از جامعه، به ویژه در بزرگسالی، کمتر به کتابخوانی تمایل نشان میدهند. بازار کتاب غیرآموزشی در کشور بسیار محدود است و بخش اعظم جامعه، اغلب تنها برای امور درسی یا آزمونها، کتاب تهیه میکند و درصد کمی از افراد، کتاب را بهعنوان بخشی از عادات روزمره خود مطالعه میکنند.
بلاگرها در کنار کتابفروشها میتوانند جریانساز شوند
وی ادامه داد: بلاگرها میتوانند افرادی که به کتابخوانی علاقه نشان نداده یا کمتر کتاب میخوانند، به خواندن کتاب ترغیب کنند. افراد زیادی وجود دارند که شاید هرگز پایشان به کتابفروشی نرسد اما ممکن است، با تبلیغ و معرفی یک بلاگر به سمت کتاب کشیده شوند؛ بنابراین بلاگرها نقش مکمل دارند و در کنار کتابفروشها میتوانند جریانساز شوند.
مصلح گفت: امیدوارم بلاگرها بتوانند جامعه بزرگی که تا امروز کتاب نمیخواندند یا به کتاب علاقه نداشتند را برانگیخته و علاقهمند به مطالعه کنند؛ کاری که نظام آموزش و پرورش، صداوسیما و حتی برخی سیاستهای کلان، موفق به انجام آن نشدهاند. اگر بخشی از این رسالت را بلاگرها انجام دهند، بسیار ارزشمند است.
کتابفروشها بلاگرها را تهدید نبینند
وی افزود: کتابفروشها باید بلاگرها را تهدید تلقی نکنند؛ بلکه به عنوان یک فرصت برای گسترش فعالیتهای خود نگاه کنند. کتابفروشها باید سیاستهای بهروزتر و موثرتری را در فروش و بازاریابی خود به کار گیرند تا بتوانند بر رکود بازار فائق آیند. اگر قرار است آیندهای برای کتاب متصور شویم، من این آینده را در همنشینی و همکاری این دو گروه (بلاگرها و کتابفروشان) میبینم و به آن خوشبین هستم.
مصلح افزود: بر خلاف نظر برخی که این پدیده را منفی میدانند، اعتقاد دارم اگر بلاگرها با رویکرد صحیح و مسئولانه عمل کنند، میتوانند بسیار ثمربخش باشند و جامعه وسیعی را که شاید پیش از این مخاطب کتاب نبودهاند، جذب کنند.
نظر شما