«ظهور و چاپ رنگي» اثر ضياءالدين خطير توسط انتشارات صدا و سيما(سروش)، با تجديد نظر و اضافات براي چهارمين بار چاپ و عرضه شد. اين كتاب درباره روش كار در لابراتوار عكاسي است.\
اين كتاب علاوه بر بخش پيشگفتار و منابع و ماخذ، شامل عناوين «نور و رنگ»، «فيلتر»، «عدسي»، «شيمي»، «تجزيه شيميايي مواد ظهور»، «قسمت پزشكي داروها»، «شيمي(ساختمان فيلم)»، «دستورالعملهاي سيستمهاي دارويي عكاسي»، «فرمول داروها» و «سانسيتومتري» است.
در بخش نخست نويسنده به شرح تاريخچهاي از عكاسي پرداخته و نور، طيف، منشور، اثر طول موج بر امولسيون و ساختمان چشم را بررسي ميكند و در تحليل ساختمان چشم به لحاظ دريافت نور، به حساسيتهاي چشم انسان در مقابل رنگها و پديده كوررنگي ميپردازد.
همچنين در اين بخش خصوصيات فيزيكي نور و رنگ تحت عناوين «دياگرام رنگ»، «رنگ و بيرنگ»، «تركيب رنگ»، ««سيستم افزاينده و سه رنگ اصلي در آن»، «تركيب رنگ افزاينده»، «سه رنگ اصلي در سيستم كاهشدهنده»، «تركيب رنگ كاهشدهنده»، «ستاره رنگ»، « منابع رنگ»، «رنگ جسم»، «رنگ نور»، «منابع نور»، «حرارت رنگي»، «اثر كلوين روي فيلم رنگي»، «ميرد»، «تبديل اعداد ميرد» و «درجه حرارت رنگ و انواع فيلم» مورد بررسي قرار گرفتهاند.
در بخش دوم مطالبي درباره فيلتر، ضريب فاكتور فيلترها، فيلترهاي رنگي و سياهوسفيد، پولاريزاسيون و حالتهاي ويژه فيلتر ميخوانيم. در اين بخش در تعريف فيلتر آمده است: «بهطور كلي، فيلتر وسيلهاي است براي تفكيك نورهاي غير اصلي از نور اصلي. در حقيقت يك فيلتر، نورهاي غير اصلي را جذب ميكند و مانع عبورشان ميشود و نورهاي اصلي را عبور ميدهد.»
اين بخش همچنين مخاطب را با مباحثي چون شيوه چاپ رنگي، تنظيم رنگها، تستهاي زمان نور دادن و تصحيح رنگ، تست سري غلظت، تست سري رنگي، چاپ كنتاكت رنگي، تست بزرگ كردن و غلظت چاپ آشنا ميكند.
درابتداي بخش «عدسي» ميخوانيم: «مقدار نوري كه از يك سوژه عكاسي عبور ميكند، به دلايل مختلفي، بهوسيله ديافراگم يا استاپ محدود ميگردد. روزنه يا شكافي كه در ديافراگم قرار گرفته است ممكن است داراي شكل و اندازه ثابت يا متغيري باشد. با توجه به عمل چشم، ديافراگمي را كه داراي شكل و روزنه قابل تغيير باشد، "ديافراگم ايرس" ميگويند.»
در اين بخش نيز مولف به روابط عددي و فيزيكي براي تبيين نحوه كاركرد عدسيها پرداخته و بيان رياضي عمق ميدان را ارائه داده است. همچنين خطاهاي عدسيها نامبرده و توضيح داده شدهاند. خطاهايي چون خطاهاي "كرويت" براي نقاط روي محور، خطاي رنگي، خطا براي يك نقطه خارج از محور و خطاهاي كرويت نقاط دور از محور با فرجه كوچك و اعوجاج.
مولف در بخش «تجزيه شيميايي مواد ظهور» به ارائه دستورالعملهايي جهت تعيين مقدار موادي چون متول، فنيدون، هيدروكينون، سولفيت سديم، كربنات پتاسيم در داروي ظهور پرداخته است.
در «قسمت پزشكي داروها» نيز به نكات پزشكي درباره موادي چون الكل بنزيليك، فرمالدئيد، اتيلن ديامين، هيدروكسيد آمونيوم، تيوسولفات آمونيوم و هيدروكينون اشاره شده است.
همچنين در بخش «شيمي (ساختمان) فيلم» شيمي تشكيل عكس رنگي، سيستم رنگسازي، مواد عكاسي رنگي، موقعيت رنگسازها، عمل رنگسازي، ظهور ريورسال، سيستم منفي- مثبت و سيستم بليچ- رنگدانه- نقره تشريح ميشود.
خطير در بخشهاي بعد به ارائه دستورالعملهاي سيستمهاي دارويي عكاسي، ارائه فرمول داروها و تحليل سانسيتومتري پرداخته است و در دو ضميمه، توضيحاتي درباره مواردي چون انبار كردن فيلم خام، حساسيت، ظهور برجسته، كنترل كاپلر و روش بازسازي بليچ(جوان كردن) آورده است.
ويرايش چهارم «ظهور و چاپ رنگي، روش كار در لابراتوار عكاسي» تاليف ضياءالدين خطيربا تجديد نظر و اضافات، توسط انتشارات سروش در قطع پالتويي، در ۳۱۲ صفحه، در شمارگان ۲۰۰۰ نسخه و با قيمت ۲۸۰۰ تومان عرضه شده است. اين كتاب نخستين بار در سال ۱۳۶۴ به چاپ رسيده است.
نظر شما