به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «تفسیر خواب» عنوان کتاب زیگموند فروید است که با ترجمه احسان لامع و زهره روزبهانی از سوی نشر نامک منتشر شده است. فروید سال‌ها به درمان اختلال‌های روانی و روان‌درمانی مراجعان، به شیوه‌های رونکاوی-که خود بنیانگذارش بود- پرداخت. این کتاب نقطه عطفی در تاریخ روان‌شناسی است که فروید در آن به کندوکاو در زمینه تفسیر خواب و رویا پرداخته است. «تفسیر خواب» حاصل تجربیات و پژوهش‌های اوست و همچنان پس از سال‌ها یکی از مهم‌ترین منابع این رشته به حساب می‌آید.

فروید دانش‌آموخته پزشکی بود ولی به عنوان روانش‌شناس و روانکاوی برجسته شناخته می‌شود. دیدگاه‌های او تاثیری شگرف در روان‌شناسی و نیز پیروان مکتب روانکاوی داشت. فروید در زمینه‌های گوناگون روان‌شناسی مانند شخصیت، هشیاری و ناهشیاری، روان‌شناسی رشد، مسائل جنسی و... نظریه‌های مهم و گوناگونی را از خود به جا گذاشت. از آثار او می‌توان به توتم و تابو، تمدن و ملالت‌های آن، اتوبیوگرافی، موسی و یکتاپرستی، بررسی رفتارهای جنسی، روان‌شناسی فراموشی و... پرداخت.

فروید در این کتاب نشان داد روشی روان‌شناختی وجود دارد که تعبیر رویا را میسر می‌سازد و با این شیوه، رویا به مثابه یک ساختار روانی(ساختاری مملو از معنا) جلوه می‌کند که معنی آن کاملا آشکار است و می‌توان آن را ادامه فعالیت‌های روانی عالم بیداری قلمداد کرد. همچنین تلاش می‌کند تا فرایندهایی را روشن سازد که بر غرابت و پیچیدگی‌های خواب تاکید دارد و از این فرایندها ماهیت قوای روانی‌ای را که تعارض یا تداخل آن‌ها خواب را پدید می‌آورد، استنباط می‌شود. در تلاش حل آن‌ها باید دست به دامان اطلاعات مختلفی شویم.

در مقدمه کتاب آمده است: «کتاب را با گزارش کوتاهی از آثار نویسندگان پیشین درباره موضوع و وضعیت مساله رویا در علوم معاصر آغاز می‌کنم، هرچند فرصت کافی برای اشاره به هریک از آن‌ها در خلال کار نخواهد بود. با وجود هزاران سال تلاش، پیشرفتی در فهم علم رویاها صورت نگرفته است. حقیقت این است که محققان قبلی هم این موضوع را تائید کرده‌اند که ظاهر بیان نظرات و عقاید شخصی ضرورتی ندارد. خواننده در مطالب پایانی آن دسته از کتاب‌ها با مشاهده‌هایی کلی روبه‌رو خواهد شد اما، از ماهیت واقعی رویا یا حل معماهای آن چیزی نمی‌گویند. هر چند اشخاص تحصیل کرده هم چیزی از این موضوع نمی‌دانند.

نویسندگان باستان پیش از ارسطو رویا را نه تنها محصول روان بیننده رویا بلکه منشا الهی می‌دانستند و در دوران باستان دو دیدگاه متضاد در تفسیر رویا رایج بود. آن‌ها بین رویاهای واقعی و باارزش تمایز قائل شده‌اند که به مثابه هشدار به رویابین یا پیش‌گویی درباره رویدادی در آینده بوده است. برخی رویاها نیز پوچ و بی معنی با محتوای فریب‌دهنده و خالی بوده‌اند که باعث سردرگمی و تخریب شخص نیز می‌شوند.



نوشتن گزارشی از اطلاعات علمی مسئله رویا به شدت دشوار است زیرا با وجودی که در برخی جزئیات کارهای ارزشمندی انجام شده است ولی در کل کارهای علمی انجام شده قابل توجه نیست و پیشرفت مورد تاییدی نداشته است. موفق نشده‌اند به نتایج قابل قبولی دست یابند تا دیگر محققان بتوانند این مسیر را بر پایه آن ادامه دهند. هر نویسنده‌ای از ابتدا به تحقیق در مورد همان موضوعات قبلی می‌پردازد به طوری که اگر من می‌خواستم به ادامه کار مولفان پیشین قانع باشم و به شرح مباحث تحقیق آن‌ها بپردازم، بر من واجب می‌شد که از ارائه گزارشی کلی مربوط به اطلاعات امروز درباره مساله خواب صرف‌نظر بکنم به همین سبب ترجیح می‌دهم به افکار هدایت‌کننده بپردازم. من باید بگویم که نتوانسته‌ام به طور آشکار تصویر کاملی از حالت دانش فعلی خود را روی شخص ترسیم کنم بنابراین فقط نگاهی کلی به برخی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین حقایق می‌اندازم و به روش بررسی خود اشاره می‌کنم نه محققان دیگر.

تا همین اواخر محققان زیادی به بررسی مسائل خواب و رویاها علاقه نشان داده‌اند و همگام با این شرایط مشابه، ماهیت روانی-فیزیولوژیکی رویا را نیز بررسی کرده‌اند. به علاوه آن‌ها سایر پدیده‌های شبیه به رویا را نیز بررسی کرده‌اند؛ به طور مثال توهم و دید. از طرف دیگر در مقالات اخیر این موضوع مورد توجه بیشتری قرار گرفته و مسائل و مشکلات زندگی-رویا نیز بررسی شده است. من در این کتاب باید به خوبی به شرح این مسئله پرداخته و مسائل و مشکلات ایجاد شده و مرتبط با این موضوع را حل کنم.
این امر تنها از طریق بررسی‌های تفصیلی حاصل می‌شود. چنین تحقیقات و بررسی‌هایی در زمینه روانی خاصی صورت گرفته و در صفحات بعدی شرح داده می‌شود. چیزی که مایل به ارائه آن هستم، یکی از همین پژوهش‌هاست که مربوط به روان‌شناسی تحقیق علمی در مورد رویاها باعث شده است تا به بررسی مسائل زیر پرداخته و به طور مستقل آن‌ها را ارزیابی کنیم.

کتاب در هفت فصل تنظیم شده است. تاریخچه مسائل مربوط به خواب، روش تفسیر خواب، رویا تحقق خواسته‌ها و آرزوهاست، جا به جا شدن عناصر در رویا، مواد و منابع رویاها، عمل رویا و فرایند رویا بخش‌های مختلف کتاب را تشکیل می‌دهد. بسیاری از محققان برای حل این مسئله ارتباط رویا با بیداری را تائید کرده‌اند. مثلا هافنر گفته: «رویا زندگی در حالت بیداری را ادامه می‌دهد و رویاهای ما معمولا ما را به محتویاتی که در خودآگاهی ما وجود داشته‌اند، مرتبط می‌کنند. یک بررسی دقیق همیشه این موضوع را تائید می‌کند که رویاها به حوادث روی داده در روز قبل مربوط است.»

محققان باستان نظر مشابهی درباره ارتباط عناصر رویا و بیداری داشته‌اند. من اینجا از زادستاک نقل می‌کنم: «خشایارشا از لشکرکشی به یونان صرف نظر کرده بود اما خواب‌ها مدام او را به این کار تشویق می‌کردند. معبران رویای ایرانیان و اوردوان، پیشگوی دانا، به او گفتند که این تصمیم صحیح است و به نفع او خواهد بود؛ زیرا معتقد بودند تصاویر رویا دربردارنده افکار هنگام بیداری‌اند.»

کتاب «تفسیر خواب» در 448 صفحه، شمارگان یک هزار نسخه و بهای 39500 تومان از سوی نشر نامک منتشر شده است.