به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، جعفر سید که در سال‌های گذشته چندین کتاب مانند «خلاصه سبک‌شناسی و انواع شعر پارسی»، «لحن عشق/ مجموعه غزل» و «جلوه‌های ادبی در غزلیات فروغی بسطامی» را در زمینه ادبیات منتشر کرده بود، به تازگی دست به انتشار کتاب «قناعت و مناعت» که به بررسی خودباوری و خودسازی در ادب پارسی را راهی بازار کتاب کرده است.
 
در این کتاب به موضوع قناعت در آثار و صحبت‌های ادیبان و شاعرانی از زمان رودکی تا حاضر مانند رودکی، سنایی، انوری، سعدی، عطار، مولوی، محتشم کاشانی، نظامی، اوحدی مراغه‌ای، امیرخسرو دهلوی، سیف فرغانی، عنصری، وحشی بافقی، ابن‌یمین فریومدی، اقبال لاهوری، ملک‌الشعرای بهار، مجتبی مینوی، عرفی شیرازی، پروین اعتصامی، محمدرضا شفیعی‌کدکنی و همچنین در کتاب‌های منثور چون کلیله و دمنه، تذکره‌اولیا و... پرداخته شده است.

سید در این کتاب به بررسی موضوع قناعت در آثار شخصیت‌های ادبی پرداخته است و در این بین علاوه بر کتاب‌های ادبی گریزی به این موضوع در کتاب‌های دینی و سخنان عرفانی و مذهبی نیز زده است.

 
در بخشی از مقدمه این کتاب می‌خوانیم: «اگر بخواهیم در شعر و ادب پارسی به مفاهیمی همچون قناعت و مناعت، صرفه‌جویی و پرهیز از اسراف و یا کم‌اعتنایی به مال و منال و جیفه‌ دنیا و در مفهوم برتر اجتماعی خودباوری، خودسازی و استقامت، همچنین تلاش و مداومتِ در صبر و از این نوع مضامین نظری بیفکنیم و مصادیقی بیابیم، به‌قدری در این چشم‌انداز و وسعت نگاه، تنوع وجود دارد که بی‌شک خود را در اقیانوسی کران تا کران ناپیدا خواهیم یافت. سراسر ادبیات تعلیمی و عرفان ما پر است از مضامین ناب و روحبخش استقامت و پرهیز از حرص و طمع که حقیقتِ زندگی را معنا می‌کند. شرط مقاومت و رسیدن به استقامت، برخورداری از روح قناعت و طبع مناعت در آحاد مردم اعم از فقیر و غنی است؛ هرکدام به نوعی. یکی در صبر و دیگری با پرهیز. در این شرایط هر سخنی که در یکی از قالب‌های ادبی و حتی هنری در دفاع از مظلومیت‌ بشر در هر نقطه‌ای از دنیا ایراد و ابراز شود، در حیطه ادبیات استقامت است.
 
آنچه در آثار ادبی گذشته تابه‌حال درباره موضوع مقاومت و استقامت ادبی، اعم از شعر و نثر آن پرداخته شده است، بیشتر به جنبه‌ فردی و تربیت شخصی، تأکید دارد؛ به‌خصوص در اشعار و اقوال عرفانی، توجه به تهذیب نفس پررنگ‌تر است و حال آنکه آثار و عوارض سوء حرص و طمع و عدم رعایت حقوق دیگران به اجتماع برمی‌گردد. هرچند اگر افراد از آلودگی و آفات مصون شوند، بر سلامت جامعه هم می‌افزایند. اما اگر خطاب سخن از جنبه شخصی فراتر رود، ارزشی والاتر می‌یابد. همچنان که چاره‌اندیشیِ بهداشت روان و اخلاق جامعه، اهمیتش بیشتر از آن است که خود را در منزل حبس کنیم و به‌عنوان مثال هشدار به پاک‌سازی آب لوله‌کشی مهم‌تر از آن است که بخواهیم از دستگاه تصفیه آب شخصی استفاده کنیم.
 
برخی از سرخوردگان جامعه و حتی جوانان بر اثر تبلیغ نادرست و با روی‌آوردن به بعضی کلاس‌ها و تمرین‌های دروغین به اصطلاح عرفانی درخود فرو می‌روند و دچار خواب و فراموشی از اجتماع می‌شوند! این خودسازی نیست و یا بعضی از نوجوانان و جوانان برخلاف تناسبِ اقتضای سنی و ظرف وجودشان، و بی‌درک مضمون موسیقیِ هرچند خوب و عمیق سنتی، در همان نوجوانی و جوانی پژمرده و از جامعه بریده و حتی بعضی دچار اختلال روان می‌شوند. ذات ادبیات، هنر و عرفان، با فعالیت اجتماعی، روح عمومی و نشاط و وجدان جامعه، تفکیک شده نیست! و نباید مفهوم قناعت را بر معنای کناره‌نشینی و سکوت حمل کرد.
 
البته همین که در ادبیات به حرص و آز و مال و منال و اندوختن ثروت حمله شده است و از فقر، استغنا، مناعت، قناعت، استقامت و مقاومت دفاع می‌شود، به نوعی موضع‌گیری اجتماعی است. به‌این‌معنا که با زبان غیرمستقیم به برنامه‌نویسان و مجریان جامعه اعلام می‌شود که موضع بزرگان ادبیات و عرفان این است و اعتراضی است با زبان فرهنگ و ادیبانه و بی‌آلایش سیاسی که چرا گروهی در رنج به سر می‌برند؟ و بعضی در فضای غارت اموال و طمع سیر می‌کنند و این پیام را در خود دارد که حرکت جامعه باید به سوی عدالت و اعتدال باشد.
 
وقتی دیوان شاعری را برای مطالعه در دست داریم، با زبان و فضای تاریخی زمان او همراه می‌شویم و با کلامش انس می‌گیریم؛ گو اینکه با غم و شادی او همنواییم و زندگی می‌کنیم؛ اما هنگامی که در یک مجموعه با موضوعی از چندین شاعر مواجه می‌شویم، یقیناً نمی‌توانیم پای‌بند فضای یک زمین و یک زمان باشیم. پس برای تنوع و دورماندن خوانندگان عزیز از ملال و خستگیِ ناشی از مطالعه آثار یک شخصیّت ادبی، یا یک لحن و سبک، در سیر مطالب این مجموعه به عمد از ترتیب تاریخی پدیدآمدن اثر و یا قرارگرفتن الفبایی نام پدیدآوران، پرهیز شده است و نیز نظم و نثر در دو بخش تفکیک نشده و آثار هر ادیب با هر قالب، در این مجموعه پخش و ارایه شده است. به‌عنوان مثال اشعار مولوی را در چندین جا خواهید یافت. بدیهی است فهرست اعلام برای یافتن نام و صفحه‌ آغاز آثار هر پدیدآور، راهنمای خوبی است.»
 
 
کتاب «قناعت و مناعت»، اثر جعفر سید در 694 به شمارگان 2000 نسخه، به‌بهای 47 هزار و 500 تومان توسط انتشارات آشنایی منتشر شده است.