به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین اختتامیه چهاردهمین جشنواره ادبی صادق هدایت عصر چهارشنبه 28 بهمن ماه با حضور، جهانگیر هدایت، رییس بنیاد ادبی صادق هدایت، داوود ملکی صیدآبادی، مدیر انتشارات برزآفرین، پروین سلاجقه، شاعر و نویسنده، آهو خردمند، بازیگر، لوریس هایکازی چکناواریان، آهنگساز و علاقه‌مندان حوزه ادبیات در سرای محله عباس‌آباد برگزار شد.

جهانگیر هدایت در ابتدای این مراسم، در تشریح جایزه هدایت گفت: ما امسال چهاردهمین دوره جایزه ادبی صادق هدایت را برگزار کردیم، این جایزه از سال 1381 به مناسبت 100 سالگی صادق هدایت آغاز شده است. در این دوره یک هزار و 608 شرکت‌کننده از کشورهای ایران، ترکیه، افغانستان، تاجیکستان، استرالیا، امریکا، کانادا و چند کشور اروپایی حضور داشتند.

وی ادامه داد: در چهاردهمین دوره جایزه هدایت، یک نویسنده از ایران، یک نویسنده از کانادا و دو نویسنده از افغانستان برگزیده شدند و بدون شک امروز جایزه صادق هدایت به یک جایزه جهانی تبدیل شده است.

رییس بنیاد صادق هدایت با اشاره به داوری این دوره اظهار کرد: پروین سلاجقه، عشرت رحمان‌پور و عنایت‌الله سمیعی، هیات داوران این دوره را تشکیل می‌دادند که در مرحله نخست از میان یک هزار و 608 اثر 11 داستان را انتخاب و در پایان 4 اثر را شایسته تقدیر و تجلیل دانستند.

وی افزود: برگزیدگان در این دوره علاوه بر دریافت لوح و جایزه خود می‌توانند به مدت یک سال از مجله «نیویورک فا» که یک مجله معتبر ادبی در آمریکاست، رایگان استفاده کنند.

 ادبیات داستانی ایران و نام صادق هدایت

داوود ملکی صیدآبادی که دیگر سخنران این مراسم بود با گلایه از حضور نیافتن شخصیت‌های ادبی در این مراسم اظهار کرد: از افراد و شخصیت‌های زیادی برای شرکت در این مراسم دعوت کردیم اما اکثراً راغب به شرکت در این مراسم نبودند و از موضوعی بیم داشتند. من دلایل این مصلحت‌اندیشی را متوجه نمی‌شوم چراکه حضور در مجلسی با نام صادق هدایت برای همه ما افتخار است.

وی ادامه داد: مگر می‌شود نقش صادق هدایت را در ادبیات داستانی نادیده گرفت و مگر این امکان وجود دارد که از ادبیات صحبت شود و نامی از صادق هدایت، غلامحسین ساعدی و جمالزاده برده نشود. اگر گذشته ادبیات را فراموش کنیم و شخصیت‌هایی مانند هدایت را در نظر نگیریم نمی‌توانیم به فکر رشد و پیشرفت ادبیات باشیم.

مدیر انتشارات برزآفرین در توضیح برخی مصلحت‌اندیشی‌ها گفت: از بزرگان ادب، فرهنگ و هنر کشور انتظار می‌رود که به‌عنوان الگوی جوانان، این مصلحت‌اندیشی‌ها را کنار بگذارند چراکه با مصلحت‌اندیشی شاهد تولید کار سینمایی و ادبی موفقی نخواهیم بود.

وی ادامه داد: در دنیا ادبیات داستانی ایران را با نام صادق هدایت می‌شناسند بنابراین باید خط قرمزها شکسته شود و این خط قرمزها هیچ ربطی به سیاست ندارد، بلکه متعلق به اجتماع است.

ملکی صیدآبادی در پایان اظهار کرد: امیدوارم صحبت‌های مطرح شده در رسانه‌ها منعکس شود تا دوستانی که افتخار حضور در این مراسم را از دست داده‌اند تلنگری بخورند تا شأن بزرگانی مانند صادق هدایت حفظ شود. امروز جمعیت زیادی برای زادروز هدایت در این سالن جمع شده‌اند اما جای افراد سرشناس حوزه ادبیات خالی است.

پروین سلاجقه نیز در سخنانی گفت: هشتادمین سالگرد خلق بوف کور، به ما یادآور می‌شود چگونه یک اثر ادبی جامع در بافتی منسجم و هنری، پس از گذشت نزدیک به یک قرن، توانسته است بار نمایش ذهنیت فرهنگی مردم ایران را به دوش بکشد. از آن مهم‌تر به ما یادآور می‌شود که آیا هنوز با فقدان بنیادی‌ترین عنصر هستی در زندگی خود، یعنی عشق در تمامی وجوه خود، عدم توانایی برقراری «ارتباط» و «گفت‌وگو» دست‌وپنجه نرم می‌کنیم؟

 وی ادامه داد: شاید از خود بپرسیم چرا راوی داستان این زخم را، یعنی ناتوانایی در ایجاد رابطه را برای مخاطبش روایت می‌کند و سپس ریشه‌های آن را به گذشته‌های باستانی تاریخ یک فرهنگ ارجاع می‌دهد، آن هم، زمانی که در بالاترین ارتفاع افق دید خود، در آغاز دوره‌ معاصر، ایستاده است. برای این سؤال، بهترین پاسخ برای خودم توجه به قسمتی از نظریه‌ جامعه‌شناسانه‌ باختین است.
 
 این منتقد ادبی با اشاره به صحبت‌های باختین اظهار کرد: به نظر باختین، سخن بازنمایی شده (که رمان در رأس آن است)، در درجه‌ اول، یا تک‌آوایی است (یعنی نقل قول مستقیم) یا دو آوایی است. از نظر او، سخن دو آوایی یا منفعل است یا فعال. سخن فعال دارای جدل پنهان و آشکار است. یعنی برای مخاطب حرف دارد، به بازنمایی وضع موجود می‌پردازد و به انتقاد از آن برمی‌خیزد.
 
وی افزود: از دید او، سخن دو آوایی با این خصوصیت شاخص می‌شود که نه تنها بازنمایی می‌شود بلکه همچنین به‌طور همزمان، به دو زمینه یا بافت اشاره دارد؛ زمینه‌ بیان گذشته (سنت) بیان اکنونی (معاصر نویسنده). او ادامه می‌دهد که سرانجام، هردو بافت، در کلیت خود، نظر به آینده دارند؛ مثل سخن دو آوایی راوی با مخاطب و مخاطبان در بوف کور، که گذشته را بیان می‌کند و درزمینه‌ بیان اکنون یعنی معاصر، نظر به آینده دارد. یعنی آینده‌ پس از آفرینش اثر و در این میان، به نظر می‌رسد که راوی با روایت داستان تباری قوم خود، از مخاطب (سایه‌ خود که خود را به او معرفی کرده است) و سایه‌های مخاطبان که در اطراف راوی گسترده شده‌اند، توقع دارد که بعد از شنیدن باز شدن ماجرای این زخم عمیق مربوط به گذشته‌ فرهنگی و معرفتی خود، برای ترمیم آن در حال و آینده‌ خود، تصمیم بگیرند ولی این توقع را با تردید بیان می‌کند.
 
سلاجقه در پایان گفت: داستان زخم راوی از مدار شخصی می‌گریزد و میان سایه‌های دور و سایه‌های نزدیک مردم یک قوم گسترش می‌یابد؛ قوم ایرانی، به این امید که پیام خود را به گوش آنها برساند. دیالوگ ظاهراً خاموش خود را در متن، به گفت‌وگویی زنده در اعماق ذهنیت آینده‌ آنها تبدیل کند و سپس سایه‌ها را از تاریکی متن بیرون بکشد تا در روشنایی و در واقعیت زندگی خود با هم به گفت‌وگو بپردازند.
 

هدایت نوری در تاریکی ادبیات است

لوریس چکناواریان که آخرین سخنران این نشست بود در سخنانی کوتاه اظهار کرد: صادق هدایت نوری در تاریکی ادبیات است چراکه تمام مردم سوار بر دنیا هستند اما هدایت دنیا را به دوش کشیده بود.

وی ادامه داد: صادق هدایت بسیار رمانتیک بود و توانایی زندگی بدون عشق را نداشت و شاید همین موضوع دلیل بر آن اتفاق و مرگ هدایت شد. امروز همه ما اینجا جمع شدیم تا در زادروز تولدش به شهاب‌سنگ ادبیات فارسی تعظیم کنیم.

در پایان این مراسم برگزیدگان معرفی شدند و جوایز خود از آهو خردمند، لوریس هایکازی چکناواریان و جهانگیر هدایت دریافت کردند.

جایزه ادبی صادق هدایت هرسال  به همت انجمن ادبی صادق هدایت، در 28 بهمن‌ماه، همزمان با سالروز تولد این نویسنده برگزار می‌شود.