عبدالحسین طالعی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره مشکلات کتابداری درکشورمان عنوان کرد: کتاب محمل اطلاعات است و ما باید در پی اطلاعات باشیم، نه ساختاری به نام کتاب. به قول استاد مرحوم عباس حرّی «زمان، زمانی است که کاربر اطلاعات را از منابع اصلی پیدا می‌کند و خیلی معطل ما به‌عنوان کتابدار مرجع نمی‌ماند.»

وی افزود: کاربر الزامی ندارد کتاب را از نسخه کاغذی آن تهیه کند و ساختار کاغذی کتاب در این دوره دیگر جایگاهی جدی ندارد. این موضوعی است که کتابداران ما باید متوجه شوند و بدانند کتاب یکی از محمل‌های اطلاعات است و محمل‌های دیگری هم وجود دارند.

طالعی با اشاره به‌سرعت گسترش علم و اطلاعات در دنیا تاکید کرد: اگر بخواهیم روزآمدی را در کتابداری ایجاد کنیم، این موضوع را از نهادهای رسمی نمی‌توان انتظار داشت؛ چراکه معمولاً مراکز اداری دولتی مانند نهاد کتابخانه‌های عمومی که نگاهی فوق‌العاده سنتی به موضوع کتابداری دارند، نمی‌توانند با پیشرفت‌ها و تحولات سریع جهانی کنار بیایند.

وی ادامه داد: در عوض سیستم‌های سبک و منعطف مانند انجمن‌های کتابداری و حتی خبرگزاری‌ها که قیدهای دست و پاگیر اداری ندارند در این مورد نقش مهمی توانسته‌اند ایفا کنند.

رئیس سابق انجمن کتابداری استان قم با ذکر مثالی به تشریح این موضوع پرداخت و گفت: مثال روشن این موضوع شرکت‌هایی است که نرم‌افزارهای فهرست‌نویسی تولید می‌کردند. این‌ها غالباً با یک تخصص بینابینی میان علوم کتابداری و علوم کامپیوتری وارد این عرصه شدند؛ یعنی پای علوم کامپیوتری را به فهرست‌نویسی باز کردند.

طالعی افزود: اگر قرار بود برای ورود کامپیوتر به حیطه کتابداری منتظر بخشنامه‌های اداری می‌ماندیم، ایجاد این تحولات سال‌های سال به طول می‌انجامید اما شاهد بودیم که این شرکت‌ها با چابکی و چالاکی این موضوع را به‌گونه‌ای پیش بردند که سرنوشت آموزش فهرست‌نویسی را هم عوض کردند.

ساختارهای آموزشی ما ضعیف و عقب‌مانده است
عضو هیات‌ علمی گروه کتابداری دانشگاه قم با اشاره به ضعف‌های موجود در سیستم آموزشی تأکید کرد: باید اقرار کنیم که ساختارهای آموزشی ما ضعیف و عقب‌مانده است و کمتر با واقعیات موجود در جامعه کتابداری مطابقت دارد.

وی در تشریح این موضوع گفت: گاهی رویکردهای پژوهشی بر رویکردهای ترویجی غلبه می‌کند؛ یعنی استاد دانشگاه مجبور است برای ترفیع خود بیشتر به مقالات پژوهشی روی بیاورد. باید توجه داشت که این کار او عملاً سرمشق دانشجوهای او و تشکیل‌دهنده نسل بعدی کتابداری خواهد بود.

سردبیر فصلنامه کتاب شیعه به یکی از مشکلات حوزه پژوهش‌های کتابداری اشاره کرد و گفت: نزدیک‌ترین مسائل کتابداری برای بسیاری از دانشجویانی که اهل روستاهای دورافتاده هستند، طبیعتاً مسائل مربوط به کتابخانه عمومی روستاهایشان است. بنابراین وقتی این دانشجو می‌خواهد درباره کتابخانه عمومی روستایش پایان‌نامه بنویسد، غالب استادان این پایان‌نامه‌ها را علمی به‌حساب نمی‌آورند و دانشجویان را به نوشتن پایان‌نامه درباره مباحث تکنولوژیک روز کتابداری که در کشور وجود ندارد و ممکن است حتی اسمش را هم نشنیده باشد ترغیب می‌کنند.

بسیاری از فارغ‌التحصیلان کتابداری حرف‌های بزرگ می‌زنند
طالعی افزود: به همین دلیل اغلب فارغ‌التحصیلان کتابداری به‌جای این‌که در پی برطرف کردن نیاز منطقه خود باشند، فقط حرف‌های بزرگ می‌زنند و به‌این‌ترتیب فاصله تحصیل‌کردگان ما با بدنه جامعه روزبه‌روز بیشتر می‌شود.

این استاد دانشگاه در ادامه مجلات موجود در حوزه کتابداری را فاقد کارایی لازم برای دانشجویان عنوان کرد و گفت: غالب مجلات موجود اعم از مجلات تخصصی و حتی مجلات خبری مجلاتی نیستند که استعداد دانشجوهایمان را شکوفا کنند. رویکرد اصلی تمام این مجلات تخصصی و برای تأمین نیاز استادان منتشر می‌شود.

طالعی اخلاق حرفه‌ای کتابداری در کشور را بسیار ضعیف دانست و گفت: طبیعتاً بوده‌اند افرادی که مطابق اخلاق حرفه‌ای کتابداری رفتار کرده و می‌کنند، اما با توجه به این‌که تنها حدود پنج سال از ارائه مبحث اخلاق حرفه‌ای کتابداری به‌عنوان یک ماده درسی در دانشگاه‌ها می‌گذرد، هنوز با اجرایی و نهادینه شدن آن در بدنه کتابداری بسیار فاصله‌داریم.