به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) به نقل از روابط عمومي مؤسسه كتابخانه و موزه ملي ملك، نشست‌هاي نقد و بررسي آثار موزه‌اي، اين بار با بررسي قرآني كه خط آن منسوب به امام حسن مجتبي (ع) است با حضور دكتر عبدالمجيد شريف‌زاده، پژوهشگر هنرهاي سنتي و سيد مجتبي حسيني، مدير عامل كتابخانه و موزه ملك (دوشنبه 14 شهريور) ادامه يافت.
در اين جلسه ابتدا تاريخچه‌اي از پيدايش خط كوفي و انواع آن گفته شد و سپس چهار قرآن نفيس خطي كه هر يك به دليل ويژگي خاص منحصر به فرد بودند و در كنار يكديگر به نوعي تحول خط كوفي را نمايان مي‌كردند، بررسي و با يكديگر مقايسه شدند.
قرآن‌هاي اوليه از نظر رسم‌الخط عمدتا خشك، زاويه‌دار و بدون حركت دوراني بودند و به دليل اينكه نقطه و اعراب‌گذاري نمي‌شدند، خواندنشان مشكل و تعداد خطوط عمدتا كمتر از 10 سطر و تعداد كلمات در يك سطر بسيار كم بود و با خط درشت نوشته مي‌شد.
از نظر قطع كتاب هم اكثر قرآن‌هاي اوليه افقي يا مستطيل خوابيده بودند و كم كم به مربع و سپس به مستطيل ايستاده تبديل شدند اما بعدها خط جامع خوشنويسي هم پوشيد و اعراب و نقطه‌گذاري، حاشيه‌نويسي، تزئين، طلااندازي و استفاده از رنگ‌هاي مختلف هم مرسوم شد و همچنين از طول خطوط كاسته و به ارتفاع آن افزوده شد.
اكثر قرآن‌هاي منسوب به ائمه اطهار (ع) در قرن 4 و 5 هجري كه اوج خط كوفي است كتابت شده‌اند. قرآن منسوب به امام حسن مجتبي (ع) كه در صفحه آخر آن «كتيبه حسن بن علي» نوشته شده، خط آن از قدرت نسبتا خوبي برخوردار است، فاصله بين خطوط و طرز قرار گرفتن نقطه‌ها و وجه نمادين و رازگونه آن آرامشي را به بيننده القا مي‌كند كه آن را به يك اثر ويژه تبديل مي‌كند.
همچنين در آن زمان براي اعراب‌گذاري از نقطه‌هاي قرمز استفاده مي‌شد كه در اين اثر وجود يك نقطه سبز نشان دهنده يك مرحله از تحولي تازه از استفاده كردن رنگ است كه اين خود شاخصه‌اي براي كارشناسي يك اثر تاريخي خواهد بود.
سه‌شنبه ۱۵ شهریور ۱۳۹۰ - ۱۴:۱۷
نظر شما