نوبخت در نشست نقد كتاب «هفت» اثر مختار عبدالهي كه در دفتر انتشارات «مرواريد» برپا شد، داستانهاي آن را بيان نوعي جبر و ناگزيري در سرنوشت انسان مدرن دانست كه به نظر ميرسد در آخرين داستان كتاب، نگاهي شك برانگيز در اينباره مطرح شده.
وي افزود: داستانهاي اين مجموعه چندان درگير فرم و زبان نيستند و به روايات سادهاي از اتفاقات ساده و پيش پا افتاده ميپردازند كه مايه داستاني اين اتفاقات در ذهن خواننده پررنگ ميشود و مايه فلسفي همينجاست كه شكل ميگيرد.
اين داستاننويس با اشاره به رويكرد واقعيتمحور داستانهاي كتاب «هفت» توضيح داد: داستانهاي اين كتاب واقعيتمحور و رئال هستند. البته در جاهايي نماد وارد داستان شده و در بخشهايي نيز نويسنده به رئاليزم اجتماعي ميرسد. در قسمتهايي هم عناصر روانشناختي به داستانها آمده و حادثه و تعليق نيز در همه آنها تقريبا تكرار شده.
نوبخت همچنين گفت: اين داستانها ضمن آنكه مدرناند، اغلب قصه و حادثه دارند؛ البته پايانهاي غيرمنتظره هم بخش ديگري از داستانهاي آقاي عبدالهي است؛ ضمن آنكه بهكارگيري نوع خاصي از عنصر تعليق و حادثه، نشانه زيركي نويسنده است.
اين منتقد با بيان توضيحات ديگري درباره داستانهاي اول و آخر اين كتاب گفت: در اولين داستان كه «هفت» نام دارد، اول شخص به مگس تبديل مي شود و در داستان هفتم، مگس به روايت آنچه اتفاق افتاده ميپردازد.
وي افزود: داستان «هفت» اين كتاب مانند ريسماني بقيه داستانها را به هم متصل ميكند و به مجموعه نظم و انضباط ميدهد؛ به گونهاي كه اگر بخواهيم براي كل داستانهاي اين مجموعه درونمايه تعريف كنيم، بايد بگويم كه داستان «هفت» اين درونمايه است كه منطق روايي آن خوب نوشته شده و باورپذيراست.
به اعتقاد نوبخت در داستان «مگسها را له نكنيم» نوعي تفكر فلسفي و تقديرگرايانه ديده ميشود.
اين داستاننويس نام اين كتاب را نيز پرمعنا دانست و گفت: با توجه به نام پرمعناي كتاب ميتوان گفت نويسنده در اين داستانها نوعي جبر و ناگزیری انسان مدرن را نمايش ميدهد كه وقتي به داستان هشتم ميرسيم، يك لحظه نسبت به اين ذهنيت شك ميكنيم و ميگوييم نكند اين طور نباشد.
نوبخت در پايان گفت: درونمايه اين كتاب ملغمهاي از زندگي، فلسفه، خوشبختي و...است و من از خواندن آن لذت بردم. به خوبي پيداست كه نويسنده در انديشه طرحي نو و جديد در داستانهايش بوده.
در ادامه اين نشست نيز محسن فرجي داستانهاي كتاب «هفت» را داستانهايي از نوع ادبيات سبك و سرخوشانه غربي دانست و گفت: «هفت» متاثر از فضاي غالب بر ادبيات ما نيست و به سمت نوعي ادبيات سبك رفته.
وي افزود: زبان در اين كتاب پيچيده و دشوار نيست. روايتها ملموس و راحت است و خواننده به سرگيجه و ابهام در خوانش داستان دچار نميشود. البته اين كتاب به لحاظ فراتر رفتن از فضاهاي غالب و رايج و بيان جسارتآميز داراي نقاط تمايز است.
فرجي همچنين با اشاره به ساختارشكني ديگري كه در مقايسه با فضاهاي ادبيات داستاني چند دهه اخير در اين كتاب ديده ميشود، خاطرنشان كرد: بخش عمده فضاهاي داستاني ما در موقعيتهاي محدود آپارتماني و سربسته روايت ميشوند كه شايد علتش فضاي ناامن و غير اخلاقي سطح شهر باشد. داستانهاي «هفت» ولي با جسارت از زير اين سقفها بيرون آمده.
اين منتقد به ويژگي ديگر اين كتاب با اشاره به اختصاصات عمده فضاهاي داستان معاصر ايراني پرداخت و گفت: ساليان درازي است كه در ادبيات ما بحث رئاليزم اجتماعي متاثر از ادبيات روسيه مطرح بوده. درحالي كه در اين كتاب عليرغم اينكه فضاها سرخوشانه است، نويسنده به سراغ سوژههايي رفته كه كمتر در ادبيات ما ديده ميشود. البته در جاهايي موضوعات كمرنگ شدهاي درباره فقر در اين كتاب مطرح شده است.
فرجي كم توجهي به زبان را يكي از نقاط ضعف برخي داستانها بيان كرد و توضيح داد: اينكه در ادبيات سبك، ما زبان را خيلي جدي نميگيريم، نبايد به اين مفهوم باشد كه ما خود زبان را هم جدي نگيريم. يكي از نمونههاي بارز اين بيتوجهي به زبان در داستان «تلهموش» ديده ميشود.
وي در پايان اضافه كرد: به آقاي عبدالهي براي نوشتن اين كتاب تبريك ميگويم و منتظر داستانهايي بهتر و با زباني كاملتر از ايشان هستم.
مجموعه داستان «هفت»، نوشته مختار عبداللهي به شمارگان 1100 نسخه از سوي انتشارات «مرواريد» به بازار آمده. ويراستار اين كتاب حسين نوشآذر است و صفحهآرايي آن را تينا حسامي انجام داده است.
«هفت» 76 صفحه است و با قيمت 1800 تومان به فروش ميرسد.
نظر شما