به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب (ایبنا)، احمد شاکری در نشست ایده‌پردازی در نشر دفاع مقدس که در مجمع ناشران دفاع مقدس برگزار شد، اظهار کرد: ایده‌پردازی یک بحث پیچیده است که اطراف مسئله‌اش برای ما مشخص نیست. باید دید منظور از ایده‌پردازی چیست؟ ایده مساوی با موضوع نیست. گاهی ایده به معنای کارشناسی موضوعات است. وظیفه ناشر این است که اولویت‌بندی کند. این موارد را و براساس نیازهای زمانه در این زمینه تصمیم بگیرد. معنی دیگر ایده‌پردازی که یکی از کارهای خاص نشر است، یافتن موضوعات است. آیا ایده‌پردازی جزو مهارت‌های نویسندگی است یا ایده‌ها در منظر همه هستند و همه افراد توان کشف آن را دارند و سنجش آن به دید خاصی نیاز ندارد؟

وی افزود: ایده‌های خاطرات مبتنی بر شخص است و با ایده داستانی متفاوت است. یافتن ایده از هر کسی بر نمی‌آید. ما هزار ناشر داریم که حداقل یک کتاب دفاع مقدس منتشر کرده‌اند اما آیا همه ناشرها در همه زمینه‌ها صلاحیت دارند که در همه زمینه‌‌ها ایده‌پردازی کنند؟

شاکری خاطر نشان کرد: ادبیات فقط متن ادبی نیست بلکه ما یک هندسه معرفتی ادبیات دفاع مقدس داریم که ارکان آن عبارت‌اند از: تولید، پژوهش، نقد، آموزش، توزیع، مدیریت، ترجمه و اقتباس. وقتی می‌گوییم ارکان؛ یعنی نمی‌توانیم نویسنده را تنها عامل تولیدکننده ادبیات دفاع مقدس بدانیم. چرا می‌خواهیم ایده‌پردازی را گردن نشر بیاندازیم. در حالی که همه این ارکان‌ها با هم مرتبط هستند و بر هم تأثیر می‌گذارند؟

این نویسنده اظهار داشت: وقتی یک اثر دفاع مقدس مورد اقتباس قرار می‌گیرد و تبدیل به سینما می‌شود آیا این مسئله برای تولید آثار بعدی جریان سازی نمی‌کند؟ وقتی یکی از آثار دفاع مقدس ترجمه می‌شود این مسئله هم در تولیدات بعدی اثر گذار خواهد بود. حتی اهدای جوایزی مثل جلال نیز می‌تواند در این مسئله تأثیرگذار باشد و مبنای ایده پردازی قرار بگیرد.

شاکری در ادامه گفت: کسی که کارش تولید و داستان یا خاطره است در این ایده‌یابی با ساحت فرم مواجه است ولی ناشر با ساحت‌های دیگری مواجه است. خیلی با هم فرق دارد. در حوزه آموزش است که نویسنده از دل آن بیرون می‌آید . وقتی دوره مصاحبه‌گری برای پژوهشگر خاطرات برگزار می‌شود، دارند به این‌ها یاد می‌دهند که ایده‌ها کجا هستند و با چه شیوه‌هایی می‌توانید از صاحبان خاطرات ایده بگیرید.

وی افزود: چرا مجموعه‌ای مثل حوزه هنری شکل می‌گیرد؟ چون احساس می‌کند چیزی که از ادبیات دفاع مقدس یاد می‌شود با تولید کامل نمی‌شود. حالا یک ناشری اگر می‌تواند به نویسنده خط بدهد. وقتی ناشر می‌بیند که هیچ مرجعی نیست که نویسنده را به سمتی هدایت کند مجبور می‌شود این قضیه را متکفل شود.

شاکری تصریح کرد: حوزه تولید یعنی آفرینش. نویسنده هم می‌تواند بر نشر، قالب، مخاطب و تیراژ تأثیر بگذارد. همین تقریظ‌نویسی بر کتاب‌ها و امور دیگری مثل پژوهش، آموزش، نقد، تولید و حوزه‌های مختلف تأثیر می‌گذارد چه تأثیر ایجابی و چه تاثیر سلبی. مثلا تأثیر مثبت تقریظ می تواند توجه ویژه منتقدان به ارزش‌ها باشد و تاثیر منفی آن می‌تواند این باشد که برخی از مدیران نالایق را به سمت ببرد که بگویند نباید این اثر نقد شود یا نباید ایراد سختی به آن گرفته شود.

دکتر مهدی کاموس در ادامه این نشست با اشاره به فرایند طی کردن یک ایده تا پدیده شدن بیان داشت: یک ایده ابتدا باید در نقد و آزمون قرار بگیرد و بعد به پدیده تبدیل شود. به اینکه ایده‌های دفاع مقدس از کجا می‌آیند، مسئله‌ای قابل بررسی است. خیلی از اوقات از نهادی نظامی و سیاسی بیرون می‌آید یا گاهی از دل نگرش اقتصادی بیرون می‌آید. مسئله ما در حوزه دفاع مقدس این است که اجازه و شرایط برای ظهور و بروز ایده، به خصوص ایده فرهنگی چقدر وجود دارد؟ احتمال دارد که یک نهاد اقتصادی یا سیاسی هم ایده فرهنگی داشته باشد ولی نکته این است اجازه اینکه ایده به پدیده تبدیل شود وجود داردیا نه؟

وی افزود: ایده باید سمت فرهنگی رود. ایده فرهنگی چیزی است که در جامعه ایجاد معنا می کند. روایت فتح یک ایده بود. سینمای مستند جنگی در جهان زیاد کار شده اما آوینی جنگ را مفهومی برای بروز تجلی و اراده خدا دید. روایت فتح طی این فرایند به پدیده تبدیل شد. همین که صدای روایت فتح را می‌شنویم. مفاهیم ایثار و گذشت برایمان تداعی می‌شود. این ایده فرهنگی است که معنا تولید کرده است. ایده اقتصادی وقتی به پدیده تبدیل شود، پولساز می شود. ایده سیاسی تولید قدرت می‌کند. باید دید آیا از ساختارهای موجود جامعه ما ایده هایی معطوف به فرهنگ می‌شود یا نه؟ ایده تولید شده باید در تراز انسان انقلاب اسلامی باشد. اگر خطر افتادن به دامن ایده‌های غربی یا شرقی وجود دارد. در حالی که ما در پشت سر خود فرهنگ غنی دفاع مقدس را داریم که می تواند ما را نسبت به تهدیدات ایمن کند.