به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست «بررسی مجموعه شعرهای منتشر شده در نمایشگاه کتاب بیست‌وششم» بعدازظهر امروز، جمعه، 20 اردیبهشت، در غرفه خبرگزاری کتاب در نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد و کارشناسان حاضر در این نشست خبری، علاوه بر مروری که بر کتاب‌های شعر منتشر شده در نمایشگاه کتاب داشتند، دلایل نقاط قوت و ضعف کتاب‌های این حوزه را بررسی کردند.

حامد ابراهیم‌پور، مجید سعدآبادی، علیرضا بهرامی، احسان قدیمی و محمد آسیابانی کارشناسان حاضر در این نشست بودند.

محمد آسیابانی، دبیر این نشست، با بیان این‌که امروزه شاعرانی کمی هستند که بتوانند در حوزه ادبیات کلاسیک شعر بسرایند و به همین دلیل به سراغ شعر سپید می‌روند، اظهار کرد: متاسفانه برخی گمان می‌کنند سرودن شعر سپید آسان است و پیچیدگی‌های سرودن شعر کلاسیک را ندارد. همین تفکر اشتباه سبب شده تعداد کتاب‌های شعر سپید افزایش یابد و از آثاری که به شعر کلاسیک می‌پردازند کاسته شود.

وی به شمارگان کتاب‌ها نیز اشاره‌ای داشت و اظهارکرد: به نظر می‌رسد با زیاد شدن مجموعه اشعاری که اغلب هم کیفیت لازم را ندارند، شمارگان کتاب‌ها نیز به شدت کاهش یافته و این شمارگان پایین را در مقایسه با سال قبل می‌توان به شدت احساس کرد.

علیرضا بهرامی، شاعر و منتقد حوزه ادبیات، در ابتدا به بررسی تاریخی شمارگان کتاب‌ها در کشور پرداخت و گفت: حدود سه دهه قبل میانگین شمارگان کتاب‌ها پنج هزار نسخه بود زیرا شرایط بیرونی ایجاب می‌کرد که کتاب بار اطلاع‌رسانی، فرهنگی و تربیتی را به دوش بکشد.

این شاعر افزود: در سال‌های قبل، برای جامعه اهمیت خاصی داشت که به عنوان یک جامعه فرهیخته شناخته شود که به تدریج این نوع تفکر کمرنگ شد. در این سال‌ها هم نظام مدیریتی نتوانست به خوبی خلا‌های موجود را پوشش دهد.

وی به مقایسه بازار نشر کتاب و تولید فیلم‌های شبکه خانگی پرداخت و گفت: شمارگان کتاب‌ها در حالی حدود هزار جلد است که در شبکه خانگی، فیلم‌های بی‌کیفیت تا 150 هزار نسخه هم تولید می‌شوند.

سازوکارهای صنعت نشر موضوع دیگری بود که بهرامی به آن پرداخت و گفت: شاید یکی از راه‌هایی که به بهتر شدن روند نشر کتاب‌های شعر کمک می‌کند، ایجاد شورای نظارت بر نشر است تا استادان برجسته این حوزه بر روند انتخاب کتاب‌‌ها نظارت داشته باشند و از اين طريق شاهد ارایه آثار باکیفیت در کتابفروشی‌ها باشیم.

حامد ابراهیم‌پور، شاعر، منتقد و مدرس ادبیات، در ابتدای صحبت‌هایش آماری درباره تولید کتاب ارايه داد و گفت: بر طبق آماری نیمه رسمی که برخی از سایت‌ها و خبرگزاری‌ها ارایه دادند، سال گذشته 18 هزار عنوان کتاب چاپ نخست منتشر شد. نگاهی به این آمار این سوال را در ذهن به وجود می‌آورد که چند شاعر و اهل قلم در کشور وجود دارند که ما شاهد انتشار این تعداد کتاب هستیم؟

وی کاهش تعداد کتاب‌های منتشر شده در کشور را اتفاق خوبی دانست و گفت: اکثر ناشران از شاعران جوان هزینه‌ای را برای چاپ کتاب‌هایشان دریافت می‌کنند و میزان این هزینه با نا آشنایی شاعر و نویسنده جوان از وضعیت بازار نشر بیشتر هم می‌شود. نشر کتاب به این صورت، اعتماد مردم را از ادبیات سلب می‌کند و سبب می‌شود مخاطب وضعیت تمامی آثار شعر را به یک گونه بپندارد. 

ابراهیم‌پور در ادامه به ارایه راهکاری برای بهبود اوضاع شعر و ورود افراد صالح و آگاه به دانش شعری و ادبی، به عرصه نشر ارایه داد: همانطور که برای ورود به حرفه‌های هنری دیگری چون سینما و موسیقی به انواع فیلترها از جمله گذراندن دوره‌های آموزشی لازم ، تایید مراجع ذی صلاح و شوراهای صنفی نیاز است، مانند بسیاری از کشورها برای عرصه شعر نیز باید یک شورای ادبی متشکل از بزرگان ادبیات کشور که نماینده تمامی گروه‌های فکری و مورد تایید تمام اهالی ادبیات کشور باشند، تشکیل شود تا با تایید علمی آثار دوستانی که قصد ورود حرفه‌ای به این عرصه را دارند، جلوی چاپ آثار نازل و فاقد کیفیت‌های ادبی لازم گرفته شود تا موجبات بی اعتمادی مخاطبان ادبیات
و در نهایت عامه مردم نسبت به شعر و مجموعه‌های شعری چاپ شده برطرف گردد. البته این شورا صرفا باید دیدعلمی داشته و بررسی‌های خود را بی‌طرفانه انجام دهند.

مجید سعدآبادی، شاعر و منتقد ادبی شمارگان پایین کتاب را دلیلی برای تجدید چاپ آثار دانست و گفت: این روند به نفع مولف و ناشر هم هست، زیرا در ایران، آن‌چه بیش از محتوای آثار اهمیت دارد، به چاپ چندم رسیدن یک کتاب است.

وی محتوای کتاب و کیفیت آن را وابسته به ناشر دانست و افزود: برخی کتاب چاپ می‌کنند تا بتوانند از مزایای اهل قلم بهره ببرند. وقتی جامعه‌ای به سوی تظاهر می‌رود چنین مشکلاتی روی می‌دهد. در این شرایط بحث کمیت بیش از کیفیت اهمیت می‌یابد.

احسان قدیمی، شاعر، بر اهمیت توجه به مخاطب پرداخت و اظهار کرد: وقتی مخاطب چند کتاب را در کتابفروشی یا نمایشگاه کتاب نگاه می‌کند و به کیفیت پایین آن‌ها پی می‌برد، از کتاب خواندن رویگردان می‌شود و این‌گونه است که شاهد ریزش مخاطب کتاب هستیم.

وی وبلاگ‌نویسی و گسترش استفاده از اینترنت را یکی دیگر از دلایل رویگردانی مخاطبان شعر از کتاب و کتابخوانی دانست و افزود: شعر تریبون لازم را ندارد تا بتواند جایگاه خود را در میان مردم بازیابد.

نمایشگاه کتاب تهران تا شنبه 21 اردیبهشت ماه در مصلی امام خمینی(ره) برپاست.