دکتر سیدعلی خاتمی فیروزآبادی، دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره تعریف نقد علمی منابع دانشگاهی،، اظهار کرد: نقد به معنای بررسی یک اثر از زوایای مختلف است. منتقد برای این بررسی باید ابتدا از خود بپرسد که آیا اثر موردنظر توانسته مخاطب را راضی کند؟ به عبارتی دیگر، آیا نویسنده به هدف اصلی‌‌اش یعنی انتقال صحیح مطلب دست یافته است؟ آیا مقدمه به خوبی نوشته شده تا سیر تولید یک اثر را منتقل کند؟
تجربه نویسندگی؛ لازمه نقد
وی درباره ویژگی‌های یک نقادعلمی گفت: معتقدم یک نقاد، باید تجربه نویسندگی داشته باشد. تالیف و ترجمه حدود 20 کتاب در کارنامه یک منتقد در ارتقا سطح کار وی بسیار موثر خواهد بود. نویسندگی، ریشه یک منتقد حرفه‌ای است.
مترجم کتاب «مدیریت کمی» در ادامه افزود: در بسیاری از آثار دانشگاهی شاهدیم مولفان به یکباره و بدون هیچ مقدمه‌ای وارد بحث اصلی شده و به عبارتی، کاربرد مباحث و سر‌فصل‌ها هیچ مطلبی را در اختیار مخاطب نگذاشته‌اند. فقدان پیوست مناسب در ارایه مطلب نیز یکی دیگر از مواردی است که می‌تواند در نقد در نظر گرفته شود.
لزوم ازسرگیری فرآیند نقد علمی
وی در ادامه با تاکید بر اهمیت مقوله آشنایی مدرسان دانشگاه به بحث نقد، عنوان کرد: در سال 70 که برای عضویت در هیات علمی دانشگاه در شورای برنامه‌ریزی حاضر بودم، این شورا برای سنجش توانایی استادان، فرصتی دو هفته‌ای برای نقد یک کتاب به افراد می‌داد. موفقیت استاد در نقد مناسب این اثر، یک امتیاز مثبت تلقی می‌شد. متاسفانه این فرآیند نقد کتاب مدتی است که حذف شده است.
نقد آثار براساس دانش روز
خاتمی، در زمینه فاصله زمانی مطلوب برای نقد آثار علمی، گفت: در حال حاضر شاهد حضور نویسندگان و مترجمان متعددی در حوزه دانشگاهی هستیم، به‌طوری که در بازار نشر، یک اثر به قلم سه مترجم ترجمه شده است یا شاید کتابی که هنوز یک سال از ترجمه‌اش نگذشته به قلم مترجم دیگری ترجمه می‌شود. معتقدم، آثار و منابع علمی به‌ویژه در حوزه علوم انسانی باید براساس پیشرفت دانش روزآمد، نقد شود. به عبارتی دیگر، معیار یک نقد مناسب ،دستاوردهای جدید است.
وی در پایان افزود: حوزه‌هایی مانند ریاضی شاید هر 10 سال یکبار نیز به نقد نیازی نداشته باشند، اما در حوزه‌هایی مانند علوم انسانی نقد باید همزمان با دگرگونیها و تحولات نظریه‌ها صورت بگیرد./
شنبه ۲۶ بهمن ۱۳۹۲ - ۰۹:۵۵
سیدعلی خاتمی فیروزآبادی، نخستین قدم موفقیت نقد علمی را در گرو توانایی منتقد در تالیف کتاب دانست.
نظر شما