به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، شماره بیست‌وهفتم از ماهنامه تحلیلی «کارخانه» ویژه اسفند 99 به سردبیری بهراد مهرجو از سوی شرکت فولاد مبارکه اصفهان منتشر شد. تحقق جهش تولید، بُن‌بست توسعه در ایران، چالش‌های بی‌پایان، بر باد رفته، سرنوشت حمایت، نبض آینده، تغییر با روند زمانه، تکنولوژی جای آدم‌ها را می‌گیرد، اژدهای غران و اقتصاد در میدان عمل، برخی از مطالب این شماره از «کارخانه» هستند.
درنگی بر ماهیت اژدهای غران
در بخش «درنگ» از شماره جدید این ماهنامه با تشبیه چین به «اژدهای غران»، هفت کتاب با عنوان‌های «اقتصاد چین: آنچه همه باید بدانند»، «سرمایه‌داران سرخ»، «چین، حبابی که هرگز نمی‌ترکد»، «انقلاب سوم»، «جاده جدید امپراتور»، «در سایه اژدها» و «شکست چین» به علاقه‌مندان معرفی شده‌اند.
آرتور کروبر از گذشته، حال و آینده اقتصاد چین می‌نویسد
«اقتصاد چین: آنچه همه باید بدانند» نوشته آرتور کروبر؛ بنیانگذار شرکت پژوهشی و مشاوره اقتصادی گاوکال دراگنومیکس، در سال 2016 از سوی انتشارات آکسفورد منتشر شده است.
این کتاب معرفی بسیار دقیقی از جذاب‌ترین داستان رشد اقتصادی، طی سه دهه اخیر است. چین در دهه 80 میلادی، یک کشور بسیار فقیر بود که با بحران‌های سیاسی و سوء‌مدیریت اقتصادی دوران مائو دست‌وپنجه نرم می‌کرد. امروزه این کشور دومین اقتصاد جهان، بزرگ‌ترین تولیدکننده و بزرگ‌ترین کشور تجاری جهان است.
منابع این اثر، مجموعه‌ای از پژوهش‌های آکادمیک، مصاحبه با چندین مدیر اجرایی شرکت‌های بزرگ و سیاستگذاران اقتصادی است و نزدیک به ربع قرن تجربه شخصی. چه در حال کسب‌وکار در چین باشید و با مسئولان دولتی این کشور در حال مذاکره باشید، چه دانشجویی باشید که می‌خواهد پیچیدگی‌‌های یک کشور جذاب و متنوع را بفهمد، این کتاب به‌خوبی می‌تواند درباره نحوه عملکرد چین، پرسش‌های شما را پاسخ دهد و به شما بگوید چین امروز از کجا آمده و به کجا می‌رود.
در بخشی از این کتاب آمده است: «یکی از راه‌های توصیف چین این است که آن‌را کشوری با اقتصاد پساکمونیستی در حال گذار بدانیم. معنی این عبارت این است که چین در حال گذار از یک اقتصاد با برنامه‌ریزی مرکزی به سمت یک اقتصاد بازارمحورتر است.»
کارل والتر بنیادهای مالی چین را شکننده می‌داند
«سرمایه‌داری سرخ» اثر کارل والتر و فریزر هووی، در سال 2012 از سوی انتشارات وایلی به چاپ رسید. والتر در چند دهه اخیر در بخش مالی چین مشغول به فعالیت بوده و در بسیاری از تلاش‌های این کشور برای اصلاحات مالی حضور داشته است.
در کتاب حاضر، والتر و هووی، با عمق بسیار زیادی ماشین مالی چین را بررسی می‌کنند تا از طریق آن، عواقب اجتماعی و سیاسی الگوی کسب‌وکاری را نشان دهند که چین را امروزه به لحاظ اقتصادی به یک ابرقدرت تبدیل کرده است. این کتاب در بُعد دیگر خود این پرسش را مطرح میکند که آیا این اوج‌گیری سریع، واقعا در آن حدی تأثیر اجتماعی دارد و بنیان‌های قوی در خود جای داده که دیگران فکر می‌کنند.
هرکس می‌خواهد محدودیت‌های تصمیمات توسعه‌ای چین در گذشته را درک کند و به‌خوبی متوجه شود که این محدودیت‌ها چه برسر آینده نورانی این کشور می‌آورند، باید «سرمایه‌داری سرخ» را بخواند. این کتاب به کار آن دسته از افرادی می‌آید که راهبردهای کسب‌وکار در چین را در اقتصاد چالش‌برانگیز جهانی امروز موضوعی مهم تلقی می‌کنند.
حباب سنگی!
«چین حبابی که هرگز نمی‌ترکد» کتابی نوشته توماس اورلیک؛ اقتصاددان ارشد بلومبرگ است که در سال 2020 انتشارات آکسفورد آن‌را به چاپ رساند.
این کتاب، روایت‌گر داستان هراسی دائمی درباره اقتصاد چین است. این‌طور به‌نظر می‌رسد که اقتصاد چین به سمت شکست گام برمی‌دارد و حباب مالی این کشور دائما در خطر ترکیدن قرار دارد. همیشه انتظار فروپاشی چین وجود دارد، اما این واقعه هرگز رخ نمی‌دهد.
توماس اورلیک که بیش از یک دهه است در پکن سکونت دارد، نور چراغ‌قوه خود را روی بنیادهای ضعیف چین و منابع قدرتمند آن می‌اندازد. او طبق بحث‌های عمیقی که با کادر حزب کمونیست، بانکداران در سایه و کارگران مهاجر کرده است، دیدگاهی جالب را درباره گذشته، حال و آینده‌های ممکن این کشور ایجاد میکند.
نویسنده کتاب، با استفاده از سناریوهای گوناگون، دست به پیش‌بینی این مسأله می‌زند که اگر این حباب که هرگز نمی‌ترکد، روزی بترکد، چه اتفاقی خواهد افتاد.
تحلیلی بر زیر و بم امپراتوری شی ژینپینگ
«انقلاب سوم» کتابی نوشته الیزابت اکانمی؛ مدیر مطالعات آسیای شورای روابط خارجی آمریکا و یکی از برجسته‌ترین پژوهشگران اقتصاد و سیاست چین است که در سال 2018 از سوی انتشارات آکسفورد منتشر شد.
طی تقریبا 80 سال اخیر، چین به دو نام شناخته می‌شد: مائو و دنگ شیائوپنگ. این دو نفر، انقلاب اول و دوم چین معاصر را رهبری کردند، اما حالا نام دیگری در چین مطرح می‌شود: شی ژینپینگ. این رهبر جدید چین طی تقریبا یک دهه فعالیت خود، چهره‌ای کاملا جدید از چین و آینده‌ای بسیار دگرگون برای این کشور تصویر میکند.
اکانمی در کتاب «انقلاب سوم»، نگاهی ژرف به تغییرات دگرگون‌کننده‌ای می‌اندازد که در حال حاضر در چین جاری است. این کتاب، مسأله گسترده‌ای را برای پژوهش و بررسی درنظر گرفته است: اولویت‌های سیاسی، اقتصادی و بین‌المللی شی ژینپینگ طی پنج سالی که او رهبر چین بوده، تا چه حد موفق بوده‌اند.
نشریه بلومبرگ در توصیف این کتاب نوشته است: «یکی از کتاب‌های سال 2018 که باید آن‌را خواند. این کتاب فوق‌العاده، رد تأثیر و رویاپردازی شی را در تفسیری بسیار دقیق از سخنرانی‌های او به‌دست می‌دهد و این‌کار را با شناختی بسیار دقیق از سیاست و سیاست‌گذاری در چین انجام می‌دهد. این کتاب نه‌تنها برای کسانی مفید است که چین را از نزدیک تحت‌نظر گرفته‌اند، بلکه هرکسی که به روابط چین-آمریکا و نظم جهانی آینده علاقه‌مند است از خواندن این کتاب لذت خواهد برد.»
پروژه سرزمین عجایب
«جاده جدید امپراتور؛ چین و پروژه قرن» کتابی از جاناتان هیلمن؛ یکی از پژوهشگران ارشد مرکز مطالعات استراتژیک بین‌المللی و رئیس پروژه پیوند آسیا است که در سال 2020 از سوی انتشارات ییل به چاپ رسید.
این کتاب همانطور که از نامش پیداست، به پروژه کمربند و جاده چین اشاره میکند و قصد دارد ابعاد مختلف آن را بررسی کند. این پروژه، رویاپردازانه‌ترین پروژه جهان است و از سوی دیگر تصویری از ژئواکونومی دنیاست که به شدت دچار بدفهمی شده است.
جاناتان هیلمن با این کتاب خود، خواننده را درگیر مراحل مختلف و شکل‌های گوناگون این پروژه در آسیا، اروپا و آفریقا میکند و سعی دارد نشان دهد این برنامه عظیم چطور در حال وقوع است.
کیت جانسون در نشریه فارین پالیسی درباره این کتاب می‌نویسد: «در حال حاضر، چندین و چند نوشته درباره این موضوع وجود دارد که پروژه کمربند و جاده چطور می‌تواند نوید قرن چین را بدهد، اما در میان آنها تحلیل بسیار سطح بالای هیلمن در کنار بررسی میدانی در ده‌ها کشور نشان می‌دهد که تصویر واقعی جزئیات بسیار بیشتری نسبت به کلیاتی سیاسی دارد که توسط سیاستمداران تبلیغ یا تخریب می‌شود.»
نقشه چین برای آسیای جنوب شرقی
کتاب «در سایه اژدها» تألیف سباستین استرانگیو، از نقشه چین برای آسیای جنوب شرقی پرده برمی‌دارد. این اثر در سال 2020 از سوی انتشارات ییل چاپ شده است.
این اثر، نگاهی بسیار به‌موقع با تأثیر حضور پررنگ و در حال اوج چین در کشورهای جنوب شرقی آسیا می‌اندازد.
سباستین استرانگیو با توجه به تجربه حضوری بیش از یک‌دهه‌ای خود در این منطقه، تأثیر ظهور چین بر منطقه آسیای شرقی را بررسی میکند و به دنبال شناخت راه‌های مختلفی است که کشورهای این منطقه از طریق آنها به این وضعیت پاسخ می‌دهند. مسأله اصلی دیگر، تأثیری است که تمام این ماجرا بر آینده تعادل قدرت در منطقه اقیانوس هند-آرام دارد.
در بخشی از این کتاب آمده است: «شاهدان غربی عمدتا این تلاش‌های چین را به اشتباه در راستای از بین بردن نظم امنیت جهانی به پشتیبانی ایالات متحده که پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شد، قلمداد می‌کنند. در واقعیت اما چینی‌ها خیلی کاری به این مسأله ندارند.»
یک سناریو برای شکست احتمالی چین
«شکست چین» کتابی به قلم لوک پاتی؛ یکی از پژوهشگران ارشد موسسه نطالعات بین‌المللی دانمارک است که در سال 2021 از سوی انتشارات آکسفورد منتشر شد. پاتی در این کتاب، یک سناریو برای شکست احتمالی چین در آستین دارد.
این کتاب، داستان سختی‌های چین برای غلبه بر ریسک‌های جدید و مقاومت در برابر پس زدن کشورهای جهان علیه دسترسی اقتدارگرایانه این کشور را تعریف میکند. لوک پاتی در این اثر که سرشار از گزارش‌های میدانی همراه با تحلیل‌های دقیق است، استدلال میکند که رویکرد اقتصاد تهاجمی، دیپلماسی سرسختانه و گسترش نظامی چین، رویاهای جهانی این کشور برای سلطه بر اقتصاد و مبادلات بین‌المللی را زیر سوال می‌برد. پاتی در سفر به آفریقا، آمریکای لاتین، آسیای شرقی و اروپا، با فعالان، مدیران کسب‌وکار، دیپلمات‌ها و متفکرانی روبه‌رو شده است که همگی از تهدیدی برای قدرت‌گیری چین پرده برمی‌دارند.
در دورانی که چشم‌ها به رقابت استراتژیک چین و آمریکا دوخته شده، این کتاب نشان می‌دهد که چطور بقیه دنیا با مقاومت مقابل رویکرد نسبتا زورگویانه چین، جهان را در قرن بیست‌ویکم شکل می‌دهند. حتی پیش از همه‌گیری کووید-19 بسیاری از کشورهای جهان برسر چالش‌های اقتصادی و امنیتی با چین وارد مجادله شده بودند و فهمیدند که چطور می‌توانند با یکدیگر در جهان کنونی همکاری کنند.
دوشنبه ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۰ - ۱۵:۱۶
بیست و هفتمین شماره از ماهنامه کارخانه، در بخشی ویژه به معرفی و بررسی هفت کتاب با موضوع سیاست و اقتصاد چین در دنیای معاصر، پرداخته است. بخش «کتاب ضمیمه» این شماره نیز با محوریت کتاب «اقتصاد در میدان عمل» به چگونگی تبدیل شدن گرجستان به قطب تجارت منطقهای اشاره دارد.
نظر شما