چاپ اول كتاب «اخلاق زندگي(1)» (مجموعه متنهاي برنامهاي براي گروههاي خانواده و اجتماعي) نوشته زهرا عليپور از سوي مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما و نشر دفتر عقل منتشر شد./
بر اساس مطالب كتاب، نفس همان حقيقت آدمي است كه از آن به «من» تعبير ميشود. بر اساس آموزههاي قرآني، كسي كه نفسش را از آلودگيها پاك سازد و آن را به شايستگي تربيت كند، رستگار خواهد شد و در مقابل، كسي كه نفسش را با نا پاكيها درآميزد، از رستگاري محروم ميشود. بنابراين در حكمت عملي، بحثي درباره پيراستن از كژيها و خلقهاي ناپسند مطرح است.
همانگونه كه جسم از سلامت لذت ميبرد و هنگام بيماري احساس رنج ميكند، روح نيز از بيماريهاي خاص احساس درد و افسردگي ميكند، با اين تفاوت كه بيماريهاي جسمي با مرگ پايان مييابد، ولي درد و رنج و بيماريهاي روحي، پس از مرگ افزايش مييابد. بيمار روحي در زندگي اين دنيا پيوسته به آتش پستيهاي درون خود ميسوزد و در آخرت گرفتار عذاب الهي ميشود.
اگر آدمي از سلامت روحاني خود غفلت ورزد، زنگارهاي اخلاق و كردار ناشايست، آن را تيره و تار ميسازد و او را از سلامت دنيوي و سعادت اخروي خارج ميسازد. حال آنكه با مراقبت از نفس و دور نگه داشتن آن از پليدي و ناشايستگيها، نفس، پاك و ناب ميماند و به نيكي پرورش مييابد. بنابراين، بر آدمي است كه در همه حال، نگهبان نفس سركش باشد.
در بخشي از پيشگفتار كتاب آمده است: «آدمي در پرتو پيراستن نفس از صفات ناپسند و آراستن آن به صفتهاي زيبا و اخلاق نيكو، به خير و سعادت دست مييابد و آراستگي به فضايل اخلاقي، تنها راه در امان ماندن از خواستههاي هلاكتبار نفساني است. اكنون پرسش اين است كه اخلاق اسلامي چيست و چگونه راه كمال و سعادت را مينماياند؟
آشكار شدن عقايد فرد در عمل، اخلاق فردي يا اجتماعي را شكل ميدهد. بر فرهنگ عمومي هر جامعه، اصول اخلاقي ويژهاي حاكم است كه هنجارهاي يكسان و مشترك و پذيرفته شده آن جامعه را نشان ميدهد و خروج از آن، به معناي اخلاق ضد اجتماعي است. آنان كه با رعايت اصول اسلامي روابط انساني برقرار ميكنند، از جايگاه اجتماعي خوبي برخوردارند؛ با ايمان، مردم دوست و خير خواهند؛ آهنگ باطنيشان موزون است؛ در مسير الهي گام بر ميدارند و در مرتبههاي بالا "تخلقوا باخلاقالله" اند و براي همه به دليل انسان بودنشان، هم كيش بودنشان و برادر بودنشان، ارزش قائلند. اينان با بالهاي انديشه و عمل تا اوج بلند مرتبگي پر ميگشايند و دست در دست هم و كنار يكديگر به سوي جهاني بزرگتر و با شكوهتر پيش ميروند.
طيران مرغ ديدي، تو ز پاي بند شهوت
به درآي تا ببيني طيران آدميت (سعدي)»
به عقيده نويسنده، اين پرواز ملكوتي در مسير آراستگي به اخلاق الهي، تنها از راه ارتباط با خدا و اعتماد به وجود جاودانه او امكان پذير است، البته به شرط آن كه ريشههامان در خاك نباشد و اسير هوا و هوس نباشيم، كه اگر جز اين باشد، بايد بازگرديم و خود را شايسته پرواز كنيم تا اوج بگيريم. «اللهم اني استغفرك لكل خير اردت به وجهك فخالطني فيه ما ليس لك؛ خدايا! استغفار ميكنم از هركاري كه با نام تو و به قصد تو آغاز كردم، ولي آنها را با چيزهاي ديگر، غير از رضاي تو در آميختم و از مسير نخستين باز گشتم.» بنابر اين، از وسوسه عوامل مرگبار و موانع پرواز، تنها به خدا پناه ميبريم كه بهترين رفيق است: «يا شفيق يا رفيق فرج عنيالمضيق، و لا تحملني ما لا اطيق؛ اي دوست، اي شفيق! در اين تنگناها كه خودم ايجاد كردم، گشايشي قرار ده كه من تاب آنها را ندارم».
اينك اين ماييم و اين سفره گسترده از سخنان شيرين، پرمعنا و انسان ساز پيشوايان پاك و برگزيدهمان در ماندگارترين صحنه ارزشها؛ تا چه اندازه در گوش جانمان نشيند و ما را در بندگي مدد رساند، تا به اخلاق الهي آراسته شويم.
كتاب حاضر در دو فصل و 88 موضوع سامان يافته است. بايستههاي اخلاقي(در 61 موضوع) و ناشايستههاي اخلاقي(در 27 موضوع) عناوين فصول اين كتابند.
كتابهاي نهجالفصاحه، نهجالبلاغه(فيضالاسلام، صبحي صالح)، سيره ابن هشام، جلوهگاه حضور، عوالياللئالي، اخلاق ايزدي(20 گفتار اخلاقي- عرفاني)، غررالحكم و دررالكلم، تحفالعقول عن آلالرسول(ص)، وسائلالشيعه، الحياة، زندگي موفق، جامعالصغير، ثوابالاعمال و عقابالاعمال، خصال، معانيالاخبار، من لا يحضرهالفقيه، سننالنبي، احتجاج، مكارمالاخلاق، امالي، سفينةالبحار، اصول كافي، كنزالعمال، بحارالانوار، ميزانالحكمه، سيره نبوي، جامعالسعاده، مستدرك الوسائل و... از منابع مورد استناد نويسنده در تدوين اين اثرند.
چاپ اول كتاب «اخلاق زندگي(1)» در شمازگان 1400 نسخه، 130 صفحه و بهاي 18000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظر شما