به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، نیکنام حسینی‌پور، مدیرعامل موسسه خانه کتاب که به‌منظور حضور در آیین اختتامیه دومین جایزه منطقه‌ای کتاب‌سال جمهوری اسلامی ایران در شبه قاره هند به این کشور سفر کرده است، سه‌شنبه (17 دی‌ماه) در نشست شورای تحقیقات فلسفی هند حضور پیدا کرد. در این نشست محسن جوادی، معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، احمد‌علی حیدری، دبیرعلمی جایزه جهانی کتاب سال و محمدعلی ربانی، رایزن فرهنگی ایران در هند  نیز حضور داشتند.

محسن جوادی، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگی و ارشاد اسلامی در پایان نشست شورای تحقیقات فلسفی هند گفت: این نشست بین اعضای شورای تحقیقات فلسفی هند که یک ریشه و سابقه دیرینه‌ای دارد و نشریات و کتاب هم زیاد منتشر می‌کنند. مقرر شد این جلسه یک موضوع اصلی داشته باشد؛ درباره تفاوت‌های اخلاق غربی و اخلاق شرقی مثلا بین مبانی اخلاقی که در متون دینی اسلامی تاکید شده که باید خواسته‌ها و امیال درونی انسان که جنبه حیوانی دارند کنترل و به سمت اهداف متعالی سوق داده شود و در مقابل در بعضی از نظریه‌های غربی در برآورده شدن امیال و لذت‌های دنیوی و رفاه تأکید می‌شود.

وی افزود: تفاوت‌هایی در این بین دیده شد و گفت‌و‌گوهایی نیز صورت گرفت و نکات خیلی خوبی در تفاوت نگاه دین اسلام و متون هندو بیان شد و طرفین تاکید داشتند این کثرت و تنوع دیدگاه‌ها نباید قربانی بشود. مقرر شد این ارتباط در آینده نیز به همین شکل با عنوان گفت‌و‌گوهای میان فرهنگی ایران و هند ادامه پیدا کند و یکی از دانشگاه‌های ایران متولی این موضوع شود.

معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان گفت: رئیس شورای تحقیقات فرهنگی هند اشاره کردند کتابخانه‌ای در «لکنهو» وجود دارد که به متون فلسفی و نسخ خطی فلسفی اختصاص دارد، در واقع گذشته‌ای هم از ایران در آن وجود دارد و در مجموع گفت‌و‌گوهای خوبی صورت گرفت که امیدوارم این ظرفیت‌ها برای آینده تعامل فرهنگی ایران و هند به دلیل آن ریشه‌های تاریخی که وجود دارد ادامه پیدا کند.

انتشار ۲۰ هزار عنوان کتاب با موضوع فلسفه در ایران در 40 سال گذشته  
نیکنام حسینی‌پور با اشاره به اینکه ایران از قدیم مهد فلسفه بوده است، گفت: همان‌گونه که می‌دانید ایران از زمان قدیم مهد فلسفه بوده و حتی در زمانه جدید شهرهایی در ایران وجود دارد که مهد فلسفه است و ازجمله این شهرها می‌توان به اردکان در استان یزد محل تولد دکتررضا داوری‌اردکانی به‌عنوان یکی از فلاسفه معاصر ایران اشاره کرد.   

وی ادامه داد: در حوزه گفت‌و‌گوهای فرهنگی، سیاسی و مذهبی ایران، همیشه پیشتاز بوده و به نظر می‌رسد در شرایط جدید گفت‌و‌گوی ملت‌ها و دولت‌ها بسیار اساسی است.

مدیرعامل موسسه خانه کتاب در ادامه به آمار نشر کتاب‌های حوزه فلسفه در ایران اشاره کرد و افزود: در طول ۴۰ سال انقلاب اسلامی ایران بیش از ۲۰ هزار عنوان کتاب با موضوع فلسفه در ایران منتشر شده که از این تعداد ۱۱ هزار عنوان از سوی نویسندگان ایرانی تدوین و منتشر و ۹ هزار عنوان دیگر از سایر زبان‌های دنیا به فارسی ترجمه و منتشر شده است.

وی بیان کرد: با توجه به ظرفیت‌های موجود در ایران، آمادگی برای ترجمه و انتشار آثار فلاسفه هند در ایران وجود دارد. با توجه به اینکه هند خاستگاه فلاسفه بزرگی بوده است، از انتشار کتاب‌های این فلاسفه در ایران استقبال می‌کنیم؛ فلسفه به اندازه‌ای برای ایرانیان دوست داشتنی و با اهمیت است که اخیرا موسساتی برای تدریس فلسفه به کودکان به زبان ساده ایجاد شده است.

حسینی‌پور به جوایز حوزه کتاب در ایران اشاره کرد و گفت: با توجه به برگزاری جوایز حوزه کتاب ازجمله جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران که در حقیقت یک نوع گفت‌و‌گو با ابزار کتاب است، آمادگی داریم در این حوزه نیز تعاملاتی را با هند انجام دهیم.
وی در پایان سخنان خود ابراز امیداوری کرد: امیدد‌واریم کتاب به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین رسانه‌ها در جهان بتواند مسیر گفت‌و‌گو را بین نویسندگان ایرانی و هند مهیا کند.

مشترکات زیادی بین ایران و هند در زمینه هستی‌شناسی وجود دارد
در ادامه این نشست احمدعلی حیدری، دبیر جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران گفت: کانت اصطلاحی دارد با عنوان شرایط متقدم معرفت، به‌عبارت دیگر اگر قرار باشد معرفت تحقق پیدا کند، شرط تحقق معرفت عبارت است از مجموعه‌ای از شرایط که پیشاپیش باید مدنظر قرار بگیرد و اکنون پرسش من این است که در مساله دیالوگ و گفت‌و‌گوی فرهنگ‌ها میان ادیان و بینش‌های مختلف فلسفی چه شرایطی را به‌عنوان شرایط منتخب و یا شرایط اولیه می‌شود مطرح کرد.

وی ادامه داد: دو چهره فلسفی شاخص هستند که در این زمینه به تفسیر اظهار نظر کرده‌اند که اتفاقا یکی از این فیلسوفان، فیلسوف هندی معروف است به نام Ram Adhar Mall که درباره وضعیت میان فرهنگی جهان این‌گونه اظهارنظر کرده است که میان فرهنگی بودن، نام گونه‌ای منش، طرز تفکر و بینش فلسفی میان فرهنگی است، این بینش همه فرهنگ‌ها و فلسفه‌ها را مانند سایه‌ای همراهی می‌کند و مانع از آن می‌شود که خود را در موضع مطلق قرار دهد.

حیدری با اشاره به دیگر فیلسوفان   چهره دیگر، یک فیلسوف آلمانی است که تمایلات و گرایش‌های هگلی دارد و ایشان در زمینه شرایط متقدم میان فرهنگی به این نکته اشاره می‌کند که فلسفه در جهان امروز یا میان فرهنگی خواهد بود و یا چیزی نیست مگر مشغله‌ای دانشگاهی که ارتباطی با جامعه ندارد.

دبیر جایزه جهانی کتاب سال با اشاره به گفت‌و‌گوهای میان فرهنگی در ایران گفت: در دانشگاه علامه طباطبایی ایران انجمن «فلسفه میان فرهنگی ایران» از چهار سال پیش فعالیت می‌کند و تاکنون با کشورهایی همچون آلمان، اتریش، چین و... گفت‌و‌گوهای میان فرهنگی را شروع کرده است.

حیدری گفت: بسیار علاقه‌مند هستیم که این گفت‌و‌گوهای میان فرهنگی و میان فلسفی را با کشور هند نیز ادامه دهیم، چراکه فکر می‌کنم، آن زمینه‌های متقدم که بخشی ناظر به هستی‌شناسی و آنتولوژی است در میان ما مشترکات بسیار زیادی دارد. یک فیلسوف بسیار معروف ایرانی در قرن ۱۷ در دوره صفویه کتابی را ترجمه می‌کند از متفکران هندی که در آن میرفندرسکی نشان می دهد چگونه مسلمانان و هندوها می توانند در یک زمینه برآمده از یک نگاه برون شناختی راهی را باز کنند.

تاثیر‌شورای تحقیقات فلسفی در تقویت ارتباط هند و ایران
محمدعلی ربانی، رایزن فرهنگی ایران در هند نیز در این نشست، عنوان کرد: دو سالی است که برنامه‌ای با عنوان گفت‌و‌گوهای فرهنگی ایران و هند داشته‌ایم که در تهران و دهلی برگزار شده و لازم است، سومین دوره از این گفت‌و‌گوها را با همکاری مجموعه نهادهای دانشگاهی ازجمله شورای روابط فرهنگی هند برگزار کنیم. به‌نظر می‌رسد، شورای تحقیقات فلسفی با ایفای نقش در این موضوع می‌تواند کمک شایانی به توسعه فرهنگی کند.

ربانی ادامه داد: به نظر می‌رسد ما بیش از اینکه رسانه‌ها و سیاست فرصت عمل پیدا کنند برای تصویرسازی از یکدیگر نیازمند درک علمی و فلسفی هستیم و پیشنهاد می‌کنم برای اینکه برگزاری نشست‌ها تسهیل شود و مستمر شکل بگیرد، انجمن گفت‌و‌گوهای فلسفی ایران و هند شکل بگیرد. در کنار این انجمن می‌شود نشست‌های دوره‌ای سالانه را سامان داد و همچنین نشریه‌ای به زبان انگلیسی با عنوان گفت‌و‌گوهای فلسفی ایران و هند را منتشر کرد.