خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- مبعَث به روزی گفته می‌شود که حضرت محمد (ص) به پیامبری برانگیخته شد. این اتفاق در۴۰ سالگی پیامبر(ص) در غار حراء واقع در کوه نور در نزدیکی شهر مکه روی داد و سرآغاز دین اسلام بود. طبق دیدگاه مشهور شیعه امامیه، این رویداد در روز ۲۷ رجب، ۱۳ سال قبل از هجرت پیامبر (ص) روی داده است.
 
طبق گفته مورخان، مبعث در روز دوشنبه ۲۷ رجب سال چهلم عام‌الفیل و بیستمین سال حکومت خسرو پرویز در ایران روی داده است. قول‌های دیگری ۱۷ یا ۱۸ رمضان یا یکی از روزهای ماه ربیع‌الاول را روز بعثت دانسته‌اند، هرچند شیعیان قول اول را برگزیده‌اند. (ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، ج ۱، ص۲۴۰؛ یعقوبی، احمد، تاریخ، ج ۲، ص۱۵؛ طبری، تاریخ، ج ۲، ص۲۹۳)
 
وقتی پیامبر اکرم (ص) در غار حرا به تفکر و عبادت مشغول بود، با نزول نخستین آیات سوره علق و دعوت او به «خواندن به نام پروردگاری که آفرید» آغاز شد و با نخستین آیات سوره مدثر ادامه یافت. (ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، جلد ۱، ص۲۳۶-۲۳۷؛ یعقوبی، احمد، تاریخ، جلد ۲، ص۱۶؛ طبری، تاریخ، جلد ۲، ص۲۹۸)
 
پیامبر(ص) ابتدا همسرش خدیجه (س) و پسر عمویش علی (ع) را در جریان نبوت خویش قرار داد. سه سال بعد با نزول آیه «وَأَنذِرْ عَشِیرَتَک الْأَقْرَبِینَ؛ و خویشان نزدیکت را هشدار ده.( شعراء ۲۱۴)» دعوت وارد مرحله جدیدی شد.
 
از روی واقعیت حرف بزنیم نه شعار
مهندس سیدمجتبی حسینی، از سال دوم راهنمائی تحصيلات حوزوی خود را آغاز کرد و در سن 30 ‌سالگی به درجه اجتهاد رسيد. وی به‌طور همزمان كارشناسی مهندسی راه و ساختمان از دانشگاه تهران، و پس از آن كارشناسی ‌ارشد معماری و كارشناسی ‌ارشد فلسفه علم را نيز به پرونده علمی خود افزود. از اين مهندس اسلام‌شناس تاكنون بيش از 20 تأليف در حوزه دين‌پژوهی و بيش از یک‌هزار ساعت سخنرانی منتشر شده است. وی به مناسبت عید مبعث پیامبر (ص) درباره کتاب‌‌ «پویش پیامبر» از سلسله مباحث پیامبرشناسی، همچنین وضعیت پژوهش‌های داخلی و خارجی در زمینه سیره پیامبر (ص) و ائمه (ع) با خبرنگار ایبنا به گفت‌و‌گو نشست.
 
وی درباره دلیل تالیف مجموعه آثاری در زمینه شناخت وجوه گوناگون شخصیتی پیامبر اعظم (ع) گفت: حس کردم عظمت پیامبر (ص) بسیار بیشتر از شناخت ما از ایشان است و در این راستا از 15 سال پیش سلسله مباحث درباره پیامبر (ص) از زوایای مختلف از جمله قبل از خلقت، دوران تولد و بعثت تا زمانی که ایشان صراحتا اعلام پیامبری کرد، دوران پس از بعثت در مکه و مدینه و اتفاقاتی از جمله معراج و وحی را به نگارش درآوردم. از سلوک فردی و اجتماعی ایشان در این آثار گزارش‌های کوتاهی ارائه شده تا از روی واقعیت حرف بزنیم نه شعار.
 
این پژوهشگر ادامه داد: کتاب «پویش پیامبر» درباره جایگاه معرفتی و خلقتی و سلوک فردی و رفتاری پیامبر اکرم (ص) است که از سوی انتشارات کتاب نیستان منتشر شده است. در بخش نخست از این کتاب با عنوان «معرفت و محبت» با بهره‌گیری دقیق از آیات و روایات، به معرفی وجوه متمایزکننده رفتاری پیامبر اکرم (ص) به نحوی پرداخته شده که زمینه ایجاد معرفت به پیام و سیره ایشان و نیز جلب محبت بیشتر نسبت به ایشان در مخاطب به‌وجود آید. این بخش از کتاب در حکم یک جلسه تفسیری ساده، به شرح احادیثی از رسول اکرم و آیاتی از قرآن کریم اختصاص دارد که تمامی آن‌ها درباره کسب معرفت و جلب محبت انسانی به پیامبر اعظم (ص) است.
 
حسینی عنوان کرد: در بخش دوم از کتاب با عنوان «خلقت تا بعثت» روند تاریخی حرکت بشر از خلقت تا بعثت رسول اکرم (ص) و آنچه که زمینه‌ساز و بستر ظهور پیغام جهانی و جاوید ایشان شد، تشریح شده است. در این بخش موضوع چگونگی خلقت رسول اکرم (ص) و بحث تفکیک ولادت ایشان با خلقت نورانی‌شان تشریح شده و سپس شرح زندگانی رسول الله در کودکی و نوجوانی و سرچشمه‌های شکل‌گیری خلق حسنه ایشان مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی مفهوم جاهلیت با استناد به احادیث و روایات و آیات قرآن و بررسی جغرافیای طبیعی، اقتصادی و سیاسی شبه جزیره عربستان، همچنین نظام سیاسی و اقتصادی و حتی اداری شبه جزیره در عصر ظهور پیامبر در ادامه این بخش واکاوی شده است.
 
نویسنده کتاب «انسان در پویه تاریخ» افزود: بخش پایانی نیز با عنوان «بعثت تا رحلت» در سه بخش کلی بعثت تا هجرت، هجرت و هجرت تا وفات به تشریح و تفسیر سلوک فردی و اجتماعیِ زندگی آخرین پیامبر خداوند اختصاص دارد. پدیده بعثت و دلایل و بسترهای شکل‌گیری آن، شروع دعوت پیامبر اعم از دعوت مخفیانه و دعوت از خویشاوندان و در نهایت علنی کردن رسالت و نیز در ادامه هجرت از مکه به مدینه و بسترهای آن، شرح ساختار اجتماعی مدینه در زمانه هجرت و ماجرای رحلت ایشان و وصایا و سفارشات پیامبر (ص) پس از رحلت از دیگر سرفصل‌هایی است که در ادامه این کتاب تشریح شده‌اند.
 
تالیف درباره پیامبر (ص) و ائمه (ع) به‌دور از حاشیه‌ها
وی در ادامه درباره زبان و سطح آثاری که در زمینه سیره پیامبر و اهل بیت (ع) منتشر می‌شوند، گفت: کتاب‌هایی که در این زمینه به چاپ می‌رسند، باید با زبان نسبتا عمومی نوشته شوند تا افراد از درجه سواد پایین تا تحصیلات عالیه بتوانند از آن استفاده کنند. البته در بحث‌هایی مانند معراج و وحی زبان آثار باید کاملا تخصصی باشد. آثار در زمینه اهل بیت و ائمه (ع) باید خارج از حاشیه‌سازی‌‌ها و جوسازی‌ها، براساس اعتبار، اعتماد و تحقیق نگارش شوند.
 
حسینی درباره کمیت و کیفیت آثار این حوزه در بازار اظهار کرد: از نظر کمّی می‌توان گفت که در زمینه تالیف آثار مرتبط با موضوع بعثت به نسبت نیاز و در مقایسه با دیگر موضوعات مناسبتی تا حدودی کم‌کاری شده است. از نظر کیفی نیز به‌نظر می‌آید که بحث‌های عمیقی که پاسخگوی نیازهای جامعه بوده و بدون دخالت و اعمال نظر تدوین شده باشند، کمتر وجود دارد. البته در مواردی نیز کتاب‌هایی با محتوای غنی منتشر شده‌اند.
 
نویسنده کتاب «پویش پیامبر» درباره وضعیت پژوهش در حوزه دین و موانع این حوزه در کشور گفت: پتانسیل فرهیختگی جامعه ما کم نیست. فرهیختگی در جامعه ما ریشه تاریخی دارد. در این زمینه از قدیم تشکل‌های غیر دولتی وجود داشته است. جامعه فرهیخته ما نیازی به حمایت دولتی ندارد. بهترین کمک دولت به پژوهشگران و نویسندگان این است که سر راه پژوهش مانع ایجاد نکنند و مشوق پژوهشگران باشند.
 
وی درباره پژوهش‌های انجام شده در خارج از کشور نیز ادامه داد: پژوهش‌های خارجی در حوزه دین و ائمه (ع) در قالب دو دسته جای می‌گیرند. یک دسته پژوهش‌هایی هستند که به دست مسلمانان صورت گرفته و دسته دیگر پژوهش‌هایی است که از سوی غیرمسلمانان (مستشرقان) تدوین شده‌اند. مستشرقان بیشتر با تحقیق از روی منابع معتبر، در زیرساخت‌های بحث دنبال موارد خاصی بوده و جزئیات را پیگیری کرده‌اند، اما تفاوت کار پژوهشگران و نویسندگان ما با خارجی‌ها در زمینه تالیف آثاری با موضوع ائمه و اهل بیت (ع) در این است که ما بیشتر براساس اعتقادات‌مان می‌نویسیم. البته این‌طور نیست که ایدئولوژی دخالت ندارد، ولی در بیشتر آثار ما اعتقادات و عواطف‌مان نسبت به ائمه (ع) غلبه داشته و کمتر به اسناد و منابع دقیق تاریخی استناد می‌شود.
 
به پیامبر (ص) نزدیک‌تر شویم
 حسینی اظهار کرد: هرچه بیشتر پیامبر (ص) را بشناسیم و از نزدیک با ایشان آشنا شویم، بیشتر شبیه آن حضرت می‌شویم و اینکه بفهمیم پیامبر (ص) چقدر برای هر انسانی دوست‌داشتنی است، ما هم به همان اندازه دوست‌‌داشتنی‌تر خواهیم شد و اخلاق و منش و کردار ما هر اندازه بیشتر به حضرت محمد (ص) نزدیک‌تر شود، این خود بهترین تبلیغ برای دین ماست.