دكتر مرتضي رضوان‌فر، رئيس پيشين پژوهشكده مردم‌شناسي سازمان ميراث فرهنگي با بيان اين مطلب به خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، با اشاره به تجديد چاپ كتاب «جستاري در فرهنگ ايران» گفت: شادروان مهرداد بهار، طراح ديدگاه‌هاي تحقيقي و فرضيات علمي ارزشمندي در مطالعه اساطير ايراني است كه بر ژرفا و عمق شناخت ما نسبت به فرهنگ ايراني تأثير بسياري نهاده است.

وي افزود: زنده ياد دكتر مهرداد بهار، فرزند ملك‌الشعراي بهار بود كه نه تنها در حوزه پژوهش‌هاي علمي به اساطير ايراني پرداخت، بلكه از برترين‌هاي عصر خود به شمار مي‌رفت.

اين پژوهشگر خاطرنشان كرد: استاد بهار، نقش دانشجو و دانش‌پژوه را چون نقش معلم و استاد در كشف حقيقت بزرگ مي‌‌دانست و پيرو تفكر كهنسال مريد و مرادي نبود. از اين روي كه او باب گفت‌وگوها را هموراه باز مي‌كرد و ايده‌هاي خود را در برابر پرسش‌ها و چالش‌ها مي‌گذاشت.

وي افزود: بندهش، پژوهشي در اساطير ايران، اديان آسيايي، از اسطوره تا تاريخ و بسياري ديگر از كتاب‌هاي اين استاد فرزانه، امروز از منابع و مراجع علمي و اصلي مطالعات اسطوره‌شناختي در ايران است.

وي افزود: علل سقوط اشكانيان، تعارض تجارت و برزيگري در ايران عصر اشكاني، بررسي آيين زورخانه‌ها و ارتباط آن با عياري و آنچه درباره تحول اساطير به حماسه در ايران مطرح است، از جمله نكات تازه‌اي است كه بهار به آن پرداخت و انسان را به انديشيدن وادار مي‌كند.

اين مردم‌شناس يادآور شد: كتاب «جستاري در فرهنگ ايران»، مجموعه‌اي ارزشمند از مقالات و گفت‌وگوها درباره فرهنگ ايران در اعصار كهن و يادگار شادروان مهرداد بهار براي اسطوره‌شناسان و فرهنگ و تمدن ايران زمين است.

درباره اساطیر ایران، کنگ دژ و سیاوش، سخنی چند درباره شاهنامه، از اسطوره تا حماسه، ورزش باستانی ایران و ریشه‌های تاریخی آن، ریشه‌های نخستین، اسطوره؛ بیان فلسفی با استدلال تمثیلی، نوروز، زمان مقدس، نوروز جشنی آریایی نیست، درباره جشن سده، دیدگاه‌های تازه درباره مزدک، شعری چند به گویش همدانی از باباطاهر، زندگی محمدتقی بهار، قیام ژاندارمری خراسان به رهبری کلنل محمد تقی خان پسیان از جمله بخش‌هاي مختلف اين كتاب است.

در بخشی از پیشگفتار کتاب «جستاري در فرهنگ ايران»به قلم مهرداد بهار آمده است: هرگز مدعی آن نیستم که از همه مطالب كتاب می‌توان دفاع کرد، ولی برآنم که این کتاب در تمامیت خود، دیدی مشخص را دنبال می‌کند. این دید اجتماعی - تاریخی است که در جست‌وجوی حقیقت ملموس و منطقی است و بر اساس عینی و نه ذهنی، به پدیده‌های اجتماعی- تاریخی می‌نگرد. البته این معنای طرد هر نظر ديگر نیست. شخص باید بتواند آزادانه همه مکاتب فکری را بشناسد و از میان چنین مطالعه وسیعی، راه خویش را در بررسی مسایل برگزیند، زيرا هیچ واقعه‌ای به خودی خود رخ نمی‌دهد. علل وقوع حوادث اجتماعی- تاریخی، فردی نيست و نیاز به زمینه‌های مساعد اجتماعی- تاریخی دارد و شرایط جغرافیایی و روانی انسان‌ها در روی دادن حوادث موثر است. نکته اینجاست که نه هر که مدعی برداشتی عینی است، در واقع به درستی گام برمی‌دارد و نه هر که در عینی دیدن تاریخ دچار تعصب است، راه راست می‌پیماید. این نظر که در همه اقوام در اعصار کهن راه مادر سالاری را پیموده‌اند و این که همه جوامع بشری عصر بردگی را طی کرده‌اند، هرچند برداشتی عینی به نظر می‌آمد اما به کلی با حقیقت بیگانه است و گویندگان آن‌ها حتی تعریفی درست از مادرسالاری و بردگی در دست ندارند یا چنان تعریفی محدود و اروپایی از مادرسالاری و بردگی ارائه می‌دهند که با حقیقت تاریخ جوامع دیگر قاره‌های زمین هماهنگ نیست. مطالبی که در این کتاب آمده، توجه به این نکته دارد که از هرگونه تعصبی به دور باشد.

اين كتاب ارزشمند توليد يك اثر علمي، ارزشمند و گرانسنگ است و گزيده‌اي از مقالات و گفت‌و‌شنودهايي درباره فرهنگ، تاريخ و زبان در اعصار باستاني، طي سي سال كوشش مهرداد بهار فراهم آمده و منتشر شده است.

«جستاري در فرهنگ ايران» به قلم مهرداد بهار در شمارگان 2200 نسخه، 456 صفحه و بهاي 61000 ريال از سوي پژوهشكده مردم‌شناسي سازمان ميراث فرهنگي و نشر اسطوره تجديد چاپ شده و در دسترس علاقه‌مندان به كتاب‌هاي تاريخ و اسطوره‌شناسي قرار گرفته است.