افشین علا در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) اظهار کرد: ادبیات کودک و نوجوان در ایران همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی رشد زیادی پیدا کرد و با توجه به این ارتقای همزمان، خود به خود نهادهایی که در نظام جدید جمهوری اسلامی ایران بعد از آن زمان در حوزه فرهنگ به‌وجود آمدند به طور طبیعی متولی رسیدگی به وضعیت ادبیات کودک شدند. از جمله این نهادها می‌توان به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اشاره کرد که از پیش از انقلاب همواره در روند توسعه و تحول ادبیات کودک نقش داشته است. علاوه بر این نیز بعد از انقلاب نهادهایی اقدام به انتشار نشریاتی در حوزه کودک و نوجوان کردند که به نوبه خود تاثیر مثبتی بر روند توسعه و تحول ادبیات کودک و نوجوان داشتند.
این شاعر کودک و نوجوان ادامه داد: اگر بخواهیم به صورت تخصصی روند تحول شعر کودک را در ادبیات کودک و نوجوان مورد بررسی قرار دهیم، می‌بینیم که ما در اوایل انقلاب و حتی تا در دهه 60 شاهد رشد چشمگیری به صورت کمی و کیفی در حوزه ادبیات کودک بودیم و تعداد شاعران اندک شعر کودک که هم در فرم و قالب و هم در محتوای شعر کودک به صورت تخصصی وارد این عرصه شدند، بعد از انقلاب افزایش زیادی پیدا کرد.
وی با بیان اینکه نمی‌توان تاثیر مثبت نهادهای دولتی را در توسعه و تحول ادبیات کودک مخصوصاً شعر کودک را نادیده گرفت، گفت: اما این تاثیر به مرور زمان کمرنگ شد و رفته رفته با افزوده شدن علاقه‌مندان به این حوزه و ایجاد رقابت‌های کمی به جای توجه به کیفیت و گرایش تدریجی ناشران به تولید کارهای بازاری سبب شد ادبیات کودک از اواسط دهه 70 و به ویژه از دهه 80 با افول مواجه شود. در این دوره نهادهای دولتی متولی این امر و همچنین نهادهای خصوصی تیزبینی و دلسوزی را که در سال‌های اول انقلاب نسبت به ادبیات کودک داشتند از دست دادند.
علا در ادامه به وضعیت تاثیر نهادهای دولتی در سال‌های اخیر بر روند تحول ادبیات کودک اشاره کرد و گفت: در حال حاضر شاید تعداد نهادهایی که در راستای توسعه و تحول ادبیات کودک تلاش می‌کنند و همچنین سازمان‌هایی که به انتشار نشریات مربوط به این حوزه اقدام می‌کنند و عناوین کتاب‌هایی که از سوی ناشران مختلف اعم از دولتی و خصوص منتشر می‌شود، افزایش پیدا کرده باشد اما دیگر نمی‌توانیم شاهد آن رشد و تحولی باشیم که در دهه 60 داشته‌ایم. در واقع نهادهای دولتی دچار نوعی خمودگی و روزمرگی شده‌اند و تنها به انجام وظایف و کارهای روزانه‌شان اکتفا می‌کنند و این یکی از آفت‌هایی است که در سال‌های اخیر گریبان‌گیر ادبیات کودک و نوجوان شده است.
وی به ارایه پیشنهادهایی برای رفع این مشکل پرداخت و گفت: اگر بخش دولتی می‌خواهد کارهای مفیدی در زمینه توسعه و تحول ادبیات کودک انجام دهد باید به جای ورود مستقیم به این حوزه اولا از نهادهای خصوصی و مردمی مرتبط حمایت کند، ثانیاً یک برند یا الگو برای تشویق شاعرانی که به معنای واقعی کلمه می‌خواهند برای رشد و تحول شعر کودک کاری انجام دهند و با این حوزه مأنوس هستند، ایجاد کند تا مردم به تدریج تفاوت آثار خوب و بد و امتیاز آثار برتر را نسبت به آثار مبتذل متوجه شوند.
علا عنوان کرد: در واقع دولت باید به کتاب‌هایی که از سوی ناشران مختلف منتشر می‌شود، بر اساس معیارهای مشخص امتیاز دهد تادیگر شاهد گرایش ناشران به سمت سری‌دوزی و کارهای سفارشی نباشیم. بخش‌های دولتی می‌تواند با استفاده از تجربیات نخبگان در این حوزه با نگاهی حمایتی و در عین حال ناظرانه و نقادانه در ادبیات کودک به توسعه و تحول آن کمک کنند. من همچنان جای نهادی به نام «خانه شعر کودک» را در ایران خالی می‌بینم؛ نهادی که بتواند ضمن ارایه معیارهای واقعی برای شعر کودک مشوق برگزیدگان این حوزه نیز باشند و چراغی را روشن کند که در پرتو آن مخاطبان بتواند کارهای ارزشمند را از کارهای بازاری تشخیص دهند.
افشین علا، متولد سال 1348 در شهرستان نور است. وی فعالیت ادبی خود را از دهه 60 و از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شروع کرد. در نوجوانی آثارش در نشریات معتبر کودک به چاپ رسید و مورد توجه شاعران موفق آن زمان قرار گرفت. علا همچنین در زمینه رمان نیز فعالیت دارد ولی بيشتر به عنوان شاعر مطرح است به گونه‌ای که اشعارش را در کتاب‌های درسی هم می‌توان یافت. از جمله آثار علا می‌توان به «یک عالم پروانه»، «یک سبد بوى بهار»، «بلدم شعر بگویم»، «نسیم دختر باد»، «خاطرات مه گرفته» و «گل صد برگ» اشاره کرد.
در این باره بیشتر بخوانید:
اسدالله شعبانی: اشتباهات مدیران، فرهنگی مردم را از کتاب دور می‌کند/ کم‌توجهی به اصول زبان فارسی در کتاب‌های درسی
مجید راستی: دولت کتاب‌های مورد نیاز مردم را در کتابخانه‌ها عرضه کند/ برگزاری نمایشگاه‌های کتاب به اقتصاد کتابفروشی‌ها ضربه می‌زند
محمود برآبادی: نگاه نهادهای دولتی به ادبیات کودک صرفاً تربیتی است/ نقش نهادهای غیردولتی را جدی بگیریم
کاشفی خوانساری: نهادهای دولتی روند طبیعی چرخه نشر کتاب کودک را مختل کرده‌اند/ حمایت آری؛ تصدیگری نه!
حمایت دولت از ادبیات کودک و نوجوان آری، استیلای سیاسی بر آن نه/ یادداشتی از محسن هجری
دوشنبه ۲۶ مرداد ۱۳۹۴ - ۰۹:۴۴
نقش نهادهای دولتی بر روند ادبیات کودک/7
افشین علا: ادبیات کودک نیازمند تیزبینی و دلسوزی بیشتر نهادهای دولتی است
افشین علا از شاعران کودک و نوجوان با بیان اینکه نمی‌توان تاثیر مثبت نهادهای دولتی را در توسعه و تحول ادبیات کودک در دهه‌های گذشته نادیده گرفت، گفت: این تاثیر به مرور زمان کمرنگ شده و از اواسط دهه 70 و به ویژه از دهه 80 با افول مواجه شده است؛ در حال حاضر نهادهای دولتی و خصوصی متولی این امر تیزبینی و دلسوزی را که در سال‌های اول انقلاب نسبت به ادبیات کودک داشته‌اند از دست داده و دچار نوعی خمودگی و روزمرگی شده‌اند.
نظر شما