سرویس ادبیات خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیلار فتحی اقدم: به راستی که او پروین آسمان شاعران ایران است و در میان زنان شاعر فارسی‌گو، چه در میان کلاسیک‌ها، چه در میان معاصران و هم‌عصرانش، پرچمدار شعر زنان است.

برخی منتقدین شعرهای پروین را مردانه خطاب کرده‌اند. حتی برخی از تندرو‌های معاصر با او این تهمت را به وی زده‌اند که شعرهایش توسط پدرش سروده شده و با نام پروین به چاپ می‌رسد. دلیل تمام این بدگمانی‌ها این بوده که پروین نسبت به دیگر زنان شاعر از احساسات و عواطف زنانه‌ خود بسیار کمتر صبحت کرده و در شعرهایش، صبحتی عیان از عشق، یار و بوسه نمی‌بینیم.

این در حالی است که باید در نظر داشته باشیم که پروین در خانواده‌ای با فرهنگ اصیل ایرانی رشد و نمو پیدا کرده‌است؛ شاید همین امر و نجابت شرقی او در مواجهه با پدرش که آموزش و پرورش او را بر عهده داشت؛ همچنین شرم و حیا از استادان بزرگوارش مانند ملک‌الشعرای بهار و علی‌اکبر دهخدا باعث شده که تصمیم بگیرد ظرافت وزنانگی را به نوعی دیگر در شعر خود به نمایش بگذارد.

زنانگی در شعر پروین مانند زنانگی در شعر دیگر شاعران زن نیست که بیان‌های رمانتیسم در شعرش آشکار باشد و مدام از عشق زمینی و معشوق صحبتی به میان آید. زنانگی در شعر پروین شاید مانند زنانگی مادران و مادر بزرگ‌هایمان باشد که همیشه در زیر پوششی از حجب و حیای شرقی خود را پنهان می‌کردند. زنانگی در شعر پروین آنجایی دیده می‌شود که او در اشعار خود از مواردی استفاده می‌کند که زنان در طول روز با آن سرو کار دارند. مانند؛ سیر، پیاز، مطبخ، دیگ، عدس و... . این‌ها همگی نشان دهنده دنیای زنانه‌ای است که پروین با آن سر و کار دارد. که این ابیات شاهدی بر این مدعا هستند؛
سیر یک روز طعنه زد به پیاز/ که تو مسکین چقدر بدبویی
به کنج مطبخ تاریک، تابه گفت به دیگ/ که از ملال نمردی چه خیره سر بودی
عدسی وقت پختن از ماشی/ روی پیچید و گفت این چه کسی است
ماش خندید و گفت غره مشو/ زانکه چون من فزون چون تو بسی است

یکی دیگر از نشانه‌های زنانگی در شعر پروین این است که او در شعرهای خود بسیار به حقوق زنان پرداخته است. او به صراحت از حق تحصیل زنان و محروم بودن آنان از تحصیل صحبت می‌کند. او همواره از این که زنان جامعه دسترسی به امکان تحصیل نداشتند در رنج بود و این مهم در شعرهایش کاملا نمود دارد؛
نور را ز چشم زن نهان می‌داشتند/ این ندانستن ز پستی و گران‌جانی نبود

و از دیگر مواردی که پروین برای زنان پسندیده می‌دانست پرهیز از نادانی، پایبندی به پاکی و عفت بود. او به جز حجاب ظاهری نوع دیگری از حجاب را برای زنان قائل بود که مربوط به حجاب روح می‌شود. یکی دیگر از نکات زنانه شعر پروین اشارات ویژه او به مقام مادر است و مقام مادر را ازجهت زایش فرزندان و پرورش آنان در آغوش خود، بسیار مقدس می‌داند. پروین با اینکه خودش هیچ‌گاه فرصت مادر شدن را نداشت، با توجه به غریزه زنانه‌اش نقش مادرانگی در اشعارش بسیار پررنگ هست مانند شعر «مادر موسی» که تقریبا همه ما آن را خوانده‌ایم. صحبت از چنین مواردی در اثر نشان‌دهنده این است که اثر مورد مطالعه توسط یک بانوبا طبع لطیف خلق شده است.

به طور کلی شعر پروین در نوع خود و در میان آثار ادبی خلق شده توسط زنان، بسیار ارزشمند است هم به لحاظ دارابودن ظرایف ادبی دلکش و ویژگی‌های سبکی مختص به خود، هم به لحاظ تصویری که پروین از یک زن اصیل یرانی به نمایش می‌گذارد. درک زنانگی و لطافت شعر پروین نیازمند باریک‌بینی و ظرافت نظر است که با تعمق در اشعار او، لطافت در شعرش کاملا ملموس خواهد بود و میزان بالای عاطفه او درک خواهد شد.