مولف کتاب «نگاهی به جایگاه آموزش و تدریس؛ آسیبشناسی رشته علم اطلاعات و دانششناسی و راهکارهای بهبود آن»:
رویکردهای منسوخ همچنان در تدوین منابع کتابداری وجود دارد!
زهرا رضازاده برخی منابع آموزشی رشته کتابداری را غیرکاربردی میداند و معتقد است که همچنان رویکردهای منسوخ درباره جایگاه کتابدار بر تالیف منابع درسی دانشجویان این رشته تاثیر دارد.
وی افزود: چالشهای برنامههای درسی و شیوههای آموزش رشته علم اطلاعات و دانششناسی از نظر بسیاری از کارشناسان خودش را در مقطع دکتری نشان میدهد؛ بنابراین گرایش بازیابی اطلاعات در مقطع دکترای علم اطلاعات و دانششناسی ایجاد شد.
رضازاده افزود: در مقطع دکترای رشته علم اطلاعات و دانششناسی بهعنوان مثال استاد هنگامی که سرفصلها و مباحث علوم کامپیوتر را برای دانشجویان این رشته تدریس میکند دانشجویان این رشته دقیقا نمیدانند این مبحث با رشته علم اطلاعات و دانش شناسی چه ارتباطی دارد و در کدام قسمت به کار دانشجوی این رشته میآید؛ چراکه استادان علوم کامپیوتر دانشگاه با علم اطلاعات و دانششناسی آشنایی نداشتند؛ بنابراین این دانشجوی رشته کتابداری بود که خودش باید ارتباط مباحث فناوری اطلاعات و علوم کامپیوتری را با واحدهای درسی رشته تحصیلی خود مطابقت میداد تا کاربردش را متوجه شود.
رضازاده با بیان اینکه در زمان دانشجویی بسیاری از مباحث درسی و واحدهای تئوریک رشته علم اطلاعات و دانششناسی به نظرم کاربرد عملی نداشتند، اظهار کرد: هرچند این موضوع هم بعدها از سوی کمیته برنامهریزی درسی پیگیری شد و کاهش پیدا کرد اما به نظر میرسد، این واحدهای تئوری و درسی به زعم بنده غیرکاربردی به این دلیل آموزش داده میشد تا تربیت یافتگان بتوانند صرفا در واحدی مانند کتابخانه فعالیت کنند اما امروزه این نگاه که کتابداران باید صرفا در کتابخانه بنشینند و به مراجعان خدمات بدهند منسوخ شده است.
وی افزود: امروزه علم اطلاعات و دانششناسی تنها با هدف تربیت دانشجویان کتابداری که بخواهند حضور صرف در چارچوب کتابخانه داشته باشند و به مراجعان خدمات بدهند، آموزش ارائه نمیکند این علم در دنیای کنونی به دانشجویان میگوید باید از رشتههای دیگر نیز اطلاعات داشته باشید . بنابراین کتابداران باید آموختههای خود را با دانش و فناوریها جدید و حتی اطلاع از علوم دیگر گسترش بدهند.
این نویسنده درباره چالشهای مهم برنامههای درسی و شیوههای تدریس رشته علم اطلاعات و دانششناسی که در این کتاب به آن پرداخته است، گفت: در این کتاب به مباحث، سرفصلها و آسیبهایی مانند «چالشهای برنامههای درسی»، «سرفصلهای درسی نامناسب»، «لزوم توجه به افزایش واحدهای فناوری اطلاعات در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی»، «ایجاد واحد کارآفرینی در سرفصلهای دروس کتابداری» و شیوه تدریس صحیح و مفید رشته کتابداری با ارائه الگوهای تدریس پیشرفته پرداخته ام.
وی با بیان اینکه به نظر میرسد رشته علم اطلاعات و دانششناسی نیاز به واحدهای درسی بیشتری مرتبط با فناوری اطلاعات دارد، عنوان کرد: البته کرونا تا حدودی کتابداران را به سمت استفاده از فناوری اطلاعات سوق داد اما با توجه به اینکه رشته علم اطلاعات و دانششناسی بیشتر بر ماهیت اطلاعاتی و آگاهی استوار است، باید در زمینه افزایش دانش و اطلاعات، فعالیت بیشتری از نظام آموزشی و کتابداران محقق شود.
رضازاده جرقه نوشتن کتابش را مطالعه کتاب «فلسفه کتابداری و اطلاعرسانی» و خواندن مقالهای درباره آسیبشناسی آموزش کتابداری معرفی میکند و معتقد است: ایده اولیه نوشتن کتاب «نگاهی به جایگاه آموزش وتدریس؛ آسیبشناسی رشته علم اطلاعات و دانششناسی و راهکارهای بهبود آن» بعد از خواندن این مقاله و ضرورت به روزکردن آن شکل گرفت.این کتاب در قسمت برنامه درسی، شیوههای تدریس و آموزش میتواند بهعنوان کتاب مرجع مورد استفاده استادان و کتابداران قرار بگیرد.
وی در پاسخ به این پرسش که این کتاب چه نیازی از جامعه کتابداری را برطرف میکند، اظهار کرد: کتاب «نگاهی به جایگاه آموزش وتدریس؛ آسیبشناسی رشته علم اطلاعات و دانششناسی و راهکارهای بهبود آن» ابتدا نیاز جامعه مخاطبش که استادان هستند را مرتفع میکند؛ علاوه براین دانشجویان این رشته نیز میتوانند از این کتاب استفاده کنند.
رضازاده درباره مشخصات کتاب«نگاهی به جایگاه آموزش وتدریس؛ آسیبشناسی رشته علم اطلاعات و دانششناسی و راهکارهای بهبود آن» گفت: کتاب هفت فصل دارد و در 185 صفحه نگارش شده است. کتاب با شمارگان 500 نسخه، سال 1401 منتشر شد و از تازههای نشر چاپار محسوب میشود. این کتاب با قیمت 90 هزار تومان در ویترین کتابفروشیها قرار گرفته و حاصل تلاش و پژوهش سه ساله است.
وی درباره کتاب در دست تالیف خود نیز گفت: در آینده میخواهم در زمینه آسیبشناسی پژوهش رشته کتابداری کتابی را منتشر کنم.
نظر شما