مریم اخوتی، دبیر بورد کتابداری پزشکی کشور درگفت‌‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) عنوان کرد: در حوزه بهداشت و درمان نقش اطلاعات به‌روز بسیار پررنگ است؛ زیرا تصمیم‌گیری در این بخش باید مبتنی بر شواهد باشد. علاوه بر اطلاعات به‌روز که باید ملاک تصمیم‌گیری‌ها باشد باید ضرورت استفاده از داده‌های مهم و به‌روز را در جامعه ترویج کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان تاکید کرد: البته مرادم از استفاده از منابع روز، فقط کتاب و مقاله نیست؛ بلکه کتابدار باید با فناوری‌های روز آشنا باشد و بتواند از این منابع اطلاعاتی استفاده کند و در عین حال توانایی اشاعه آنها را داشته باشد.
اخوتی اظهار کرد: کتابدار پزشکی باید از همه کانال‌ها از جمله شبکه‌های مجازی، پلتفرم‌ها و مدیاها استفاده کند و با پذیرش نقش جدید خود در دنیای امروز، برای اشاعه اطلاعات و دسترس‌پذیرکردن آنها، تلاش کند.
وی افزود: یک کتابدار فعال با مشارکت در تهیه و گردآوری اطلاعات به‌روز می‌تواند کتابخانه‌های بیمارستانی را به محملی مناسب برای ارائه داده‌های مرتبط و مناسب برای کادر درمان، بیماران و به‌طور کلی مخاطبان عام تبدیل کند.
اخوتی با تاکید بر این که فقط کادردرمان نباید مخاطب کتابخانه‌های بیمارستانی فرض شوند، عنوان کرد: تامین منابع اطلاعاتی بیماران در کتابخانه‌های بیمارستانی بسیار کم‌هزینه اما یک ضرورت بزرگ است. متاسفانه بر روی تامین منابع اطلاعاتی بیماران در کتابخانه‌های بیمارستانی کشور سرمایه‌گذاری نشده است.
وی بیان این که کتابدار پزشکی بهترین گزینه برای در اختیار قرار دادن اطلاعات موثق دارویی برای بیماران است،گفت: او می‌تواند بیماران را از نظر سطح سواد بررسی کند و کتاب مورد نیاز آنها را در اختیارشان قرار بدهد و کادر درمان هم می‌توانند در ارائه این اطلاعات او را همراهی کنند. به عنوان‌مثال در کشور ما استفاده از داروهای گیاهی و شیمیایی به موازات هم کاربرد زیادی دارد. بهترین منبع برای دادن اطلاعات درباره تداخلات دارویی شیمایی یا دادن آگاهی درباره داروهای گیاهی، کتابداران بیمارستانی هستند.
کتابداران با نیازسنجی از بیماران بیمارستان خود، کتاب مناسب بخرند
اخوتی تاکید کرد: کتابداران بیمارستانی بر اساس بودجه بیمارستان‌ها و نیازسنجی از بیماران مورد نظر آن مرکز می‌توانند کتابهای مورد نیاز بیماران را شناسایی و تهیه کنند. کتابخانه‌ها معمولا یک کمیته تامین یا انتخاب منابع دارند و در این کمیته درباره خرید منابع تصمیم‌گیری می‌شود اما معمولا تامین منابع برای بیماران در این کمیته‌ها مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: کتابخانه‌های پزشکی باید بیمار و تهیه کتاب بر اساس اطلاعات آنها را یک ضرورت بدانند و کتاب‌هایی را متناسب با سطح سواد آنها در کتابخانه‌های بیمارستانی قرار بدهند؛ زیرا اطلاعات مناسب و درست در روند درمان بیمار موثر است و ارتباط مستقیمی با آگاهی بیمار و حتی همراه و مراقبش دارد.
وی در این زمینه افزود: علاوه بر کادر درمان، بیماران و همراهانشان هم نیازبه منابع اطلاعاتی دارند. بیماران آن قشر از مخاطبان کتابخانه‌های بیمارستانی هستند که اصلا در بحث کتابخانه‌های بیمارستانی دیده نشدند و اغلب کتابهای کتابخانه‌های بیمارستانی مخصوص کادر درمان هستند.
استفاده از فایل صوتی و تصویری در وب سایت کتابخانه‌ها
عضو هیات‌علمی دانشگاه‌علوم پزشکی‌کرمان تاکید‌کرد: استفاده از هیومن لایبرری(کتابخانه‌های زنده) امروز در جهان یک موضوع آشناست. با استفاده از کتابخانه‌های زنده که در آن یک شخص جای کتاب را در آن کتابخانه زنده می‌گیرد، به‌عنوان مثال می‌توان با استفاده از فایل‌های صوتی و تصویری به بیماران درباره مباحث مختلف اطلاعات داد و آن را بر روی وب سایت کتابخانه بیمارستان قرار داد.
دبیر بورد کتابداری پزشکی کشور اظهارکرد: تامین منابع و ایجاد فضای اختصاصی برای استفاده بیماران در کتابخانه‌های بیمارستانی ما مرسوم نیست و حتی می‌توان گفت همه بیماران امکان استفاده حضوری از کتابخانه را ندارند. متاسفانه کتابخانه‌های بیمارستانی از ظرفیت وب سایت‌کتابخانه‌های بیمارستانی و فضای مجازی که شرایط اپیدمی کرونا آن را بیش از پیش به یک ضرورت تبدیل کرد،استفاده بهینه نکردند.
استفاده از روش کتاب‌درمانی یا اطلاعات‌درمانی
اخوتی با تاکید بر کتاب‌درمانی و اطلاعات‌درمانی در دایره وسیع‌تر گفت: در واقع تامین منابع و استفاده از کتاب‌درمانی یا اطلاعات‌درمانی استرس بیمار را کاهش می‌دهد و روند بیماری را تسریع می‌کند.
وی افزود: در سایت کتابخانه‌های بیمارستانی ظرفیت‌های زیادی برای ارایه اطلاعات به بیماران وجود دارد اما متاسفانه از ظرفیت‌های مجازی هم به‌طور‌کامل بهره نبردیم زیرا فقط کادر درمان را مخاطب کتابخانه‌های بیمارستانی فرض کردیم.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان عنوان کرد: در وب سایت کتابخانه‌های بیمارستانی فقط به اطلاعات علمی برای کادر درمان بسنده کردیم و مخاطب عام را فراموش کردیم. درحالی که کتابخانه ملی پزشکی آمریکا در کنار دیتا‌بیس‌های معتبر پزشکی، مدلاین پلاس‌هایی را که شامل « وب‌گاه آزاد برای بیماران، خانواده‌ها و ارائه‌دهندگان خدمات اطلاعات پزشکی) است را هم عرضه می‌کنند که این اطلاعات برای دانشجویان پزشکی و مخاطبان عام می‌تواند مورد استفاده باشد.
وی درباره نیاز به فضای خاص برای کتابخانه‌های بیمارستانی گفت: هر چند منابع فیزکی برای کتابخانه‌های بیمارستانی بهتر است وجود داشته باشد اما فضای فیزیکی خاص برای کتابخانه دیگر به طور خاص مورد نظر نیست و فضای مجازی از جمله و وب سایت کتابخانه می‌تواند اطلاعات بسیار خوبی را در اختیار بیماران قرار بدهد. به عنوان مثال استفاده از ابزارهایی مانند فلیم و بازی‌های کامپیوتری در حوزه درمان کودکان در روند دوره درمان آنان بسیار مهم است و جهان اکنون به سمت استفاده از این ابزارها حرکت می‌کنند.
شنبه ۱۸ دی ۱۴۰۰ - ۱۲:۱۴
نظر شما