به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، بازار کاغذ طی هفته گذشته با نوسانات زیادی همراه بود و تغییر قیمت‌ها ظرف این ایام، دلایل زیادی داشت. نوسانات قیمت از دی ماه امسال و به دنبال شایع شدن خبر توقف توزیع کاغذ دولتی به ناشران به اوج خود رسید و اهالی نشر بار دیگر شاهد افزایش قیمت کاغذ چاپ و تحریر تا بندی ۵۶۰ هزار تومان هم بودند که با نگرانی جمع زیادی از ناشران همراه بود.
 
اگرچه هنوز برخی از ناشران با استفاده از کاغذهایی که از تعاونی آشنا دریافت کرده‌ بودند به انتشار کتاب مشغول بودند اما بخشی از ناشران پرکار، مدت‌ها منتظر توزیع کاغذهای دولتی ماندند تا کتاب‌های خود را منتشر کنند. این وضعیت، صنعت نشر را دچار مشکلاتی کرد که التهاب در قیمت‌ها، نتیجه آن‌ها بود؛ التهاب‌هایی که اگرچه در یک بازه زمانی، کمی آرام گرفت اما اخیرا، شاهد موج جدیدی از آن هستیم که به افزایش دوباره قیمت کاغذ در بازار آزاد انجامیده است. دلیل اصلی بالا رفتن قیمت کاغذ طی ده روز اخیر چیست و چرا با وجود انتشار خبر تزریق کاغذ دولتی به بدنه صنعت نشر، بازار بار دیگر دچار التهاب شده است.
 
مطابق اطلاعات به‌دست آمده در روز یک‌شنبه (19 بهمن‌ماه)، هر بند کاغذ تحریر ۷۰ در ۱۰۰ با گراماژ ۷۰ حدود ۴۷۰ هزار تومان، هر بند کاغذ تحریر ۷۰ در ۱۰۰ با گراماژ ۸۰ نیز حدود ۵۷۵ هزار تومان در بازار کاغذ خرید و فروش شد. همچنین کاغذ تحریر ۶۰ در ۹۰ با گراماژ ۷۰ گرمی نیز ۴۰۰هزار تومان و گراماژ ۸۰ گرمی در این ابعداد نیز ۴۷۵ هزار تومان بود. هر کیلو کاغذ گلاسه زیر ۲۵۰ گرم نیز ۲۲ هزار تومان و بالای ۲۵۰ گرم ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان در بازار معامله شد.
 
بانک مرکزی و عدم تخصیص ارز به تجار
حسن میرباقری، رئیس انجمن واردکنندگان کاغذ و مقوا با یک ارزیابی کلی از وضعیت کاغذ در بازار به ایبنا گفت: بالا رفتن قیمت جهانی کاغذ موضوع مهمی است که طی ماه‌‌های اخیر شاهد آن بوده‌ایم و با یک جستجوی ساده در سایت کارخانه‌ها، این موضوع کاملا مشخص است. همچنین خیلی راحت می‌توان با رصد کردن قیمت‌ فروش به نرخ نهایی آن رسید.
   وی با اشاره به وضعیت واردات یکی دو ماه اخیر کاغذ و مقوا توضیح داد:‌ مشکل اصلی برای تجار، تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی است. ما پیش از این هم هشدار داده بودیم که برای تامین کاغذ و مقوای مورد نیاز صنایع مختلف از جمله صنعت نشر، بانک مرکزی باید با تجار هماهنگی بیشتری داشته باشد و یکی از دغدغه‌های جدی فعالان حوزه کاغذ، الان همین مساله است.
 
میرباقری افزود: آنچه وضعیت بازار را مشخص می‌کند، این است که واردات کاغذ با ارز آزاد انجام می‌شود و عرضه و تقاضا قیمت نهایی را مشخص می‌کند. اگر بانک مرکزی در این زمینه همکاری کند، تلاطم کنونی بازار هم رفع می‌شود و به شرایط ثبات برمی‌گردیم.
 
وی با بیان اینکه قیمت کنونی کاغذ در بازار خیلی بالا نیست و معقول است، تاکید کرد:‌ توزیع کاغذ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاثیر زیادی بر بازار کاغذ دارد؛ زیرا این کاغذ با ارز ۴۲۰۰ تومانی در بازار عرضه می‌شود و قیمت کاغذی که با دلار آزاد وارد شده حدود ۶ برابر آن است. وقتی کاغذ دولتی در بازار توزیع شود، قیمت‌ها شکسته می‌شود ولی نمی‌توان انتظار داشت واردکننده کاغذی را که با ارز ۲۵ تومانی وارد کرده، با نرخ دولتی بفروشد.
 
میرباقری همچنین تاکید کرد: قیمت کاغذ در هفته جاری نسبت به هفته‌های قبل وضعیت بهتری دارد و اکنون کاغذ برای نیاز فعلی اهالی نشر و دست‌اندرکاران بخش‌های مختلف در بازار وجود دارد و نگرانی ما بیشتر برای واردات پارت‌های جدید کاغذ به کشور و ماه‌های آتی است.
 
نگرانی‌ها از کم آمدن کاغذ تا پایان سال
حسین بنایی، فروشنده کاغذ با اشاره به نرخ کاغذ تحریر در روزهای اخیر، به ایبنا گفت: همانند ماه‌های اخیر، این ماه (بهمن‌ماه) نیز نرخ کاغذ در بازار نوساناتی داشته است. خبر ترخیص ۹ هزار بند کاغذ دولتی از گمرک، تا حدودی در کاهش قیمت‌ها موثر بود اما این تاثیر چشم‌گیر نبوده است؛ زیرا این میزان کاغذ، حجم چندان بالایی نیست و معمولا این مقدار کاغذ تنها دو روز کاری را پوشش می‌دهد.
 
وی ادامه داد: البته نمی‌توان منکر تاثیر کاغذ دولتی در بازار بود؛ زیرا نیاز بخش زیادی از ناشران را تامین می‌کند و با توزیع سهمیه‌ای، آن‌ها دیگر برای خرید کاغذ به بازار آزاد مراجعه نمی‌کنند.
 
بنایی در پاسخ به این سوال که وضعیت موجودی انبارهای کاغذ را چطور ارزیابی می‌کنید، عنوان کرد: طبق اطلاعاتی که به ما رسیده، کاغذ تا پایان سال و اوایل سال آینده موجود است اما احتمال کمبود آن وجود دارد. به همین دلیل برخی از فروشندگان و فعالان این حوزه از کمبود احتمالی آن نگران هستند.
 
باید منتظر ماند و دید که آیا وضعیت متلاطم بازار کاغذ، در هفته جاری و با تزریق کاغذهای دولتی آرام می‌گیرد یا نه؟ آیا می‌توان به واردات انبوه کاغذ در ماه‌های آتی امیدوار بود؟ آیا اصلی‌ترین دغدغه ناشران که تامین کاغذ تحریر برای انتشار کتاب است، برآورده می‌شود؟ و آیا ثبات به آرامش به بازار این کالای استراتژیک باز می‌گردد؟