کتاب «آن دورها ابراهیم» روزهای بعد از جنگ را روایت میکند، یعنی قصه ابراهیم از جایی از آنجاها تا همین جاها.
داستان پسر جواني كه به جبهه ميرود و از او، مردي جانباز، بازميگردد كه روانش مورد آسيب خمپاره قرار گرفته است. يعني پس از اصابت خمپاره، انگار روانش چند پاره شده و هر يك به سويي پرتاب ميشود و اين پرتاپهای ذهني شخص اول داستان، تا آخر مخاطب را درگير خود ميكند. آن ابراهيم كه بازگشته، هم، گاهي همان ابراهيم است كه بايد باشد و هم گاهي كسي ديگر است كه ديگران را نميشناسد و نميشناسندش.
عماد عبادي، نويسنده متن، روايتي چند سويه بر داستان ناتمام پرقصه جنگ داشته است. يعني به راحتي به شخصيتهای داستان اجازه ميدهد كه بيايند و خودشان از ماجرا برايتان تعريف كنند؛ كه اينگونه نگاهي متفاوت و منشوري در قصهاش ايجاد ميكند. هم از ابراهيم-شخصيت اصلي- سخن ميراند و هم از اطرافيان ابراهيم. يعني مردمان محلهاش، پدرش، برادر كوچكترش و معشوقهاش ثريا. يعني نگارنده، دوران بعد از جنگ را با نگاه به افراد پشت جبهه بازبيني كرده است و قلم را به همانها داده كه در زمانهای متفاوت برايتان تعريف كنند كه آن روزهای ابراهيم چه بود و چه شد.
همچنين عبادي، يكي از راويان اصلي داستان را ثريا يعني معشوقه ابراهيم، قرار داده است. در واقع راوی، روح زنانگي ميشود كه در دوران جنگ تحميلي در انزوا، همپاي مردان قبيله سوخت و هيچ گاه آنطور كه بايد ديده نشد و هيچ خياباني نيز به پاس اين همه مظلوميت به نامش درنيامد. بايد اعتراف كرد كه در روايت عبادي، اين نيمه زنانه نويسنده برايت غريبگي نميكند. انگار كه ايشان سالها ناظر نگاههای صبور خواهراني بودهاند كه مردانشان هيچ گاه بازنگشتهاند.
نويسنده، همينطور، پا را از يك مجروح جنگي فراتر ميگذارد و در طول داستان، گمشدههاي ابراهيم يعني رزمندگان هم رزمش را برايش پيدا ميكند و روايتهای تلخ ديگری را آغاز ميكند. كه اندوه جانكاهي را بر دل مخاطب مينشاند. البته در داستانش هم درد هست و هم اميد؛ چرا كه با ساختن دو شخصيت يعني برادر كوچكتر ابراهيم و زنش، از نسل بعدي سخن به ميان ميآورد كه در مذبح ابراهيم و ثريا؛ چون دو نهال جوان رشد ميكنند و در اين خاك ريشه ميگيرند.
عبادي به ساختار زباني مخاطب تسلط دارد. به راحتي داستانش را چون موجودي سيال در ذهن خوانندهاش به جريان درميآورد و آنقدر نرم تغيير در زمان و دستور زبانش به وجود ميآورد كه از حيطه ضمير آگاه مخاطبش، جدايش ميكند و تنها در ذهنيت و محتواي مورد مطالبهاش غوطهورش ميسازد. او به راحتي با خوانندهاش ارتباط برقرار ميكند و اينگونه زمينه سرايتپذيري اثرش را فراهم ميسازد. بهزعم فكري اينجانب، اين قبيل آثار، خوانشي نو و واقعي از اتفاقات خاموش معاصر هستند.
باشد كه همواره تنور قلم ايشان گرم باشد، چرا كه ادبيات امروز ايران، بدون حضور اين قلمهای توانمند چون درختان نارسي خواهد شد كه هيچ جريان مطلوب و زايندهاي را به بار نخواهند نشست.
كتاب «آن دورها، ابراهيم» نوشته عماد عبادي توسط انتشارات سوره مهر در 1250 نسخه به بهای 22هزار تومان منتشر شد.
نظرات