اوژه در این اثر چگونگی شکل‌گیری «خاطره» و «آگاهی فردی» در بستر جمعی را توضیح می‌دهد و زندگی روزمره را بهترین سطح برای بررسی این موضوع می‌پندارد. او نقشه مترو را با زندگی افراد تطبیق می‌دهد و خاطره شخصی هر فرد را در یک بستر جمعی که مترو است، می‌نشاند؛ قطعاً هر فردی در ایستگاهی قرار عاشقانه، کاری و... داشته است.

اوژه اما برای مترو اتوریته‌ای نیز قائل است و معتقد است که این اتوریته از رهگذر نظم بسیار دقیق در تعیین مسیر و ساعت به افراد تحمیل می‌شود. همچنین او، عناوین ایستگاه‌ها را فرصتی برای بازخوانی و مرور مناسک و اسطوره‌ها نیز می‌داند و معتقد است که نام هر ایستگاه تداعی‌کننده اسطوره یا آیینی جمعی است؛ به تعبیری، مترو گرامیداشت آیین‌های اجدادی و به نوعی ساخته شدن تاریخ است. در مترو همواره با «دیگری» مواجه می‌شویم و در حال ساختن و باز تعریف مرزهای خود هستیم. از این رو، نویسنده مترو را محلی برای باز تعریف خود و هویت‌یابی می‌داند.

امیر طهرانی، دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس، در نشستی که برای نقد و بررسی این اثر در مؤسسه مطالعات و تحقیقات دانشگاه تهران برگزار شده بود، مردم‌نگاری را به معنای مرسومی که در جامعه ما وجود دارد، به یک تاریخچه استعماری گره زد؛ به این معنا که مردم‌نگار مکانی دور را به تأمل گذاشته تا با شناخت از آنجا بر آن حکمفرما شود اما به زعم او، ما نوع دیگری از مردم‌نگاری هم داریم که از آن استعمارزدایی شده و فرد می‌کوشد تا مکانی نزدیک یا به عبارتی محل زندگی خود را به شناخت بگذارد و اینجا است که مفهوم «دیگری فرهنگ خود» برجسته می‌شود و در این راستا، مترو، بهترین بستر برای مواجهه با دیگری‌های متعدد اعم از دیگری‌های جنسیتی، قومی، طبقه‌ای و... است.

طهرانی معتقد است که رویکرد اوژه در این کتاب، «مردم‌نگاری نزدیک» است و می‌کوشد تا پیوسته مترو را محل تلاقی دیگری‌های متعدد کند و به مترو به‌عنوان ماکتی از جامعه می‌نگرد.

به زعم او، مونوگرافی شهری از آن دست مقولاتی است که درعلوم‌اجتماعی ما مغفول مانده است در حالی که ما به مونوگرافی شهری از زندگی خودمان نیاز داریم. او همچنین، به ترجمه این کتاب ایرادات اساسی وارد کرد و بر این باور است که بسیاری از مفاهیم بدرستی از متن اصلی منتقل نشده است.

منبع: روزنامه ایران