به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،‌«فهرست کتاب‌های فارسی‌شده چاپی 1383 - 1371: نمایه» به همت فرشته ناصری، مهین فضائلی‌جوان، محمدکریم رحمانی‌پور و حمزه کاهانی زیرنظر محسن‌ناجی نصرآبادی تدوین شده و در سی و سومین دوره جایزه کتاب سال به‌عنوان اثر برگزیده معرفی شد. جامعیت، گستره زمانی وسیع و گستره زبانی متنوع از ویژگی‌های این اثر به‌شمار می‌رود.
 
محسن ناجی نصرآبادی، سرپرست تدوین «فهرست کتاب‌های فارسی‌شده چاپی 1383 - 1371: نمایه» درباره ضرورت تالیف این اثر گفت: خلاء کتاب‌شناسی یا اثر مستقلی در زمینه معرفی کتاب‌هایی که به فارسی ترجمه شده، احساس می‌شد. تنها چند پایان‌نامه در اواخر دهه 40 در این زمینه انجام شده بود. بر این اساس در فاز نخست، طرحی در بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی مطرح شد که فهرست تمامی آثار فارسی شده چاپی از ابتدای صنعت چاپ یعنی دوره قاجار تا سال 1370 گردآوری شود. منبع اصلی ما نیز کتابخانه‌ها، مجلات و برخی کتابشناسی‌ها مانند خانبابا مشار یا اثر ایرج افشار بود. مبنای کار هم کتابشناسی‌های جدید اروپا قرار گرفت، به این‌صورت که ابتدا نام مولف نوشته شده و دیگر اطلاعات در ذیل نام مولف قرار می‌گیرد.
 
معاون پژوهشی و برنامه‌ریزی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی با اشاره به گستره زبانی این کتاب مرجع افزود: در این مجموعه، کتاب‌هایی که از زبان‌هایی همچون فرانسه،‌ انگلیسی، روسی، عربی و ترکی به فارسی ترجمه شده، قرار گرفته است. حاصل کار هشت ساله، دسته‌بندی 24 هزار اثر ترجمه شده در چهار جلد بود که در سال 1381 نیز منتشر شد.
 
ناجی نصرآبادی در معرفی مرحله دوم این پروژه تحقیقاتی نیز بیان کرد: در فاز دوم نیز بالغ بر 50 هزار اثر فارسی‌شده مربوط به سال‌های 1371 تا سال 1384 جمع‌آوری شد. در این فاز، حجم اطلاعات آثار ترجمه شده چند برابر شده بود. در این اثر علاوه بر زبان‌هایی که در چهار جلد نخست وجود داشت، زبان‌های جدیدی مانند پرتغالی،‌ سوئدی، ژاپنی، کره‌ای و چینی هم افزوده شد که بدست آوردن اطلاعات و ریشه اصلی کلمات در این زبان‌ها کار بسیار سختی بود. در این راستا با ناشران و مترجمان بسیاری از آثار ارتباط گرفتیم و یا به کتابخانه‌های زیادی مراجعه کردیم. برخی از اطلاعات نیز از پایگاه‌های اینترنتی دریافت شد.
 
سرپرست تدوین «فهرست کتاب‌های فارسی‌شده چاپی 1383 - 1371: نمایه» ادامه داد: از مخازن کتابخانه آستان قدس رضوی هم که بالغ بر یک میلیون کتاب در آن وجود دارد، کتاب‌هایی به امانت گرفته و مطالعه و بررسی شد. سعی کردیم بخش‌هایی از مقالاتی هم که هویت کتابی داشتند در این اثر بگنجانیم، ولی اساس و محوریت کار کتاب بود. البته موانعی سر راه این پژوهش وجود داشت از جمله اینکه اطلاعات خیلی از کتاب‌ها به‌ویژه کتاب‌های کودک موجود نبود و یا اینکه فهرست برخی از کتاب‌ها که در کتابخانه ملی وجود داشت ولی خود اثر مدتها بود چاپ نشده و وجود خارجی نداشت.
 
معاون پژوهشی و برنامه‌ریزی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی گفت: این 50 هزار عنوان در نهایت در 9 جلد که سه جلد آن نمایه بود،‌ به چاپ رسید و در سال 92 در سی و سومین دوره جایزه کتاب سال به‌عنوان اثر برگزیده معرفی شد. در فاز سوم این اثر نیز که در حال تدوین و آماده‌سازی است، 70 هزار اثر ترجمه شده به فارسی مربوط به سال‌های 85 تا 95 در 12 جلد دسته‌بندی و چاپ خواهد شد.
 
وی درباره روند چاپ و توزیع این اثر نیز افزود: هر جلد این مجموعه در یک‌هزار نسخه منتشر شده و بیشتر نسخه‌های آن نیز در اختیار وزارت ارشاد، کتابخانه‌ها و مراکز پژوهشی قرار گرفت و در حال حاضر نیز موجودی ندارد. این پروژه چندین ساله و سنگین بوده و هزینه سنگینی هم داشت که با حمایت مالی مجموعه فرهنگی آستان قدس، مشکلی در تامین هزینه نداشتیم.
 
ناجی نصرآبادی در پایان اظهار کرد: درنظر داشتیم چاپ‌های قبلی این پروژه را با همکاری موسسه خانه که اطلاعات ارزشمندی از آثار چاپی در اختیار دارد به انجام برسانیم که این همکاری محقق نشد، ولی استقبال می‌کنیم از اینکه بتوانیم فاز سوم این کار را با مشارکت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و موسسه خانه کتاب در قالب یک پروژه ملی انجام دهیم.