فریدون عموزاده خلیلی، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره انتقال مکان نمایشگاه از مصلی به شهر آفتاب بیان کرد: باید این مساله را از سه جنبه بررسی کنیم؛ نخست اینکه به نظر می‌رسد این مکان زیرساخت‌های لازم نمایشگاهی را در حد استاندارد داراست اگرچه بسیاری از بخش‌‌های آن هنوز راه نیافته است اما مشخص است که پایه‌ریزی آن برای موقعیت نمایشگاهی بوده است و خود این موقعیت به دلیل استانداردهایش می‌تواند به جذب مخاطب کمک کند.
رئیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان ادامه داد: مساله بعدی که در جذب مخاطب اهمیت زیادی دارد، موضوع تبلیغات و فضاسازی‌های برای جذب مردم به نمایشگاه است. وقتی می‌خواهیم بگوییم نمایشگاه کتاب یک اتفاق مهم است و مردم بهتر است در آن حضور یابند باید از یک ماه قبل در فضای عمومی شهر و کشور این حال و هوا ایجاد شده باشد و مردم بدانند که نمایشگاه کتاب در حال برگزاری است؛ به عنوان مثال در نمایشگاه بلونیا و فرانکفورت فضای شهر به گونه‌ای است که تبلیغات، مردم را به شرکت در نمایشگاه تشویق می‌کند. در ایران هم شایسته است بخش فرهنگی شهرداری تهران، فضایی در سطح شهر فراهم کند که مردم احساس کنند اتفاق بزرگی در حال رخ دادن است.
افزایش معابر دسترسی به شهر آفتاب سبب جذب مخاطب می‌شود
این نویسنده و منتقد ادبی موضوع رفت و آمد مردم به شهر آفتاب را موضوع مهم بعدی عنوان کرد و گفت: مساله رفت و‌آمد مردم به نمایشگاه از اهمیت زیادی برخوردار است و اگر شرایط لازم و کافی مهیا نباشد آنها از آمدن منصرف می شوند. مشکل اصلی دور بودن نمایشگاه نیست بلکه مساله معابر دسترسی به نمایشگاه است. به دلیل اینکه فقط یک معبر دسترسی وجود دارد واین معبر هم اتوبانی است که همزمان مسیر رفت و آمد مسافران به سایر شهرها مانند قم و کاشان است، ترافیک موجود، تردد را برای مردم سخت کرده است. در حالی که در سایر نمایشگاه‌ها در سطح جهان امکان دسترسی همزمان چند معبر به نمایشگاه وجود دارد. زمانی که نمایشگاه در مصلی برگزار می‌شد هم امکان دسترسی همزمان چندین مسیر به آن وجود داشت. در نتیجه مردم در زمان تردد با ترافیک‌های سنگین مواجه نمی‌شدند.
وی ادامه داد: مساله بعدی در مورد فضای عمومی نمایشگاه است که آیا توانسته با مخاطب ارتباط برقرار کند یا نه. مولفه‌های مهمی در این مساله تاثیر گذار است.
عموزاده خلیلی در ادامه نمایشگاه کتاب تهران را با سایر نمایشگاه‌های بین‌المللی مقایسه کرد و گفت: نمایشگاه‌های دیگر مانند بلونیا و فرانکفورت محل عرضه کتاب و محصولات فرهنگی هستند نه فروش کتاب. این نمایشگاه‌ها فرصت و میدانی است برای اینکه پدیدآورندگان کتاب و دست‌اندرکاران نشر با هم تعامل و دیدار و گفت‌وگو داشته باشند واگر خرید و فروشی باشد به صورت خرید و فروش کپی‌رایت و تعامل برای همکاری مشترک است. در این گونه نمایشگاه‌ها، فروش تک‌نسخه جزو اهداف برگزارکنندگان نیست اما در ایران بنا بر فروش تک‌نسخه است.
برگزاری نمایشگاه کتاب سبب افزایش کتابخوانی در کشور می‌شود
این نویسنده و منتقد ادبی ادامه داد: حسن نمایشگاه کتاب تهران این است که مردم احساس می‌کنند می‌توانند کتاب موردنظرشان را بخرند و گردهمایی همزمان همه ناشران و همه تولیدات نشر در یک مکان برایشان جذاب است و می‌تواند گروه‌های زیادی از مردم را درگیر کند.
به گفته عموزاده خلیلی برگزاری نمایشگاه کتاب در تهران بیشتر روی فروش کتاب اثر دارد و ناشران هستند که بعد از برگزاری، نمایشگاه را ارزیابی می‌کنند اما به طور کلی برگزاری نمایشگاه کتاب سبب افزایش آمار مطالعه و کتابخوانی در کشور می‌شود.
افزایش توجه ناشران به موضوع مخاطب‌شناسی چشمگیر است
این نویسنده در ادامه به مساله توجه به مخاطب‌شناسی اشاره کرد و گفت: ناشران در طراحی غرفه‌هایشان خلاقیت‌های خوبی را برای جذب مخاطبان به خرج داده‌اند و به نوعی مساله نیاز مخاطب را مورد توجه قرار داده‌اند. مخاطب‌شناسی در محتوای تولیدات و کتاب‌ها نیز در دو سال اخیر بیشتر مورد توجه ناشران قرار گرفته است. امروزه حساسیت ناشران بالا رفته و بعضی از آنها پژوهش‌ها و مطالعاتی را قبل از اقدام به چاپ کتاب در زمینه مخاطب‌شناسی انجام می‌دهند. وقتی ناشر کتابی را تولید می‌کند نمایشگاه باید این امکان را به او بدهد که همه آثارش را عرضه کند و ما باید در سیاستگذاری‌های فرهنگی به این سمت و سو برویم که خود مخاطب بتواند از میان آثار منتشر شده کتاب‌های موردنظرش را ارزیابی و انتخاب کند. در این شرایط است که وقتی مخاطب‌سنجی لازم در مورد کتابی انجام نشده باشد خریداری نمی‌شود.
لزوم مشورت با نهادهای مدنی برای ارائه بن‌کارت‌های دانش‌آموزی
عموزاده در ادامه سخنانش به طرح بن‌کارت دانش‌آموزی که امسال برای نخستین بار از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بین دانش‌آموزان سه استان کشور توزیع شده است اشاره کرد و گفت: پیش‌بینی می‌شود این بن‌کارت‌ها بیشتر صرف خرید کتاب‌های آموزشی و کمک‌درسی شود. بنابراین بهتر بود پیش از آن که این بن‌کارت‌ها در اختیار دانش‌آموزان قرار گیرد سیستمی طراحی می‌شد که دانش‌آموزان بتوانند ضرورت کتاب خواندن را درک کنند و ویژگی‌های کتاب خوب به آنها آموزش داده می‌شد و بچهها از قبل درباره کتاب‌ها تحقیق می‌کردند و اطلاعات موردنظر را به دست می‌آوردند سپس با استفاده از این بن‌کارت‌ها برای خرید کتاب موردنظرشان اقدام می‌کردند.
وی اضافه کرد: برای استفاده هرچه بهتر از این بن کارت‌ها در دوره‌های بعد بهتر است با نهادهای مدنی مانند انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان و شورای کتاب کودک مشورت کنند و از آنها بخواهند لیستی از کتاب‌های مناسب برای کودکان و نوجوانان تهیه کنند و به دانش‌آموزان ارایه دهند یا اینکه این بن‌کارت‌ها را فقط برای خرید کتاب‌هایی در زمینه ادبیات داستانی، کتاب‌های آموزش مهارت‌های خواندن، تفکری، اعتقادی و ... اختصاص دهند زیرا ادبیات همه چیز است و می‌تواند همه آموزش‌های لازم و مهارت‌های زندگی را به کودکان و نوجوانان بیاموزد. باید در کنار ارایه بن‌کارت‌های دانش‌آموزی سیستم راهنما بگذارند تا عاملی برای ترویج مطالعه و کتابخوانی باشند.
تاثیرات مثبت حضور نویسندگان در نمایشگاه
عموزاده خلیلی در ادامه سخنانش به تاثیر حضور نویسندگان و شاعران در نمایشگاه کتاب اشاره کرد و گفت: اغلب بچهها و خانواده‌های آنها اطلاعات زیادی درباره تازه‌های نشر، کتاب‌های برگزیده و ویژگی‌های کتاب مناسب ندارند و حضور نویسندگان، مترجمان و کارشناسان در کنار آنها در نمایشگاه کتاب می‌تواند راهنمای مناسبی برای خانواده‌ها در انتخاب و خرید کتاب مناسب باشد. در این راستا اعضای انجمن نویسندگان کودک و نوجوان علاقه زیادی دارند که به عنوان مشاور در کنار مخاطبان و بچهها برای ارتقای کتابخوانی و ارایه مشاوره حضور داشته باشند و آنها را برای خرید کتاب خوب راهنمایی کنند، اما متاسفانه در ایران نهادهای مدنی چندان به رسمیت شناخته نمی‌شوند و اعضای انجمن به صورت خودجوش این کار را انجام می‌دهند.
پنجشنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۵ - ۱۵:۵۸
نظر شما