دکتر پیمان متین، مدرس رشته انسان‌شناسی در پزشکی در گفت‌‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) درباره محتوای جدید‌ترین کتابش اظهار کرد: «بدن اسطرلابی؛ مقدمه‌‌ای بر فلسفه عامه» که تا دو هفته آینده از سوی انتشارات فرهامه به بازار کتاب عرضه می‌شود، به جایگاه و چرایی طب عامیانه می‌پردازد.

وی در ادامه افزود: طب‌ عامیانه در جامعه با عنوان‌های مختلفی مانند طبابت مردمی یا طبابت خانگی شناخته و نامیده می‌شود، متخصصان نیز تعاریف مختلفی برای این نوع طب ارائه کرده‌اند. بنابراین مفهوم «طب عامیانه» در نظام پزشکی بدون تعریف خاصی رها شده و موجب شده تا تعاریف موجود از منظر‌های شخصی منتشر شوند.             
 
این مدرس رشته انسان‌شناسی در پزشکی اظهار کرد: «طب عامیانه» به مجموعه باور‌های ذهنی، اعتقادات مذهبی و دیدگاه‌های عرفی توده مردم درباره منشاء بیماری‌ها و روش‌های درمانی که پایه‌های تجربی دارد، اطلاق می‌شود. باور‌های ذهنی بیشتر در خرافات و جادو ریشه دارد؛ نگرش‌هایی که ابتلا به بیماری را گناه، چشم زخم و حتی نفرین می‌دانند. صاحب‌نظران و مردم اعتقاد دارند که اصول شاخه طب عامیانه سینه به سینه منتقل می‌شود و بنابراین به‌نظر می‌رسد که درباره فلسفه و فواید «طب عامیانه» کمتر کتاب و اظهارنظری ارائه شده است.   
         
 متین با اشاره به وجود دو مسأله مذهب، اسطوره و باور‌های خرافی در بررسی طب عامیانه گفت: توجه به دو موضوع مذهب، اسطوره و باور‌های خرافی، جادویی و آداب و مناسک در بررسی ابعاد مختلف طب عامیانه با اهمیت است و لزوم توجه به جایگاه آن‌ها باید شناسایی شود. طب عامیانه چه بخواهیم و چه نخواهیم جزئی از نظام درمانی ماست؛ حتی در بیمارستان‌ها به‌عنوان مکان‌های تخصصی جریان درمان، بین نیرو‌های پزشکی و پرستاری رگه‌های اعتقادی به طب عامیانه وجود دارد.
 
نویسنده کتاب «بیماری و فرهنگ» ادامه داد: در کتاب «بدن اسطرلابی؛ مقدمه‌‌ای بر فلسفه عامه» باور تفاوت بین طب سنتی و طب عامه به چالش کشیده شده، چراکه کتاب‌های حوزه طب سنتی ریشه در فرهنگ شفاهی ما دارند. یکی از اهداف تألیف این کتاب، مشخص کردن جایگاه طب عامیانه در ارتقاء سطح دانسته‌های بهداشتی مردم است. شناسایی دلایل اعتقاد افراد متخصص و مردم عامی به بی‌پایه بودن طب عامیانه در مقایسه با طب دانشگاهی از دیگر اهداف تألیف این کتاب است.
 


متین اظهار کرد: از دلایل تلقی مردم و متخصصان نسبت به طب عامیانه، وجود روش‌های درمانی با کمک جادو و رفتار‌های عجیب و غریب است. نگاه تقلیل‌گرایانه به دستاورد‌های طب عامیانه وجود دارد، بنابراین در تألیف این کتاب تلاش کردم تا با مثال‌های تاریخی و اسطوره‌ای، مباحث متقن این نوع طب را شناسایی و مطرح کنم تا وجود نگاه‌ حقیرانه کاهش پیدا کند.
 
وی درباره فصل‌های کتاب «بدن اسطرلابی؛ مقدمه‌‌ای بر فلسفه عامه» افزود: «تاریخ، اسطوره و سنت» عنوان نخستین فصل کتاب است. نقش سنت، اسطوره و تاریخ در طب عامیانه در این فصل بررسی شده و «طب خواص عوام» نیز عنوان دومین فصل کتاب است که به پاسخ این پرسش که آیا طب عوام برای عوام است یا خواص، اختصاص دارد. الگوی هسته و پیرامون برای پاسخ به این پرسش طراحی شده است و به‌عبارتی دیگر آراء تخصصی در هسته تولید می‌شود و پیرامون آن اشاعه پیدا می‌‌کند و بال و برگ می‌گیرد که نشانی از تلفیقی بودن این حوزه است. ارائه مثال‌هایی از طب پیشرفته و عامه در این فصل به شناخت بهتر الگوی هسته و پیرامون کمک کرده است.
 
نویسنده «مبانی انسان‌شناسی پزشکی» گفت: سومین فصل کتاب «فلسفه طب عامه» که به اعتقاد من قلب کتاب است، بر این تأکید دارد که اعضای بدن مجزا نیستند، بلکه در طب عامه ذهنیت کل‌گرا و وحدت مکان و زمان وجود دارد. درمانگر در این طب به‌عنوان مثال اختلالات قلبی را فقط به کارکرد قلب مربوط نمی‌داند. سبب‌شناسی و علت‌شناسی بیماری‌ها نیز در این فصل بررسی شده است.

متین ادامه داد: نماد‌پردازی و تفاوت بین بیماری و ناخوشی، موضوع مهمی است که در فصل سوم کتاب آمده است. ناخوشی در حقیقت دارای ابعاد اجتماعی و روانی است، در حالی‌که بیماری شامل مشکلات جسمانی نیز می‌‌شود. برهمین اساس سازمان جهانی بهداشت، فردی را سالم می‌داند که از نظر اجتماعی، روانی و جسمانی احساس خوبی داشته باشد. ضرورت‌های توجه به طب عامه و فرهنگ‌های اجتماعی و خانوادگی موثر بر طب عامه در آخرین بخش تشریح و چشم‌انداز طب عامه و کارکرد‌‌های آن نیز بررسی شده و بحث علمی و کارکرد‌های حجامت نیز به‌عنوان آخرین موضوع کتاب درنظر گرفته شده است.