در چهار فصل نخست کتاب با عنوان‌های «نحوه شکل‌گیری نشانگان‌های پس‌آسیب در مرور زمان»، «نورو‌فیزیلوژی و نوروسایکولوژی PTSD»، «آسیب و تجربه» و «آسیب و اختلالات روانپزشکی و بیماری‌های پزشکی» به مباحثی مانند تاریخچه رویکردهای تشخیصی مربوط به آسیب، اختلال استرس پس از سانحه، راه‌حل‌ها و راهکار‌های پیشنهادی برای کاهش ابهام‌ها و تعارض‌های تشخیصی، آمیگدال، مدل‌شناختی در رابطه با تجزیه پیرامون آسیب، آسیب و رفتارهای پرخطر پرداخته شده است.
در نخستین فصل کتاب درباره «تاریخچه رویکردهای تشخیصی مربوط به آسیب» آمده است: «رویکرد تشخیصی مربوط با آسیب روانشناختی در طول قرن گذشته، در معرض فراز و نشیب‌های قابل توجهی قرار گرفته است. پیشینه غنی از جنگ‌های جهانی اول و دوم وجود دارد که به توصیف پاسخ‌‌های حاد به استرس‌های جنگ پرداخته است. در طی سال‌های جنگ جهانی اول و دوم و بعد از آن گزارش‌های روانپزشکان حاکی از آن بود که سربازان غالباً دچار سرگیجه می‌شدند و نام خود و یا اینکه کجا هستند را فراموش می‌کردند که این حالت با فراموشی تجزیه‌ای و احساس مسخ شخصیت در آنها همراه می‌شد.»
در دومین فصل کتاب در تعریف «آمیگدال» اشاره شده که آمیگدال جز در نواحی‌ای از مغز که در ارزیابی محرک‌های مرتبط با تهدید و یا ارزیابی محرک‌هایی که از لحاظ زیست‌شناختی گنگ و مبهم هستند، درگیر است. علاوه بر این، بخش مذکور، برای پردازش ترس‌های شرطی شده با یک موقعیت خاص، دارای نقشی مهم و ضروری است.
نویسندگان در سومین فصل کتاب در تشریح مفهوم «آسیب» نوشته‌اند: «واژه آسیب، معنای یک شوک جدی و با جراحت وارده به بدن است. از لحاظ روانشناختی، این پدیده به‌صورت یک تجزیه منفرد و یا رویدادهای دیر‌پا و تکرار شونده‌ای تعریف شده است که یکپارچگی فیزیکی، احساس شخصی، ایمنی، بقاء و یا امنیت فیزیکی شخص مورد علاقه فرد را مورد تهدید قرار می‌دهد.»
در چهارمین فصل کتاب نیز درباره «آسیب و رفتارهای پرخطر» میخوانیم: «رفتارهای پرخطر، به‌صورت رفتارهای ارادی، با پیامد‌های نامشخص تعریف شده که ضمن نتایجی منفی است. اگرچه نمی‌توان این‌گونه رفتار‌ها را به دوره خاصی از زندگی محدود کرد و رفتارهای از این دست ممکن است در هر دوره‌ای از زندگی روی دهد، با این حال شاید نوجوانان بیشتر از سایرین، مستعد بروز رفتارهای پرخطری نظیر: مصرف داروهای ممنوعه و غیر قانونی، مصرف زیاد مشروبات الکلی، بزهکاری، رانندگی کردن‌های خطرناک و رفتارهای خطر‌آفرین HIV باشند.»
آشنایی با مقیاس‌های عمومی روانپزشکی در ارزیابی اضطراب
چهار فصل بعدی کتاب به «الگویابی آسیب‌شناسی روانی دراز‌مدت پس از رویداد آسیب»، «مقیاس‌های ارزیابی و تشخیص مرتبط با آسیب روانشناختی»، «درمانهای دارویی در درمان اختلال‌های ASD , PTSD» و «درمانهای روانشناختی در درمان اختلال‌های ASD, PTSD» اختصاص دارد. از جمله مهم‌ترین مباحث مطرح شده در این چهار فصل می‌توان به شواهد تجربی تجزیه پیرامون آسیب، مقیاس‌های عمومی روانپزشکی در ارزیابی اضطراب و تجزیه، مقیاس‌های ارزیابی اضطراب حاد و استرس حاد (ASD)، داروهای ضد جنون، مواجه درمانی ممتد، تمرین مایه‌کوبی استرس و درمان پردازش شناختی اشاره کرد.
نویسندگان در فصل پنجم کتاب درباره «تجزیه پیرامون آسیب» آورده‌اند که تجزیه پیرامون آسیب، آگاهی مختل شده یا آشفته حافظه آسیب‌دیده یا ادراک دگرگون شده‌ای را دربردارد که در حین یا بلافاصله بعد از تجزیه یک رویداد آسیب‌زا به وجود می‌آید.
یکی از موضوعات کتاب در ششمین فصل «مقیاس‌های عمومی روانپزشکی در ارزیابی اضطراب و تجزیه» است. در این مبحث اشاره شده که برای ارزیابی تجزیه و ASD برخی از مؤلفان از آزمون‌های روانپزشکی کلی استفاده کرده‌اند، البته سؤالاتی را که منعکس کننده فرایند‌های تجزیه بودند، انتخاب می‌شده است.
مولفان در فصل هفتم کتاب بعد از معرفی داروهای گیاهی برای درمان اختلالات ASD و PTSD، درباره چگونگی استفاده از دارو برای درمان اختلالات طیف آسیب نکاتی را آورده‌اند. اکثریت بیماران مبتلا به PTSD نیازمند تجویز یک SSRI هستند که براساس شواهد اساسی جزو داروهای خط اول درمان این اختلال به شمار می‌آیند.
«تمرین مایه‌کوبی استرس» یکی از موضوعات فصل پایانی کتاب است که درباره آن میخوانیم: «تمرین مایه‌کوبی استرس جزو نخستین درمانهای شناختی رفتاری بوده است که در درمان PTSD بکار گرفته شد. بر طبق نظریه‌‌ای که زیربنای نظری SIT را تشکیل می‌دهد، استرس هنگامی روی می‌دهد که اشخاص رویدادهای محیطی را تجربه می‌نمایند که فراتر از منابع ادراکی آن‌هاست و در نتیجه، رویدادهای مذکور، به‌عنوان تهدیدی برای امنیت، آسایش و رفاه‌شان تلقی می‌شود.»
نخستین چاپ کتاب «آسیب‌های روانشناختی و سندروم‌های تروماتیک (نگاهی نو به ارزیابی، تشخیص و درمان)» با شمارگان یک‌هزار نسخه در 264 صفحه، به بهای 13 هزار تومان از سوی انتشارات سخن‌گستر منتشر شده است.
برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به نشانی زیر مراجعه کنید:
نظر شما