نگاهی به وضعیت کتابخانههای تخصصی دانشگاهی/ 6
رئیس کتابخانه دانشگاه فردوسی: کتابخانه، گذرگاه اطلاعات دانشگاهی است
زهره عباسی، رئیس مرکز اطلاعرسانی و کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اینکه کتابخانه، گذرگاه اطلاعات دانشگاهی است گفت: جسارت متولیان اداره کتابخانه دانشگاههای مطرح دنیا در بهرهگیری از فناوریهای نوین بسیار بالاست.
وی افزود: وظایف کتابخانهها براساس تحقق اهداف دانشگاه تعریف میشود. در حقیقت کتابخانه دانشگاهی، واحدی است که مجموعه فعالیتهایی را صورت میدهد تا اطلاعات در زمان مناسب و مبتنی بر نیاز در اختیار مراجعان اعم از دانشجویان، اعضای هیأت علمی و پژوهشگران قرار گیرد؛ مفهوم کتابخانه دانشگاهی تعریفی خارج از این نیست.
لزوم بهرهگیری از دستاوردهای کتابخانههای مطرح دنیا
عباسی در ادامه درباره لزوم برقراری ارتباط با کتابخانه سایر کشورها ادامه داد: لزوم این ارتباط، بهرمندی از تجربیات آنهاست. در عصر حاضر که مباحثی مانند مدیریت دانش و استفاده از فناوریهای نوین مطرح شده، باید از دستاوردهای کتابخانههای دانشگاههای مطرح دنیا الگو بگیریم.
رئیس مرکز اطلاعرسانی و کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد، درباره ارزیابی کتابخانههای دانشگاههای مطرح دنیا گفت: در موقعیت کنونی نباید بین کتابخانههای دانشگاهی فاصله وجود داشته باشد. جسارت و توانایی ادارهکنندگان کتابخانه دانشگاههای مطرح دنیا در حوزه مباحث بازاریابی، مدیریت دانش و بهرهگیری از فناوریهای نوین بسیار بالاست. در مقابل ما در این حوزه به این اندازه جسارت نداریم.
نبود اطلاعات یکپارچه در کتابخانههای دانشگاهی ایران
وی درباره موانع دستیابی کتابخانه دانشگاههای ایران به شرایط مطلوب اظهار کرد: سیستمهای کتابخانههای ما به دلیل نبود ارتباطات یکپارچه، استاندارد نیست؛ بهعنوان مثال کتابخانههای دانشگاهی اروپا و آمریکا صاحب سیستمهای مشابه متصل هستند و این در حالی است که کتابخانههای دانشگاهی ما بهصورت جزیرهای عمل میکنند، کاری که منجر به دوباره کاری و هدررفت انرژی میشود.
عباسی در ادامه با اشاره به عضویت دانشگاه فردوسی در طرح «غدیر» و طرح «امین» افزود: طرح امین بدون هیچ مشکلی در حال اجراست، اما در اجرای طرح «غدیر» به دلیل تأخیر در تسویه حساب، با مشکل روبهرو هستیم، چراکه چندان شفاف نیست.
نقش کتابداران در ارتقاء رتبه علمی دانشگاهها
رئیس مرکز اطلاعرسانی و کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد، در ادامه درباره تأثیر عملکرد کتابخانهها در بهبود رتبه جهانی دانشگاهها گفت: کتابداران به دلیل آشنایی با شاخصهای رتبهبندی و علمسنجی، در ارتقاء رتبه علمی دانشگاهها در رتبهبندی جهانی مؤثرند. کتابداران میتوانند به معاونان پژوهشی و مدیران دانشگاهها مشاوره دهند.
وی درباره برنامه دانشگاه فردوسی مشهد در بهبود شاخص جهانی دانشگاه توضیح داد: مسئولان دانشگاه متوجه شدند بسیاری از مدرسان و اعضای هیأت علمی صاحب تألیفات بسیاری هستند، اما اسامی آنها در پایگاههای معتبر مستند نمیشود. بنابراین برای رفع این مشکل اقدام به آموزش اعضای هیأت علمی کردیم.
راهاندازی سیستم سفارش منابع
عباسی ادامه داد: به اعضای هیأت علمی آموزش دادیم که چطور اقدام به مستندسازی اسامی خود کنند، اقدامی که در میزان رؤیتپذیری و در نهایت رتبهبندی دانشگاهی مؤثر است. رؤیتپذیری موجب میشود تا پژوهشگران در شبکههای اجتماعی دیده شوند و از سوی دیگر زمینه برقراری ارتباط پژوهشگران با یکدیگر را فراهم میکند.
رئیس مرکز اطلاعرسانی و کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی در ادامه گفت: راهاندازی سیستم سفارش منابع از دیگر اقدامات دانشگاه فردوسی مشهد در حوزه کتابخانه است. براساس این طرح، دانشگاهیان اعم از مدرسان، دانشجویان و کارکنان میتوانند از طریق پُرتال کتابخانه اقدام به سفارش منابع خود کنند. بهعنوان مثال، دانشجویان میتوانند درخواست خود را به کتابخانه ارجاع دهند و مسئولان کتابخانه بعد از بررسی درخواست دانشجو را در گروه آموزشی ارائه میکنند و در نهایت نتیجه بررسی به کتابخانه ارائه میشود که براساس آن به تهیه منبع موردنظر اقدام خواهد شد. سیستم سفارش منابع، یک فرایند دوجانبه است.
دیده نشدن، مشکل بزرگ کتابخانهها
وی در تشریح دیگر کارکردهای کتابخانه دانشگاهی افزود: کتابخانههای دانشگاهی از طریق ارتباط با گروههای آموزشی و روزآمدی منابع و شناسایی مباحث جدید در معرفی گرایشهای جدید و به تبع آن رشتههای جدید نقش داشته باشند. فرایندی که موجب میشود تا مدرسان دیگر به جزوه و کتابهای تکراری محدود نشوند و مباحث جدید را در کلاسهای درس مطرح کنند. کتابخانهها همچنین میتوانند در مقام یک مشاور در مباحث تدوین پروپوزال و پایاننامه به دانشجویان تحصیلات تکمیلی کمک کنند.
عباسی اظهار کرد: از بزرگترین مشکلات کتابخانههای دانشگاهی، دیده نشدن است؛ مشکلی که باید در یک تعامل با مدیران گروههای آموزشی و دانشجویان و اعضای هیأت علمی برطرف شود. هرچه میزان دسترسی به اطلاعات باز باشد، تصمیمسازی بهتر خواهد شد.
مروری بر پرونده
مدیر کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شریف، معتقد است که اصلیترین رسالت کتابخانههای تخصصی دانشگاهی، تامین منابع علمی مورد نیاز برای اعضای کتابخانه است و میتوان گفت کتابخانههای تخصصی کشورمان کم و بیش در انجام این وظیفه موفق بودهاند. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با دکتر حمید مهدیقلی را اینجــــــا بخوانید.
رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه الزهراء (س) با اشاره به رسالت اصلی کتابخانههای دانشگاهی گفت: آسانسازی دسترسی به منابع بهروز، از مهمترین رسالتهای کتابخانههای دانشگاهی است. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با دکتر حسن کیانی را اینجــــــا بخوانید.
رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است که امروزه کتابخانه خوب، کتابخانهای است که بیشترین دسترسی به منابع گوناگون را داشته باشد و ایجاد کتابخانه دیجیتال این امکان را فراهم کرده است. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با دکتر سیدمهدی طاهری را اینجــــــا بخوانید.
رئیس کتابخانه و مرکز اسناد دانشگاه شهید بهشتی، ضمن تشریح ویژگیهای کتابخانه تخصصی، درباره تحریمهای غرب علیه کشورمان در حوزه علم گفت: وضع تحریمهای علمی علیه کشورمان از سوی غرب، با اعتقاد آنها به جریان آزاد علمی در تضاد است. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با دکتر فریدزاده را اینجــــــا بخوانید.
رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، ضمن تأکید بر تخصیص بودجه از سوی وزارتعلوم برای تآمین منابع کتابخانهای گفت: پیگیر عضویت در طرح «غدیر» هستیم. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با دکتر حسین رنگآور را اینجــــــا بخوانید.
نظر شما